Z tego filmu dowiesz się:

  • jakie są zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania doświadczeń chemicznych,
  • co to jest odczynnik chemiczny,
  • co to jest piktogram,
  • jak oznaczone są odczynniki chemiczne oraz produkty spożywcze i higieniczne,
  • jakie są podstawowe sprzęty w laboratorium chemicznym.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

W sklepie spożywczym warto zwracać uwagę na etykiety i czytać, co ma w składzie jogurt czy parówka, żeby na przykład nie kupować żywności zawierającej dużo sztucznych dodatków oznaczonych symbolem „E”. Ale czy zastanawiało cię kiedyś, co oznaczają rozmaite symbole na proszkach do prania, płynach do zmywania czy klejach? Tego dowiesz się z tej lekcji. Praca chemika przypomina pracę kucharza. Też wlewa, miesza, ogrzewa i robiąc to wszystko, trzyma się przepisu. Mimo to efektów tych działań nie zawsze da się przewidzieć. Zdarzają się wypadki. Tak jak kucharz potrzebuje do pracy garnków, rondli, patelni czy noży, tak chemik potrzebuje szkła i sprzętu laboratoryjnego. Zapoznajmy się z podstawowym szkłem laboratoryjnym. Widzisz tu zlewkę i probówkę. Zlewka to naczynie podobne do szklanki ale ma dzióbek ułatwiający przelewanie i najczęściej miarkę pozwalającą zmierzyć objętość znajdującej się w niej cieczy. Probówka wygląda jak szklana rurka, ale tylko z jednym otwartym końcem. Mamy także kolby kuliste, stożkowe i miarowe. Ich cechą charakterystyczną jest to że zwężają się ku górze. Zostają nam jeszcze lejek, bagietka, czyli szklana pałeczka służąca do mieszania oraz pipeta mająca zastosowanie podobne jak strzykawka. Przydaje się, kiedy musimy bardzo precyzyjnie odmierzyć jakąś małą ilość cieczy. Oprócz szkła, w laboratorium niezbędny jest jeszcze inny sprzęt. Łapy, którymi trzymamy probówki podczas ogrzewania, aby się nie oparzyć. Trójnóg, który razem z podstawionym pod niego palnikiem gazowym lub spirytusowym, jest laboratoryjnym odpowiednikiem kuchenki. Łyżka do spalań. Statyw z łapą, do którego możemy na przykład przymocować probówkę jeśli doświadczenie będzie trwało dłużej. Moździerz - ten ma dokładnie takie samo zastosowanie, jak ten kuchenny. Rozcieramy nim substancje na proszek. Oczywiście w wyposażeniu chemika są jeszcze inne naczynia i narzędzia, ale te nam w zupełności wystarczą. Do przeprowadzania doświadczeń potrzebne nam będą jeszcze odczynniki chemiczne. Niektóre z nich są niebezpieczne. Żeby ostrzec przed zagrożeniem, oznacza się je specjalnymi znakami które nazywamy piktogramami. Tych samych piktogramów używa się wszędzie. Znakujemy nimi opakowania środków laboratoryjnych, cysterny przewożące substancje łatwopalne, wybuchowe albo trujące, czy też butelki ze środkami czyszczącymi, jakie znajdziesz we własnej kuchni i łazience. W każdym kraju na świecie zobaczysz te same oznaczenia. Przyjrzyjmy się bliżej tym piktogramom. Widzimy tu oznaczenie substancji toksycznej, substancji łatwopalnej, wybuchowej, żrącej w kontakcie ze skórą, substancji drażniącej i substancji niebezpiecznej dla środowiska. Istnieje kilka zasad których musisz przestrzegać wykonując doświadczenie chemiczne. Spróbuj je zapamiętać, albo po prostu wydrukuj planszę z końca filmu i noś ją w zeszycie. Nie wykonuj żadnych doświadczeń bez zgody nauczyciela. Podczas wykonywania doświadczeń miej na sobie odzież ochronną, czyli fartuch i okulary a jeśli to konieczne, także rękawiczki. Trzymaj się instrukcji podanej w podręczniku lub przez nauczyciela. Każdą substancję używaną do doświadczenia traktuj jako potencjalną truciznę. Nie dotykaj jej, nie wąchaj i nie próbuj jak smakuje, chyba że na wyraźne polecenie nauczyciela. Badanie zapachu przeprowadza się wachlując dłonią w kierunku nosa, a nie nachylając się nad naczyniem z badaną substancją. Podczas ogrzewania czegokolwiek w probówce skieruj jej wylot tak, aby nikogo nie narazić na poparzenia, w razie gdyby jej zawartość wystrzeliła, co się zdarza. Na koniec najważniejsza zasada. Myśl, co robisz. Kieruj się rozsądkiem. O wypadek nietrudno. Oto podsumowanie najważniejszych zasad obowiązujących przy wykonywaniu doświadczeń chemicznych. To była bardzo pouczająca lekcja. Na naszej stronie pistacja.tv znajdziesz dużo więcej takich filmów, więc koniecznie zasubskrybuj nasz kanał i polub ten film.

Lista wszystkich autorów

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Angelika Apanowicz

Grafika podsumowania: Agnieszka Opalińska

Materiały: Agnieszka Opalińska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Napisy: Agnieszka Opalińska, Раїса Скорик

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education