Ekosystem = biotop + biocenoza
Playlista:Ekologia
Ten materiał posiada napisy w języku ukraińskim
Z tego filmu dowiesz się:
- z jakich żywych i nieożywionych elementów składa się ekosystem,
- jakie zależności łączą elementy ekosystemu,
- czym jest biotop, a czym biocenoza,
- jakie typy ekosystemów się wyróżnia.
Podstawa programowa
Autorzy i materiały
Wiedza niezbędna do zrozumienia tematu
Aby w pełni zrozumieć materiał zawarty w tej playliście, upewnij się, że masz opanowane poniższe zagadnienia.
Udostępnianie w zewnętrznych narzędziach
Korzystając z poniższych funkcjonalności możesz dodać ten zasób do swoich narzędzi.
Kliknij w ikonkę, aby udostępnić ten zasób
Kliknij w ikonkę, aby skopiować link do tego zasobu
Transkrypcja
Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.
Ekologiczna skóra, torba eko
rolnictwo ekologiczne, kury z eko hodowli
ekogroszek opałowy.
Oj długo można by wymieniać rzeczy
z przedrostkiem "eko".
Mają się one kojarzyć z ochroną środowiska
dobrostanem zwierząt, recyklingiem
odnawialnością i tym podobne.
Ale czy te konotacje są właściwe?
No właśnie. Nie dość, że ekoprodukty
to czasem zwykła ekościema
czyli z angielska greenwashing
to do tego nie wpisują się w definicję
ekologii właśnie.
Otóż ekologia to po grecku nauka - logos
o... domu - oikos.
Jednym zdaniem, dziedzina biologii
zajmująca się badaniem zależności
między organizmami, a ich naturalnym
środowiskiem życia.
Jest to zatem nauka dość teoretyczna.
Co innego sozologia.
Ta dziedzina to zgodnie z definicją nauka
o czynnej ochronie środowiska naturalnego
zajmująca się problemami środowiska.
Jeśli więc bierzesz na zakupy torbę materiałową
rezygnujesz z jedzenia mięsa
czy jedziesz do szkoły rowerem
zamiast autem, uprawiasz sozologię.
My w dzisiejszej lekcji
zajmiemy się jednak ekologią.
Do dzieła!
Zastanów się, co przychodzi Ci na myśl
gdy myślisz o domu.
Podłoga, sufit, ściany, pokoje
a w nich meble, sprzęty i dekoracje.
Te wszystkie elementy umożliwiają nam
w miarę komfortowe życie.
Są pewnie też okna czy nawet balkon
zapewniające odpowiednią porcję
nasłonecznienia oraz dostęp mniej
lub bardziej czystego powietrza.
Wszystko to elementy nieożywione
jednakowoż do życia niezbędne.
To teraz wyjdźmy z domu i idźmy na łąkę.
Zobaczmy mieszkanie zająca.
Mebli i okien tu nie znajdziesz, ale jest ziemia
na której mości sobie legowisko, woda
słoneczko, przyjazne ukształtowanie terenu.
Wszystko co zającowi niezbędne.
To jego biotop, czyli miejsce do życia.
Od greckich słów bios - życie
i topos - miejsce.
Biotop to wszystkie nieożywione
inaczej abiotyczne elementy przyrody
wśród których żyje jakiś organizm.
Pełen zestaw obejmuje podłoże, światło, wodę
temperaturę, wysokość nad poziomem morza
zawartość tlenu i ditlenku węgla
oraz innych gazów, zasolenie wody i gleby.
Czy biotop to wszystko, co potrzebne do życia?
Oczywiście, że nie.
Większość organizmów oprócz czynników
nieożywionych potrzebuje też innego życia.
Na przykład zając potrzebuje roślin
które są dla niego źródłem pokarmu.
By się rozmnożyć, konieczne mu są inne zające
które mogą być też przyjaznymi towarzyszami
bądź konkurentami o miejsce.
Inne zwierzęta, drapieżniki
mogą mu zagrażać.
Że nie wspomnę o bogatej rzeszy mikroorganizmów
które wchodzą z naszym zajączkiem
w różnorakie interakcje, na przykład
pomagając mu trawić roślinną celulozę.
Komplet wszystkich ożywionych elementów przyrody
wchodzących w interakcje z badanym organizmem
nazywamy biocenozą.
W jej skład wchodzą pożywające się na nim
i w nim pasożyty, atakujące go drapieżniki
dostępny pokarm, drobnoustroje
tworzące mikroklimat i tym podobne.
Podobnie jak wśród ludzi, jeden woli domek
z ogródkiem, a inny apartament
na najwyższym piętrze wieżowca.
Tak i różne organizmy mają inne wymagania
wobec środowiska.
Zresztą pomyśl.
Łąka, las, górskie szczyty
czy toń jeziora, to przecież
zupełnie różne środowiska.
Dany gatunek zasiedla tylko taki teren
na którym może zaspokajać swoje potrzeby.
Skład biocenozy i warunki biotopowe
zmieniają się wraz z szerokością geograficzną
czy wysokością nad poziomem morza.
Na ostateczny wygląd ekosystemu
ma wpływ między innymi układ pór roku
średnia temperatura roczna
wilgotność gleby, nasłonecznienie
siła wiatrów.
Podróżując przez kontynenty możemy zresztą
zauważyć, że na przykład las lasowi nierówny.
Syberyjska tajga kompletnie nie przypomina
tropikalnej dżungli amazońskiej, a Puszcza
Białowieska to nie mangrowe zarośla Azji.
Ekosystem to zatem fragment przyrody
wraz z jej ożywionymi i nieożywionymi elementami
które wzajemnie na siebie oddziałują.
Ekosystemy możemy podzielić na lądowe
jak pole, łąka czy las oraz wodne
jak morza, jeziora, rzeki czy oceany.
Ale to nie jedyny sposób klasyfikacji.
Możemy je też porządkować przyjmując
za kryterium podziału sposób powstania.
Otrzymujemy w takim przypadku
z grubsza dwie grupy ekosystemów.
Ukształtowane naturalnie
jak Amazońska Puszcza
oraz stworzone przez człowieka, czyli sztuczne
jak pole uprawne czy staw hodowlany.
Czym zatem zajmuje się ekologia?
Prawdziwi ekolodzy, czyli naukowcy
zajmujący się tą dziedziną wiedzy
mogą przyglądać się pojedynczym populacjom
i miejscu ich bytowania
czyli tak zwanemu siedlisku.
Mogą też badać całe społeczności
organizmów jak stada, skupiska czy ławice
a nawet zespoły różnych gatunków
zamieszkujących określony teren
i zależności między nimi.
Obszarem zainteresowań ekologów
mogą być również wymagania środowiskowe
jakie ma dany gatunek.
Bo każdy gatunek ma pewien zakres tolerancji
na czynniki występujące w otoczeniu
w którym żyje
i poza tym zakresem nie potrafi żyć.
Ale o tym dowiesz się
z innej wideolekcji.
Teraz zadanie dla Ciebie.
Podziel podane czynniki ekologiczne
na abiotyczne i biotyczne.
Masz tak samo jak ja?
Brawo!
Ekosystem to zbiór elementów ożywionych
i nieożywionych, które wzajemnie
na siebie wpływają.
Ekosystemy możemy podzielić na sztuczne
i naturalne lub na lądowe i wodne.
Do abiotycznych, czyli nieożywionych
czynników ekologicznych należą
między innymi woda, gleba i nasłonecznienie.
Organizmy żywe to biotyczne
czynniki ekologiczne.
Mam nadzieję, że twój biotop
czyli pokój z komputerem, pozwolił Ci
komfortowo obejrzeć ten film.
Teraz by wzbogacić środowisko pistacji
daj nam łapkę w górę i do zobaczenia
na Pistacja.tv
Ćwiczenia
Interaktywne ćwiczenia związane z tą wideolekcją.
Materiały dodatkowe
Inne zasoby do wykorzystania podczas zajęć z tego tematu.
