Z tego filmu dowiesz się:

  • co to jest system rzymski,
  • jakie są podstawowe znaki systemu rzymskiego,
  • jak zapisywać i odczytywać liczby w systemie rzymskim.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

W starych kinach numery rzędów oznaczano za pomocą takich znaków. W tej lekcji dowiesz się co one oznaczają. Pewnego wieczoru Ola wybrała się do kina na film. Kupując bilety do kina mamy możliwość wyboru miejsca. Czerwone kwadraciki oznaczają że te miejsca są już zajęte. Ola wybrała miejsce z numerem 8 które znajduje się w tym rzędzie. Zwróć uwagę, że numery rzędów zostały zapisane w taki dziwny sposób. Czy potrafisz powiedzieć jaki numer ma rząd, w którym znajduje się miejsce wybrane przez Olę? Pierwszy rząd to taki który znajduje się najbliżej ekranu. Jedna pionowa kreseczka oznacza więc liczbę 1. To jest to drugi rząd. Dwie pionowe kreseczki oznaczają liczbę 2. Kolejny rząd to rząd o numerze 3. Trzy pionowe kreseczki oznaczają liczbę 3. Pionowa kreseczka i wielka litera V oznaczają liczbę 4. Dochodzimy teraz do miejsca w którym znajduje się miejsce wybrane przez Olę. Po rzędzie czwartym jest rząd piąty. Wielka litera V oznacza więc liczbę 5. Rozszyfrujmy teraz jakie liczby oznaczają te zapisy. Kolejny rząd to rząd o numerze 6. Wielka litera V i pionowa kreseczka znajdująca się po prawej stronie oznaczają więc liczbę 6. Wielka litera V i dwie pionowe kreseczki znajdujące się po prawej stronie oznaczają liczbę 7. Wielka litera V i 3 kreseczki po prawej stronie oznaczają liczbę 8. Pionowa kreseczka i wielka litera X oznaczają liczbę 9. No to jaką liczbę oznacza wielka litera X? Liczbę 10. Taki sposób zapisywania liczb nazywa się rzymskim system zapisywania liczb. Te 3 znaki dobrane według odpowiednich zasad które poznasz już niebawem tworzą liczby do trzydziestu. W rzymskim systemie zapisywania liczb można budować liczby większe niż 30 i tego również dowiesz się w jednej z kolejnych lekcji. Przypomnę Ci jeszcze, że nasz sposób zapisywania licz nazywa się dziesiątkowym układem pozycyjnym. Do budowania liczb w tym systemie wykorzystuje się 10 cyfr. Gdzie jeszcze można spotkać rzymski sposób zapisywania liczb? Na przykład w zapisywaniu dat. Spójrz na te dwie daty. W tym przypadku nie mamy wątpliwości że liczba 2010 oznacza rok. Spójrz jednak na tę datę. Nie mamy tutaj pewności czy liczba 12 oznacza dzień, czy miesiąc. System rzymski wykorzystuje się bardzo często do zapisywania miesięcy. W tym przypadku nie mamy wątpliwości że liczba 12 oznacza dzień a ta liczba oznacza miesiąc. Czy wiesz jaki to miesiąc? Wielka litera V oraz 3 kreski z prawej strony oznaczają liczbę 8. Ósmy miesiąc to sierpień. Godziny na zegarach wskazówkowych mogą być również zapisane za pomocą rzymskiego systemu. Cyfry rzymskie stosuje się również w imionach władców lub papieży. Zdjęcie po lewej przedstawia Bolesława I Chrobrego, który był pierwszym koronowanym królem Polski. Zdjęcie po prawej stronie przedstawia Jana Pawła II, który był polskim papieżem. Liczby mniejsze od trzydziestu w systemie rzymskim zapisuje się za pomocą 3 znaków. Rzymski system zapisu liczb może być używany do numerowania rzędów w teatrze lub kinie, do zapisywania dat numerowania tomów encyklopedii. Występuje też przy imionach władców lub papierzy. Zapraszam Cię do obejrzenia pozostałych lekcji o systemie rzymskim oraz do polubienia naszej strony na Facebooku.

Lista wszystkich autorów

Lektor: Krzysztof Chojecki

Konsultacja: Małgorzata Rabenda

Grafika podsumowania: Valeriia Malyk

Materiały: Krzysztof Chojecki, Joanna Zalewska

Kontrola jakości: Andrzej Pieńkowski

Napisy: Ewelina Łasa, Раїса Скорик

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

OpenClipart-Vectors (CC0)
La Messe En Français - Fête De Notre Dame De Lourdes (CC0)
Julo (domena publiczna)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg