Z tego filmu dowiesz się:

  • jaka jest rola płazów w przyrodzie,
  • jakie jest znaczenie płazów dla człowieka.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Żabie oczy, to inaczej oczy wyłupiaste ale zupełnie inaczej rzecz ma się z żabim oczkiem. Tą nazwą określamy bowiem niezapominajki a to przecież bardzo ładne kwiatki. Sama nazwa wzięła się pewnie stąd że niezapominajki bardzo lubią błotniste tereny i można je spotkać nad brzegami wielu stawów i sadzawek a zatem w miejscach, które upodobały sobie i żaby. O różnych ciekawych faktach z życia płazów dowiesz się, oglądając nasz film. Wiesz, że płazy, żeby przeżyć na lądzie muszą oddychać nie tylko płucami ale i skórą. Dlatego jest ona cienka, miękka i delikatna przepuszczalna dla wody i gazów. To, co ułatwia przeżycie, stanowi też zagrożenie dla tej grupy kręgowców. Cienka, nieosłonięta łuskami skóra zwiększa podatność na choroby. Najgroźniejsza z nich grzybica prowadzi do wymierania całych gatunków a liczba płazów na całym świecie drastycznie się przez to zmniejsza. Swoje dokłada też zatrucie środowiska między innymi przez stosowanie środków owado- i chwastobójczych. I działalność człowieka, który na przykład odcina żaby od zbiorników lęgowych budując na ich drodze... drogi. Powolne płazy masowo giną w okresie lęgowym, próbując dostać się do ulubionego stawu czy strumienia a gdy już tam dotrą, zanieczyszczenia wody często prowadzą do zamierania skrzeku jeszcze zanim zdążą się z niego wylęgnąć kijanki. Mięciutka żaba czy traszka, to przysmak wielu zwierząt, choćby węży czy naszych rodzimych boćków, które choć za żabami nie przepadają, wolą myszy to mają ich w jadłospisie całkiem sporo. Gdy płazów brakuje, spadają też populacje żywiących się nimi ptaków, ssaków czy gadów. Rośnie za to liczba owadów i innych bezkręgowców. W tym i takich, które niszczą plony i uprzykrzają życie nam, ludziom. Wiedzą o tym ogrodnicy i działkowcy którzy starają się zapraszać żaby i ropuchy do swoich ogródków by pomagały im w walce ze szkodnikami. Bez płazów latem trudno się na przykład opędzić od much i komarów. Można je uznać za rechoczące odkurzacze wciągające żuki, świerszcze, muchy gzy, komary, pająki, ślimaki co tam wpadnie im w paszczę a raczej, co uda im się przylepić do długiego, lepkiego języka. Jedna ropucha potrafi upolować 86 much w 10 minut. To daje kilka tysięcy uciążliwych owadów miesięcznie, nawet biorąc pod uwagę że te płazy przesypiają sporą część dnia. Dla obrony przed drapieżnikami, wiele płazów produkuje w gruczołach skóry trucizny niebezpieczne nawet dla dużych zwierząt i człowieka. Tak robi nawet nasza poczciwa ropucha którą bufotoksyny chronią przed zjedzeniem na przykład przez psa. Jej amerykańska kuzynka ma tych toksyn tak dużo, że zjedzona może uśmiercić całkiem spore zwierzę a nawet małe dziecko. Ludzie nauczyli się wykorzystywać wytwarzane przez żaby trucizny na przykład do zatruwania grotów strzał. Wykorzystują w tym celu między innymi trucizny żab z rodzaju Phyllobates. Gruczoły w skórze płazów wydzielają zresztą wiele użytecznych białek. Niektóre zwalczają bakteryjne i wirusowe infekcje, inne działają przeciwbólowo jeszcze inne halucynogennie czy przeciwzapalnie, a nawet niszczą nowotwory. Naukowcy coraz częściej wykorzystują żaby i inne płazy w swoich badaniach, bo mogą pobierać próbki wydzielonych przez nie substancji, nie robiąc krzywdy samym zwierzętom. Wystarczy zebrać śluz z ich skóry. W ten sposób zyskujemy nowe środki przeciwbólowe i skuteczne antybiotyki. Jak możemy pomóc płazom w walce o byt? Unikajmy stosowania pestycydów. Płazy wchłaniają je przez skórę i chorują. Właściciele ogródków powinni zadbać o choćby maleńki zbiornik z wodą ale o łagodnych brzegach, by żaby i ropuszki mogły z niego swobodnie wyjść. Warto też zostawić w kącie ogrodu trochę kamieni i patyków. To świetne miejsce na dom dla ropuchy. Jeśli mieszkasz w pobliżu stawu lub bajorka możesz obserwować, czy wiosną żaby nie pojawiają się w dużych ilościach na okolicznych drogach. Jeśli tak, zgłoś to. Pomóż zorganizować transport płazów do miejsca rozrodu, chroniąc je przed rozjechaniem przez samochody. Jeśli masz koty i wychodzą one na zewnątrz pilnuj ich, szczególnie wiosną, gdy płazy się mnożą i są wtedy mniej ostrożne bo kiciusie, jako drapieżniki nie podarują ropusze, co może się źle skończyć dla obu stron. Pamiętasz? Śluz ropuchy jest trujący. Jeśli uważnie nas oglądasz to na pewno umiesz wymienić 3 czynniki zagrażające płazom w ich naturalnym środowisku. Powinny znaleźć się tu: osuszanie bagien zanieczyszczenie środowiska stosowanie środków owado- i chwastobójczych choroby grzybowe i wirusowe, budowa dróg przecinających korytarze łączące płazy z ich zbiornikami lęgowymi. Płazy są źródłem pokarmu dla ssaków, ptaków i węży. Zjadają owady, ślimaki i inne bezkręgowce. Są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza i wody, a także na sztuczne nawozy, bo mają cienką skórę przepuszczalną dla cieczy i gazów. Śluz niektórych gatunków płazów ma właściwości przeciwbakteryjne przeciwbólowe czy halucynogenne a nawet trujące. Na dzisiaj to już wszystko. Obejrzyj pozostałe filmy z tej playlisty a po więcej materiałów zajrzyj na naszą stronę Pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Angelika Apanowicz

Grafika podsumowania: Patrycja Ostrowska

Materiały: Patrycja Ostrowska, Weronika Brzezińska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Napisy: Анна Альохіна

Montaż: Weronika Brzezińska, Patrycja Ostrowska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

shakeel akbar (Licencja Pexels)
TheMarcKnight (Licencja Pexels)
Tom Fisk (Licencja Pexels)
Kenny the Drone (Licencja Pexels)
Egor Kunovsky (Licencja Pexels)
ANTONI SHKRABA (Licencja Pexels)
Jesús Silvosa (Licencja Pexels)
Nicky Pe (Licencja Pexels)
Pixabay (Licencja Pexels)
Anthony (Licencja Pexels)
Kampus Production (Licencja Pexels)
Greta Hoffman (Licencja Pexels)
brgfx (Licencja Freepik)
macrovector (Licencja Freepik)
Ravi Kant (Licencja Pexels)
brgfx (Licencja Freepik)
fauxels (Licencja Pexels)
Engin Akyurt (Licencja Pexels)
Pixabay (Licencja Pexels)
Jennifer Victor-Larsen (Licencja Pexels)
Edmond Dantès (Licencja Pexels)
Thirdman (Licencja Pexels)
Pixabay (Licencja Pexels)
brgfx (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
BeThe Observer (Licencja Pexels)
Zuzanna Musial (Licencja Pexels)
FlickrVideos (Licencja Pixabay)
MrGajowy3 (Licencja Pixabay)
MrGajowy3 (Licencja Pixabay)
SeagullNady (Licencja Pixabay)
Life is a wonder (CC BY 2.0)
mda621326 (Licencja Pixabay)
Roy Buri (Licencja Pixabay)
Frank Filippi / CSIRO (CC BY 3.0)
Veronica Olsen / CSIRO (CC BY 3.0)
Veronica Olsen / CSIRO (CC BY 3.0)
Brian Gratwicke (CC BY 2.0)
Peter & Michelle S (CC BY 2.0)
Jan Tik (CC BY 2.0)
Iric (CC BY-SA 2.5)
Rolf Dietrich Brecher (CC BY 2.0)
Under the same moon (CC BY 2.0)
Brian Gratwicke (CC BY 2.0)
Paul Hermans (CC BY-SA 3.0)
Freepik (Licencja Flaticon)
Pressmaster (Licencja Pexels)
Monstera (Licencja Pexels)
Freepik (Licencja Flaticon)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg