Średnia masa atomowa
Playlista:Wewnętrzna budowa materii
Ten materiał posiada napisy w języku ukraińskim
Z tego filmu dowiesz się:
- co to jest atomowa jednostka masy,
- czym jest średnia masa atomowa,
- jak oblicza się średnią masę atomową pierwiastka.
Podstawa programowa
Autorzy i materiały
Wiedza niezbędna do zrozumienia tematu
Aby w pełni zrozumieć materiał zawarty w tej playliście, upewnij się, że masz opanowane poniższe zagadnienia.
Udostępnianie w zewnętrznych narzędziach
Korzystając z poniższych funkcjonalności możesz dodać ten zasób do swoich narzędzi.
Kliknij w ikonkę, aby udostępnić ten zasób
Kliknij w ikonkę, aby skopiować link do tego zasobu
Transkrypcja
Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.
Jadąc windą zwróć uwagę na tak zwaną tabliczkę znamionową. Znajdziesz na niej między innymi informację o dopuszczalnym udźwigu. Napis może głosić na przykład: 4 osoby lub 320 kilogramów.
Skąd taki przelicznik?
Bo inżynierowie konstruujący windę przyjęli
że średnio osoba waży 80 kilogramów
A cztery osoby po 80 kg dają w sumie 320 kg.
Równie dobrze windą mogłyby jednak jechać
dwie osoby ważące po 110 kg
i dwójka ważących po 50 kg.
Z pierwiastkami jest podobnie.
Możemy obliczać ich średnie masy atomowe
ale bez dodatkowych informacji
nie dowiemy się, czy tworzące je atomy są identyczne, czy różnią się między sobą.
Jak obliczyć średnią masę atomową
danego pierwiastka? Dowiesz się w tej lekcji.
Masa atomu skupia się w jego jądrze.
Jest ona równa sumie mas protonów i neutronów.
Mówiliśmy o tym w jednym z filmów
dotyczących budowy atomu.
Wiesz jednak, że pierwiastek może mieć atomy
o różnej liczbie neutronów w jądrze.
Takie atomy różniące się masą nazywamy izotopami. Weźmy chlor.
Ma on dwa izotopy, których masa atomowa
wynosi odpowiednio 35 i 37.
Ich masa wyrażona jest w unitach czyli międzynarodowych jednostkach masy.
Jaka jest zatem średnia masa atomowa chloru?
Podpowiem: nie jest to zwykła średnia arytmetyczna. Jeśli nie pamiętasz, co to takiego
obejrzyj nasze filmy o średniej na pistacja.tv.
Żeby policzyć średnią masę atomową,
trzeba znać jeszcze jedną wielkość:
wzajemne proporcje tych izotopów.
Aby to zrobić korzystamy ze wzoru w którym Ar oznacza średnią masę atomową,
A1, A2 i An to masy poszczególnych izotopów,
procent 1, procent 2 i tak dalej to procentowa ilość danego izotopu.
Obliczmy średnią masę atomową dla chloru.
Masa izotopu chloru 35 to jego liczba masowa
a więc A1 równa się 35 unitów.
Występuje on w 75,76%.
Drugi izotop chloru ma masę 37 unitów
i występuje w 24,24%.
Ponieważ chlor ma tylko 2 izotopy nasz wzór przyjmuje taką postać.
Przechodzimy do obliczeń.
Ar, czyli średnia masa atomowa, to 35 unitów
razy 75,76%
dodać 37 unitów razy 24,24%.
I to wszystko dzielimy sobie przez 100%.
Otrzymujemy 2651,6 dodać 896,9 przez 100
co daje nam średnią masę atomową chloru w przybliżeniu do pierwszego miejsca po przecinku, równą 35 i pół unita.
Teraz spróbuj samodzielnie obliczyć średnią masę atomową neonu wiedząc
że ma on trzy naturalne izotopy: neon 20, o zawartości 90,48%, neon 21, który stanowi 0,27% i neon 22, któremu odpowiada zawartość 9,25%.
Zadanie rozwiązane?
Sprawdźmy razem, czy wyszło poprawnie.
Masa pierwszego izotopu
to 20 unitów, a jego zawartość procentowa
to 90,48%.
Drugi izotop neonu ma masę 21 unitów
i zawartość procentową 0,27%.
Trzeci izotop, o masie 22 unity
ma zawartość procentową 9,25%.
Mamy tutaj trzy izotopy
a więc będzie nam potrzebny wzór który je uwzględni.
Możemy obliczać. Ar, czyli średnia masa atomowa to 20 razy 90,48% dodać 21 razy 0,27% i dodać 22 razy 9,25%
i to wszystko dzielimy przez 100%.
Otrzymujemy 1809,6 dodać 5,7
i dodać 203,5 przez 100
z czego wychodzi nam średnia masa atomowa neonu, w przybliżeniu do pierwszego miejsca
po przecinku, 20,2 unita.
Mam nadzieję, że i tobie udało się uzyskać
taką samą odpowiedź?
Średnia masa atomowa to średnia masa atomów wszystkich izotopów danego pierwiastka.
Wartość ta jest podana w układzie okresowym.
Odczytaj z układu okresowego średnią masę atomową tlenu.
Średnia masa atomowa tlenu wynosi około 16.
Odczytaj z układu okresowego, który pierwiastek ma średnią masę atomową ok. 24. To magnez, o symbolu Mg.
Średnia masa atomowa to średnia mas izotopów danego pierwiastka.
Obliczamy ją z następującego wzoru:
gdzie Ar to średnia masa atomowa
A1, A2, aż do An to masy izotopów pierwiastka
procent 1, procent 2, aż do procent n, to procentowa obfitość danego izotopu.
Na koniec jeszcze jedno zadanie dla Ciebie:
daj znać znajomym o pistacji.
Na pewno znasz kogoś, komu przyda się
pomoc z chemii.
Ćwiczenia
Interaktywne ćwiczenia związane z tą wideolekcją.
Materiały dodatkowe
Inne zasoby do wykorzystania podczas zajęć z tego tematu.
