Nie wszystko złoto co się świeci mówi znane przysłowie. Ale czy wiesz, że nie wszystko co ma w nazwie "morze" jest morzem? I nie chodzi nawet o morze łez, morze słów ani kroplę w morzu potrzeb, ale o całkiem literalne Morze Kaspijskie, czy Morze Martwe. W geograficznym sensie są to jeziora i to słone. Takich, i wielu innych, ciekawych rzeczy o otaczającym nas świecie dowiesz się na lekcjach geografii. Ludzie od najdawniejszych czasów starali się poznać świat. Początkowo zajmowali się głównie opisywaniem nowoodkrytych terenów. Miejsc do opisania przybywało im zwłaszcza między 15. a 17. wiekiem w epoce wielkich odkryć geograficznych. Wtedy to ludzie z naszej części świata - Europy zaczęli docierać do nowych lądów spotykać inaczej wyglądających ludzi mających odmienne zwyczaje. Zadawali sobie pytania dotyczące otaczającego świata. Próba znalezienia odpowiedzi na te pytania doprowadziła do rozwoju nowej nauki - geografii. Z lekcji przyrody wiesz, że środowisko przyrodnicze, to ożywione i nieożywione elementy przyrody, która nas otacza. Dziś większość obszaru Ziemi zasiedlił i zmienił człowiek. W wyniku tej działalności powstało środowisko geograficzne, łączące w sobie całość środowiska naturalnego z tym co zmienił w nim człowiek. Jak widzisz, geografia to bardzo rozległa nauka. Żeby łatwiej było nam zrozumieć otaczający nas świat, podzielono ją na różne dyscypliny zwane inaczej naukami geograficznymi. Środowisko przyrodnicze i procesy jakie w nim zachodzą, opisuje na przykład geografia fizyczna a geografia społeczno-ekonomiczna bada wpływ działalności człowieka na środowisko ale także wpływ środowiska na działalność człowieka. Wiele prac geograficznych dotyczy różnic między regionami świata. Opisywaniem elementów geografii fizycznej i ekonomicznej na konkretnym terenie zajmuje się geografia regionalna. Na otaczający nas świat składają się: powietrze, woda, skały, gleby organizmy żywe i wytwory człowieka. Aby łatwiej opisywać Ziemię podzielono ją na powłoki zwane sferami. Patrząc na nasz glob, dość łatwo można wyróżnić atmosferę czyli powłokę gazową Ziemi hydrosferę, czyli wszystkie wody na świecie i litosferę, obejmującą warstwę skalną Ziemi. Częścią litosfery jest pedosfera czyli warstwa gleb. Na te sfery nakładają się dwie kolejne: biosfera, czyli wszystkie organizmy żywe oraz antroposfera czyli człowiek i wytwory jego działalności. Zapamiętaj: w przyrodzie trwa nieustanny ruch, wszystkie sfery się przenikają i wpływają na siebie. Wiatr przenosi ziarna piasku i nasiona. Woda rzeźbi skały, a parując zwiększa ilość wilgoci w powietrzu. Z kolei rośliny wzbogacają atmosferę w tlen. Także człowiek w wyniku swojej działalności zmienia wygląd poszczególnych sfer. Na przykład wycina lasy, buduje drogi domy i fabryki, zakłada kopalnie w których wydobywa różne surowce: węgiel, miedź, sól, srebro... Skąd brać wiadomości geograficzne? Kiedyś czerpano je przede wszystkim z własnych obserwacji terenowych. Ten sposób zdobywania informacji przetrwał do dziś. Obserwujemy pogodę roślinność, ukształtowanie powierzchni czy efekty działalności człowieka, na przykład wycinanie lasów pod pola uprawne albo budowę fabryk na terenach dawnych pól. Ty też możesz prowadzić takie obserwacje na przykład podczas wycieczki w teren. A jeśli chcesz, do obserwacji możesz dołożyć pomiary; na przykład wysokości słońca nad horyzontem na podstawie pomiaru długości cienia. Mówimy o tym w naszych filmach z przyrody. Jeszcze lepszym źródłem geograficznej wiedzy są doświadczenia. Możesz na przykład zbudować model wulkanu by odkryć, dlaczego wybucha. Nieocenionym źródłem wiedzy są podróże. Nim w jakąś wyruszysz, warto poczytać o regionie, który chcesz zwiedzić na przykład w przewodniku turystycznym czy w internecie, no i zaopatrzyć się w atlas geograficzny albo mapę którą też trzeba umieć czytać. Na wycieczce najlepiej sprawdzi się mapa turystyczna. To ona poprowadzi Cię szlakiem największych atrakcji regionu. A w obcym mieście odnajdziesz się dzięki planowi, na którym znajdziesz nazwy ulic, zabytki i miejsca, w których możesz coś zjeść. Map mamy zresztą wiele rodzajów. Ogólnogeograficzna pokaże Ci obszar całego państwa lub kontynentu. Znajdziesz na niej największe miasta i rzeki. Odczytasz z niej też, jak wysoko i jak stromo wznosi się teren. Na mapie krajobrazowej zobaczysz zagospodarowanie terenu. Sprawdzisz, gdzie znajduje się las a gdzie zabudowa miejska, czy pola uprawne. Dla ucznia źródłem wiedzy jest też podręcznik w którym poza tekstem znajdziesz tabele, wykresy i zdjęcia. Informacje możesz znaleźć również w czasopismach, encyklopediach czy słownikach geograficznych. Zdobytą wiedzę pomoże uporządkować film przyrodniczy, który wieczorem obejrzysz z rodziną i przyjaciółmi. A może zajrzysz na kanał pistacja.tv? Przyporządkuj elementy środowiska geograficznego do poszczególnych sfer. Masz tak, jak my? Super! Geografia to obszerna nauka łącząca wiele dziedzin. Opowiada o środowisku przyrodniczym i działalności człowieka w obrębie tego środowiska. Żeby lepiej opisać otaczający nas świat geografowie podzielili Ziemię na powłoki: biosferę, antroposferę, atmosferę hydrosferę i litosferę. Wiedzę geograficzną można czerpać z podręczników, czasopism atlasów geograficznych, obserwacji wycieczek terenowych i wielu innych źródeł w tym z pistacja.tv Pistacja.tv to świetne źródło wiadomości o otaczającym nas świecie. Zachęcamy, podróżuj z nami po oceanie wiedzy.