Z tego filmu dowiesz się:

  • jak odczytywać dane z wykresu punktowego,
  • jak odczytywać dane z wykresu liniowego,
  • czym różni się wykres punktowy od wykresu liniowego.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Wiele osób narzeka na niedokładne prognozy pogody. To wina zbyt małej ilości danych pomiarowych ze stacji i balonów meteorologicznych. Mimo, że tych danych zbiera się ogromne ilości wciąż jest ich zbyt mało, aby superkomputery obliczające prognozy pogody nie popełniały błędów. Na ekranie widzisz pewien wykres. Co na nim się znajduje? Zacznijmy od tytułu. Ten wykres przedstawia wyniki klasówki z matematyki. Ale w jaki sposób? Widać tutaj tylko jakieś kropki. Zauważ, że ten wykres składa się z dwóch osi. Osi poziomej oraz osi pionowej. Co jest zaznaczone na osi poziomej? Ocena. Jedynka, dwójka, trójka i tak dalej, aż do szóstki. Są tu wypisane wszystkie oceny jakie można otrzymać z klasówki. A na osi pionowej? Liczba uczniów. Od zera aż do dziewięciu. Tutaj są narysowane jakieś punkty. Jak myślisz, co mogą one oznaczać? Mówią one, ilu uczniów otrzymało daną ocenę. Ten typ wykresu nazywamy wykresem punktowym. Jak z niego korzystać? Zacznijmy od pierwszego punktu. Przesuwamy palec w dół i patrzymy jakiej ocenie odpowiada. To niestety jedynka. Jeślibyśmy poprowadzili palec od tego punktu w lewo możemy odczytać, ile osób dostało jedynkę. To cztery osoby. Możemy też odczytywać inaczej. Na przykład, w jaki sposób sprawdzić ile osób dostało piątkę? Znajdujemy odpowiednią ocenę tutaj. Tu jest piątka Przesuwamy palec pionowo w górę aż natrafimy na odpowiedni punkt. Teraz musimy przesunąć palec poziomo w lewo. Odczytujemy liczbę uczniów. Ilu uczniów dostało piątkę? 5 uczniów. No dobrze, a teraz zatrzymaj film, zastanów się i powiedz, ile osób dostało trójkę z klasówki? Następnie włącz film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Tak jak mówiliśmy wcześniej, najpierw musimy znaleźć tutaj odpowiednią ocenę. Nas interesuje trójka. Przesuwamy się w górę i natrafiamy na odpowiedni punkt. Teraz w lewo i odczytujemy liczbę uczniów. Trafiliśmy na szóstkę, czyli 6 osób dostało trójkę z klasówki. A jak myślisz jaką ocenę dostało najwięcej osób w klasie? Zauważ, że im więcej osób, tym wyżej powinien znajdować się punkt. Najwyżej położony punkt to ten. Jaka ocena mu odpowiada? Przesuwamy palec pionowo w dół. To czwórka. Najwięcej osób w klasie dostało czwórkę. Ile było tych osób? 8 osób. 8 osób dostało czwórkę. Za pomocą tego wykresu możemy też łatwo porównywać wartości. Jak myślisz, czy więcej osób dostało dwójkę czy piątkę? Znajdźmy punkt dla dwójki. Szukamy oceny... Jest tutaj. A teraz spróbuj samodzielnie znaleźć punkt odpowiadający ocenie 5. Znajdujemy ocenę i nasz punkt. Punkt odpowiadający ocenie 5 jest wyżej niż ten odpowiadający ocenie 2. To znaczy, że więcej osób dostało piątkę niż dwójkę. A tutaj mamy kolejny wykres. Co on przedstawia? Możemy to sprawdzić w jego tytule. To wykres temperatury w ciągu doby w Warszawie. Jak widzisz, jest on dosyć podobny do tego wykresu który widzieliśmy przed chwilą. Podobnie jak poprzednio, mamy tutaj dwie osie: oś poziomą oraz oś pionową. Co jest zaznaczone na osi poziomej? Odpowiednie godziny w ciągu dnia. A na osi pionowej? Temperatura w stopniach Celsjusza. Jaka jest główna różnica pomiędzy tym wykresem a tym który widzieliśmy poprzednio? Poprzedni wykres składał się z pojedynczych punktów, natomiast tutaj widoczna jest ciągła linia. Tak naprawdę ten wykres również składa się z punktów, ale jest ich tak bardzo dużo że układają się w jedną linię. Taki wykres nazywamy wykresem liniowym. W profesjonalnych stacjach meteorologicznych temperatura jest mierzona bardzo często nawet co kilka sekund. W ten sposób uzyskujemy bardzo dużo danych i możemy je potem przedstawić w postaci takiej linii. Zauważ że w poprzednim przypadku nie moglibyśmy tego zrobić. Nie ma bowiem żadnej oceny między jedynką a dwójką, albo dwójką i trójką. Ocena zmieniała się nie mniej niż o 1. Tak samo liczba uczniów zmienia się o 1. Natomiast przy temperaturze nie mamy takiego ograniczenia. Temperatura może się zmieniać na przykład o jedną dziesiątą stopnia, natomiast czy w klasie możemy mieć o pół ucznia więcej? Albo jedną dziesiątą ucznia więcej? Oczywiście, że nie. Jak korzystać z takiego wykresu? W sposób analogiczny do poprzedniego. Sprawdźmy teraz razem jaka była temperatura o 10:00. Musimy znaleźć najpierw odpowiednią godzinę na osi poziomej. Godzina 10:00 jest tutaj. Przesuwamy teraz palec odpowiednio w górę aż natrafimy na linię. Teraz przesuwamy palec w lewo. Odczytujemy temperaturę: 16 stopni Celsjusza. To znaczy, że o godzinie 10:00 temperatura wynosiła 16 stopni Celsjusza. A teraz zatrzymaj film i spróbuj samodzielnie powiedzieć, jaka temperatura była o 8:00? Następnie włącz film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Znajdujemy 8:00, która jest tutaj. Przesuwamy się w górę, aż do przecięcia z wykresem, a potem w lewo, aż do temperatury. To 12 stopni. O 8:00 rano temperatura wynosiła 12 stopni. Za pomocą tego wykresu możemy również łatwo porównywać wartości. Na przykład: kiedy temperatura była najwyższa a kiedy najniższa? Zacznijmy od najwyższej. Musimy znaleźć najwyższy punkt wykresu. Jest tutaj. Jakiej godzinie odpowiada? Przesuwamy palec w dół i trafiamy między 14:00 a 16:00. Możemy zakładać, że chodzi o 15:00. A jak odczytać, kiedy temperatura była najniższa? Musimy znaleźć najniższy punkt na tym wykresie. Spróbuj to zrobić samodzielnie. Najniżej położony punkt jest tutaj. Odpowiada on 6:00. To znaczy, że o 6:00 rano było najzimniej w ciągu całego dnia. Tak samo możemy badać jak temperatura się zmieniała. Zacznijmy od północy. Co się działo z temperaturą w kolejnych godzinach? Stopniowo malała. Aż do 6:00. Co się działo potem? Temperatura rosła. Rosła, rosła, rosła, rosła,... aż do 15:00. Co się działo potem? Temperatura spadła, a potem była stała. Od 16:00 do 18:00 temperatura nie zmieniła się. Potem jednak malała. Zobacz, jak wiele informacji jesteśmy w stanie odczytać z jednego wykresu. Dane przedstawiamy na wykresach punktowych i wykresach liniowych. Na wykresie punktowym dane są przedstawiane w postaci punktów. Na wykresie liniowym dane są przedstawiane za pomocą linii ciągłej. Niektórych informacji nie da się przedstawić na tego typu wykresie. Na przykład ocen z klasówki. Zobaczyłeś właśnie kolejny film z playlisty o tabelach i wykresach. Zachęcam cię do zobaczenia innych filmów z tej playlisty, a także do zasubskrybowania naszego kanału: PistacjaMatematyka

Lista wszystkich autorów

Lektor: Damian Artyszak

Konsultacja: Anna Grabek

Grafika podsumowania: Valeriia Malyk

Materiały: Valeriia Malyk

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Napisy: Andrzej Pieńkowski, Grzegorz Jakubiec, Klaudia Abdeltawab, Раїса Скорик

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

SFSU (PublicDomain)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg