Liczba atomowa i liczba masowa. Budowa atomu
Playlista:Wewnętrzna budowa materii
Ten materiał posiada napisy w języku ukraińskim
Z tego filmu dowiesz się:
- z jakich elementów zbudowane jest jądro atomowe,
- o czym mówi nam liczba atomowa Z,
- jakie informacje zawiera liczba masowa A,
- jak obliczamy liczbę neutronów w jądrze,
- które cząstki decydują o masie pierwiastka,
- jaki ładunek niosą cząstki budujące atom.
Podstawa programowa
Autorzy i materiały
Wiedza niezbędna do zrozumienia tematu
Aby w pełni zrozumieć materiał zawarty w tej playliście, upewnij się, że masz opanowane poniższe zagadnienia.
Udostępnianie w zewnętrznych narzędziach
Korzystając z poniższych funkcjonalności możesz dodać ten zasób do swoich narzędzi.
Kliknij w ikonkę, aby udostępnić ten zasób
Kliknij w ikonkę, aby skopiować link do tego zasobu
Transkrypcja
Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.
Pierwiastek chemiczny można porównać
do kartonu pisaków.
Pojedynczy pisak to odpowiednik atomu.
Możemy nim rysować, podobnie jak
rysowalibyśmy pęczkiem takich pisaków.
Ale pojedynczy pisak też składa się
z kilku elementów:
rysika, rdzenia, obudowy, nakładki.
Jeśli go jednak rozłożymy
nie da się już nim niczego narysować.
Podobnie atomy.
Też są zbudowane z kilku elementów,
ale dopiero w całości
zyskują właściwości pierwiastka.
Każdy atom składa się z jądra
i otaczających go elektronów.
W jądrze są dwa rodzaje cząstek:
dodatnie protony
i neutrony, które nie mają ładunku.
Pierwszy pierwiastek w układzie okresowym
czyli wodór, ma w jądrze tylko jeden proton.
Drugi, hel, ma dwa.
Każdy kolejny pierwiastek
ma o 1 proton więcej od poprzednika.
Liczbę protonów w jądrze pierwiastka
możemy odczytać z układu okresowego.
Określamy ją symbolem Z
i nazywamy liczbą atomową.
Jest to zarazem liczba porządkowa pierwiastka
określająca jego miejsce w układzie.
Teraz zatrzymaj lekcję
i spróbuj odczytać z układu okresowego,
ile protonów znajduje się w jądrze atomu węgla.
Atom węgla jest szósty w układzie okresowym,
a więc jego liczba atomowa wynosi 6,
czyli ma 6 protonów w jądrze.
A teraz odczytaj z układu okresowego
nazwę i symbol pierwiastka, którego atomy
mają w jądrze 8 protonów.
8 protonów w jądrze ma tlen. Jego symbol to O.
Każde jądro atomu otaczają elektrony,
czyli cząstki o ładunku ujemnym.
Ponieważ atom jest elektrycznie obojętny,
liczba ładunków dodatnich, czyli protonów
musi być taka sama jak liczba ładunków
ujemnych, czyli elektronów.
Znając liczbę atomową, znamy zarówno liczbę
protonów jak i elektronów.
Masa elektronów jest tak mała, że praktycznie
nie wpływa na masę pierwiastka.
Dlatego ją pomijamy.
Nie możemy jednak pominąć masy neutronów,
które są obecne w jądrze pierwiastka.
Masa pojedynczego neutronu jest zbliżona
do masy pojedynczego protonu.
Dlatego właśnie masę pierwiastka określamy
sumą mas wszystkich cząstek
obecnych w jądrze, czyli protonów i neutronów.
Nazywamy ją liczbą masową
i określamy symbolem A.
Nie w każdym układzie jest ona zapisana,
ale zwykle umieszcza się ją w górnej części
symbolu pierwiastka po lewej stronie.
Jak obliczyć liczbę neutronów
w jądrze atomu danego pierwiastka?
Skoro liczba masowa A to suma protonów
i neutronów, a liczba atomowa Z
jest liczbą protonów
to wystarczy odjąć Z od A
i otrzymamy liczbę neutronów.
Liczba neutronów w jądrze atomu danego
pierwiastka może być różna od liczby protonów.
Odpowiedz samodzielnie:
z jakich cząstek zbudowane jest
jądro atomowe?
Jądro atomowe składa się dodatnich protonów
i neutronów, które nie mają ładunku.
O czym mówi nam liczba Z?
Liczba atomowa Z informuje
o miejscu pierwiastka w układzie okresowym
oraz jednocześnie o liczbie protonów
w jądrze i liczbie elektronów.
Jakie informacje podaje liczba A?
Liczba masowa A podaje informacje
o sumarycznej liczbie protonów i neutronów
w jądrze.
Jak obliczamy liczbę neutronów w jądrze?
Aby obliczyć liczbę neutronów w jądrze
należy od liczby masowej A
odjąć liczbę atomową Z.
Atom pierwiastka składa się z jądra
i krążących wokół niego elektronów.
Jądro atomu składa się z neutronów i protonów.
Liczba atomowa Z określa liczbę protonów
w jądrze atomu pierwiastka.
Liczba ta jest równa liczbie elektronów.
Liczba masowa A określa, ile w sumie protonów
i neutronów jest w jądrze danego pierwiastka.
Wiesz już sporo o budowie atomu
i o jego miejscu w układzie okresowym
ale to nie wszystko.
Więcej dowiesz się
odwiedzając stronę pistacja.tv
A jeśli podobało ci się
będzie mi niezmiernie miło
jeśli polubisz ten film.
Ćwiczenia
Interaktywne ćwiczenia związane z tą wideolekcją.
Materiały dodatkowe
Inne zasoby do wykorzystania podczas zajęć z tego tematu.
