Z tego filmu dowiesz się:

  • jakie jest znaczenie ssaków w przyrodzie,
  • jak człowiek wykorzystuje różne gatunki ssaków.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Na pewno nieraz przechodzisz co dzień obok lustra. Czasem zerkniesz w nie by sprawdzić czy dobrze wyglądasz idąc do szkoły, czy na imprezę. Nic Cię jednak nie niepokoi nawet jeśli to Halloween party a ty masz na sobie kostium wilkołaka. W końcu wiesz, ty to ty. Ze zwierzętami jest inaczej co pewnie rozbawiło każdego kto obserwował kiedyś małego kotka albo szczeniaka doskakującego do lustra by przegonić rezydującego tam obcego albo próbującego takie lustro obejść i dziwiącego się że ten po drugiej stronie na niego nie czeka. Tak zwany test lustra czyli umiejętność rozpoznania że ten w lustrze to ja sam przechodzi tylko kilka gatunków zwierząt. Są wśród nich małpy człekokształtne delfiny, orki i słonie indyjskie ale też co dość zaskakujące sroki i mrówki. Choć z pewnością nie są najliczniejszą grupą zwierząt ani nawet kręgowców bez ich 5000 gatunków nasz świat byłby dużo uboższy. Ssaki wypełniają praktycznie wszystkie środowiska. Można je spotkać od lodów Arktyki i Antarktyki po tropikalne dżungle i podzwrotnikowe pustynie. I od morskich głębin po najwyższe szczyty. Często swoją obecnością modyfikują środowisko. Na przykład stadne ssaki kopytne gnu, jelenie czy renifery pasąc się, zmieniają szatę roślinną na terenach, na których występują. Rozsiewają też w odchodach nasiona ułatwiając rozprzestrzenianie się wielu gatunków roślin. Drapieżniki zwiększają zdrowotność populacji swoich ofiar bo zwykle polują na osobniki bardzo młode albo osłabione lub chore. Ssakami odgrywającymi niezwykle istotną rolę w środowisku są nietoperze które roznoszą nasiona i zapylają kwiaty. A te mięsożerne trzymają pod kontrolą populację owadów takich jak komary, muchy i inne szkodniki. Dzięki czemu my ludzie nie musimy tak bardzo opryskiwać pól pestycydami. Są ssaki, które intensywnie modyfikują swoje otoczenie jak bobry które budując tamy tworzą bagna i rozlewiska. Ta grupa zwierząt jest też niezwykle istotna dla nas, ludzi. Wiele gatunków jest źródłem pożywienia i ubrań. By zapewnić sobie stały dostęp do mięsa mleka, wełny i skór ludzie udomowili niektóre gatunki ssaków jak krowy, świnie, owce czy kozy robiąc z nich zwierzęta hodowlane. Gdy już nabraliśmy wprawy w udomowieniu wymyśliliśmy zresztą i inne sposoby wykorzystywania ssaków. Przez stulecia konie, muły, osły czy woły były środkiem transportu i pomagały w pracach polowych ciągnąc pługi, brony pracując w kieratach młócących zboże lub wydobywających wodę do nawadniania upraw. Udomowione wilki stały się najlepszym przyjacielem człowieka strzegąc jego stad i siedlisk a koty chroniły plony przed gryzoniami. Od bardzo dawna trzymano też ssaki dla samej przyjemności obcowania z nimi. I dziś, wielu z was jest pewnie dumnym opiekunem psa, kota, chomika kawii domowej, czyli dawnej świnki morskiej czy fretki. Obcowanie ze zwierzęciem daje zresztą całkiem wymierne korzyści zdrowotne. Nie tylko poprawia nastrój ale i obniża ciśnienie krwi poprawia kondycję serca a nawet może chronić przed alergiami i chorobami. Opieka nad zwierzętami udomowionymi zarówno hodowlanymi jak i domowymi dała początek całej dużej gałęzi wiedzy. Medycynie weterynaryjnej. Są gatunki zwierząt jak myszy, szczury kawie czy króliki które wykorzystuje się w badaniach nad chorobami ludzi od próchnicy po nowotwory. Dzięki nim powstają nowe leki i urządzenia diagnostyczne opracowuje się schematy rehabilitacji po urazach i metody przeszczepów narządów. Ale to tylko jedna strona medalu. Ssaki są bowiem jako nasi najbliżsi krewni w świecie zwierząt także rezerwuarem groźnych dla ludzi chorób. Dżuma, żółta febra, wścieklizna, borelioza włośnica, owsiki czy ebola to tylko przykłady zakażeń które przenoszą zwierzęta. Szczury, myszy, koty, psy, krowy, świnie. Omawiamy je dokładniej w innych naszych playlistach. Istnieją gatunki, które stanowią dla nas konkurencje pokarmową niszcząc plony jak gryzonie, zającowate albo stada kopytnych czy też uszczuplając nasze zasoby hodowlane jak drapieżniki, wilki, kojoty czy wielkie koty. Trzeba jednak podkreślić że we współczesnym świecie to człowiek stanowi zagrożenie dla innych ssaków a nie one dla niego. Naukowcy szacują, że z powodu niszczenia przez ludzi środowisk życia a także bezpośredniego tępienia ssaków aż 1/4 wszystkich gatunków tej gromady zwierząt jest dziś w mniejszym lub większym stopniu zagrożona wyginięciem. Stosunkowo nowym ogromnym zagrożeniem dla naszych mniejszych braci jest też ocieplanie się klimatu które zagraża ich siedliskom. Jeśli uważnie oglądasz ten film na pewno umiesz wymienić 3 ważne środowiskowe role jakie pełnią nietoperze. Zapylają kwiaty, roznoszą nasiona i zjadają całe mnóstwo owadów. To może jeszcze jedno pytanie. Umiesz podać przynajmniej 3 gatunki ssaków które udomowiliśmy dla wełny? To owce, kozy i króliki. W innych miejscach świata wełnę dają też wielbłądy, wikunie, alpaki i guanako. Ssaki zamieszkują wszystkie kontynenty i środowiska. Roślinożerne zmieniają szatę roślinną a drapieżne regulują liczebność innych zwierząt. Gryzonie niszczą plony nietoperze zapylają kwiaty i zjadają chmary owadów. Zwierzęta domowe są towarzyszami i przyjaciółmi człowieka a hodowlane dają nam żywność i ubrania. Zwierzęta bywają roznosicielami chorób zakaźnych ale są też wykorzystywane do badań nad chorobami i lekami. Na dzisiaj to już wszystko. Obejrzyj pozostałe filmy z tej playlisty a po więcej materiałów zajrzyj na naszą stronę pi-stacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Angelika Apanowicz

Grafika podsumowania: Patrycja Ostrowska

Materiały: Patrycja Ostrowska, Weronika Brzezińska

Kontrola jakości: Angelika Apanowicz, Małgorzata Załoga

Napisy: Klaudia Abdeltawab, Анна Альохіна

Montaż: Patrycja Ostrowska, Weronika Brzezińska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

cottonbro (Licencja Pexels)
Los Muertos Crew (Licencja Pexels)
Magda Ehlers (Licencja Pexels)
Andre Mouton (Licencja Pixabay)
Andre Mouton (Licencja Pixabay)
Pixabay (CC0)
Hans Hillewaert (CC BY-SA 3.0)
Pierre-Selim (CC BY-SA 2.0)
mikakaptur (Licencja Pixabay)
Roman Grac (Licencja Pixabay)
pixel2013 (Licencja Pixabay)
Tibor Janosi Mozes (Licencja Pixabay)
Christopher Macsurak (CC BY 2.0)
Rj1979 (Domena publiczna)
Mikhail Nilov (Licencja Pexels)
Athena (Licencja Pexels)
Mikhail Nilov (Licencja Pexels)
Sakura Studio Videoproduktion (Licencja Pexels)
RODNAE Productions (Licencja Pexels)
Adrien JACTA (Licencja Pexels)
macrovector (Licencja Pexels)
Nicky Pe (Licencja Pexels)
Nicky Pe (Licencja Pexels)
Vimeo (Licencja Pexels)
Godfrey Phiri (Licencja Pexels)
Taryn Elliott (Licencja Pexels)
Nicky Pe (Licencja Pexels)
Vlada Karpovich (Licencja Pexels)
freepik (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
Free Videos (Licencja Pexels)
Kelly L) (Licencja Pexels)
LUIS ADOLFO BURGOS (Licencja Pexels)
freepik (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
BREAKS OUT (Licencja Pexels)
Ruvim Miksanskiy (Licencja Pexels)
Asif Khan (Licencja Pexels)
Victor Rogov (Licencja Pexels)
Ron Lach (Licencja Pexels)
Freepik (Licencja Flaticon)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg