Z tego filmu dowiesz się:

  • jak prawidłowo stworzyć wykres procentowy,
  • jak zamienić dane liczbowe na procenty.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Na ekranie widzisz przykładową siatkę centylową. Dzięki niej możesz sprawdzić jak prezentuje się twoja waga na tle twoich rówieśników. Jeżeli jest na 75 centylu to oznacza że 75% osób tej samej płci i w twoim wieku waży mniej niż ty. W tej tabeli przedstawiono liczbę drzew posadzonych w pewnym sadzie. Jakie gatunki drzew owocowych tam rosną? Jabłoń, grusza, wiśnia czereśnia oraz śliwa. Naszym zadaniem jest przedstawienie tych danych na wykresie procentowym. Czy pamiętasz czym charakteryzowały się takie wykresy? Na wykresach procentowych przedstawiamy wartości w postaci procentów. Czy mamy tutaj gdzieś podane procenty? Nie. Co musimy więc zrobić? Należy zamienić te wartości na procenty. Czyli szukamy odpowiedzi na pytanie jaki procent drzew w sadzie stanowią jabłonie, grusze, wiśnie czereśnie i śliwy. Co musimy znać, aby odpowiedzieć na to pytanie? Musimy znać liczbę wszystkich drzew w tym sadzie. Jak to policzyć? Musimy po prostu zsumować wszystkie te liczby. To do roboty. 80 dodać 60 dodać 30 dodać 20 dodać 10. Ile to jest? 200. W tym sadzie rośnie 200 drzew. Na początku policzmy jaki procent wszystkich drzew w sadzie stanowią jabłonie. Jak to zrobić? To proste. Należy podzielić liczbę jabłoni przez liczbę wszystkich drzew w sadzie czyli 200. 80 przez 200, to to samo co 40 przez 100. Ile to procent? W tym sadzie 40% wszystkich drzew stanowią jabłonie. Dobrze. Zatrzymaj teraz film i samodzielnie oblicz, ile procent drzew w sadzie stanowią pozostałe gatunki. Następnie włącz film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Na początku grusze. Wiemy, że jest ich 60. 60/200 to inaczej 30/100. Czyli 30%. Wiśni rośnie 2 razy mniej. 30. W takim razie stanowią one 15% wszystkich drzew w sadzie. Oprócz tego mamy 20 czereśni. 20/200 to inaczej 10/100 czyli 10%. Pozostają jeszcze śliwy. Rośnie ich 10, co stanowi 5% wszystkich drzew w sadzie. Świetnie. Przedstawiliśmy nasze liczby w postaci procentów. Możemy teraz przejść do utworzenia wykresu. Przedstawmy nasze wyniki w postaci wykresu pudełkowego. Czy pamiętasz, jak taki wykres wyglądał? Jeśli nie, to zaraz sobie przypomnimy. Ten wykres składał się z dużego kwadratu podzielonego na 100 mniejszych. Każdy mały kwadrat to 1%. Zacznijmy od zaznaczenia jabłoni. Wiemy, że stanowią one 40% wszystkich drzew w sadzie. Ile małych kwadratów musimy więc zaznaczyć? Oczywiście 40. Zróbmy to. 40%, czyli 40 zamalowanych kwadratów. Zaznaczmy teraz grusze które stanowią 30% wszystkich drzew w sadzie. Ile małych kwadratów musimy zaznaczyć? 30. Dobrze. Wydaje mi się, że wiesz co i jak. Spróbuj teraz samodzielnie uzupełnić ten wykres. Następnie porównaj swój wykres z moim. Aby zaznaczyć udział wiśni należy zamalować 15 małych kwadratów Do przedstawienia czereśni potrzebujemy 10 kwadratów. A wszystkie pozostałe kwadraty będą dla śliwy. Jest ich 5. Śliwa stanowi 5% wszystkich drzew w sadzie czyli wszystko się zgadza. Gratulacje. Utworzyliśmy nasz pierwszy wykres procentowy. Tabela, którą teraz widzisz na ekranie jest bardziej skomplikowana niż ta poprzednia. Co przedstawia? Udział poszczególnych sektorów gospodarki w PKB danego kraju. Wow. Brzmi zawile, co nie? Wejdźmy na chwilę do świata ekonomii. Czym jest PKB? PKB to inaczej produkt krajowy brutto który jest miarą wielkości gospodarki. A gospodarkę dzielimy na trzy sektory które są pokazane tutaj. Rolnictwo, przemysł oraz usługi. O jakich krajach mówi nasza tabela? O Polsce, o Czadzie—kraju w Afryce oraz o Chinach. Jak widzisz, wszystkie dane są już podane w procentach. Niczego nie musimy już zamieniać. Spróbujmy przedstawić te dane w postaci wykresu procentowego. Tym razem chcemy porównać ze sobą 3 kraje. Wykres pudełkowy nie będzie się tutaj nadawał. Ale poznaliśmy jeszcze jeden typ wykresu. Wykres skumulowany. Zróbmy teraz trochę miejsca na nasz wykres. Tutaj naniesiemy dane z tabeli. Pamiętasz, jak wyglądał wykres skumulowany? Były to słupki podzielone na kilka kolorowych obszarów. Pełny słupek to 100%. A kolorowe obszary będą odpowiadać w naszym przypadku trzem gałęziom gospodarki. Czerwony to będą usługi. Zielony—przemysł a fioletowy—rolnictwo. Zacznijmy od Polski. Możemy odczytać z tabeli, że rolnictwo stanowi 3% polskiego PKB. Na wykresie nad napisem Polska należy zaznaczyć słupek o wysokości wskazującej na 3%. Jak możesz się domyślać będzie on bardzo mały. Teraz kolejna gałąź gospodarki czyli przemysł. Jaki udział polskiego PKB stanowi przemysł? 25%. Należy teraz dorysować słupek o wysokości 25%. Jak to zrobić? Po zsumowaniu 25% i 3% powinniśmy otrzymać 28%. Czyli wysokość fioletowego i zielonego słupka powinna wskazywać 28%. Zobaczmy, jak to wygląda. Co jeszcze nam zostało? Ostatni sektor gospodarki, czyli usługi. Stanowią one 72% polskiego PKB. Jak to zaznaczyć w szybki sposób? To proste. Wiadomo, że cały słupek musi dać 100%. W takim razie ten obszar musi być czerwony. Właśnie otrzymaliśmy część wykresu skumulowanego dla Polski. Widzisz jakie to proste? To teraz zatrzymaj film i spróbuj samodzielnie nanieść na ten wykres dane dotyczące Czadu oraz Chin. Następnie porównaj uzyskany przez siebie wykres z moim. Aż 57% PKB Czadu stanowi rolnictwo. Z kolei przemysł tylko 8. Reszta tak, jak powiedzieliśmy wcześniej należy do usług. 35%. Z Chinami postępujemy analogicznie. Rolnictwo zajmie 10%. Przemysł 47, a usługi pozostałą część. Czyli 43%. Świetnie. Utworzyliśmy wykres skumulowany. Teraz w prosty i czytelny sposób można porównywać gospodarki tych krajów. Na wykresach procentowych zamiast wartości liczbowych podajemy wartości procentowe. Sposoby zaznaczania danych zależą od rodzaju wybranego wykresu. Pełen obszar wykresu stanowi 100%. Zobaczyłeś właśnie kolejny film dotyczący przedstawienia danych. Zachęcam Cię do zobaczenia innych filmów z tej playlisty oraz do zasubskrybowania naszego kanału na YouTube PistacjaMatematyka.

Lista wszystkich autorów

Lektor: Damian Artyszak

Konsultacja: Zofia Wiśniewska

Grafika podsumowania: Valeriia Malyk

Materiały: Valeriia Malyk

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Napisy: Klaudia Abdeltawab, Татьяна Кравец

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg