Dzisiejsze papierowe mapy tworzy się tak żeby górna krawędź wskazywała północ ale nie zawsze tak je rysowano. W Średniowieczu większość map powstających w Europie, miała w tym miejscu wschód. A że po łacinie "wschód" to "oriens", właściwe trzymanie mapy oznaczało jej z-orientowanie. Stąd wzięło się też słowo "orientacja". W dzisiejszej lekcji opowiemy Ci jak korzystać z mapy w terenie. Na pewno nie raz, nie dwa zdarzyło Ci się przeglądać ze znajomymi mapę w telefonie szukając jakiegoś miejsca. Apka w telefonie podpowiada drogę, ale co jeśli będzie daleko poza miastem a twój telefon nie będzie miał zasięgu? Dobrze jest umieć w takich sytuacjach korzystać z mapy papierowej. Ale żeby taka mapa była przydatna trzeba ją najpierw poprawnie zorientować. Zorientować? Czyli co zrobić? Zorientowanie mapy polega na ułożeniu jej w taki sposób, żeby kierunki geograficzne na niej, pokrywały się z tymi w terenie. Jak to zrobić? Najłatwiejszy sposób wymaga użycia kompasu. Jeśli weźmiesz go ze sobą na wycieczkę to wystarczy, że położysz go przed sobą najlepiej na jakiejś płaskiej powierzchni nawet na samej mapie. Poczekaj aż igła kompasu się ustabilizuje i wskaże Północ. Jak wspomnieliśmy na początku filmu mapy są narysowane tak, że górna krawędź wskazuje kierunek północny. Teraz wystarczy ułożyć mapkę w taki sposób aby jej górna krawędź była tam gdzie pokazuje igła kompasu. O, właśnie tak. Określenie pozostałych kierunków to już pestka. Naprzeciwko północy będzie...? Południe. A gdy zwrócisz się twarzą w kierunku Północy prawa ręka wskaże wschód, a lewa zachód. Z taką wiedzą żadna wycieczka nie będzie Ci straszna. Warto wiedzieć, że posiadanie kompasu wcale nie jest koniecznością. Bez niego też jesteś w stanie ustalić kierunek północny. Możesz wykorzystać metody o których była mowa na lekcjach przyrody albo w ogóle nie szukać Północy a do zorientowania mapy użyć charakterystycznych punktów które widzisz w okolicy. Może to być zakręt drogi mostek nad strumieniem albo kapliczka. Jeśli odnajdziesz na mapie miejsca które widzisz wokół siebie dostosuj do nich ułożenie swojej mapy. Gdy miejsca zaznaczone na mapie pokryją się z tymi widocznymi w terenie Północ jest tam, gdzie...? Gdzie górna krawędź mapy. Brawo! Spróbujmy zastosować w praktyce to czego przed chwilą się nauczyliśmy. Wyobraź sobie, że idziesz na umówiony z przyjaciółmi piknik. Macie się spotkać niedaleko ujścia rzeki Kluszkowianki do Jeziora Czorsztyńskiego. Oczywiście nie musimy mówić że po drodze na to miejsce nie ma zasięgu musisz więc użyć mapy papierowej. Być może wiesz już, że pierwszą rzeczą z jaką musisz się zapoznać żeby skorzystać z mapy, jest legenda i skala. Jeśli wiesz już, w jaki sposób zaznaczono na mapie poszczególne obiekty ustal, gdzie właściwie się znajdujesz. Można do tego wykorzystać punkty charakterystyczne. Stoisz nad brzegiem Jeziora Czorsztyńskiego. Na końcu jeziora jest zapora. Widzisz ją po lewej stronie? A gdzie widzisz charakterystyczną górę Wdżar? Jeśli znajdziesz te dwa punkty na mapie to w przybliżeniu możesz ustalić swoją pozycję. To nic trudnego, gdy ma się mapę. Teraz wystarczy ją ułożyć w taki sposób żeby obiekty geograficzne narysowane na mapie, pokryły się z tymi które widzisz wokół siebie. Zapora jest po lewej, a po prawej góra Wdżar. O, właśnie tak. Górna krawędź mapy wskazuje Północ więc wiesz już, że żeby dotrzeć na piknik musisz iść w kierunku północno-zachodnim. Innymi słowy musisz iść cały czas brzegiem jeziora w prawą stronę. Ale, ale, jak daleko jest ten piknik? Do oceny odległości mapa też się przydaje. Spójrz na umieszczoną na niej podziałkę liniową Widzisz, że odcinki podstawowe poprowadzono co 1 km. W takim razie ile odcinków podstawowych podziałki zmieści się na mapie między punktem, w którym stoisz a miejscem pikniku? Mniej więcej dwa, prawda? To oznacza, że jesteś około 2 km od miejsca docelowego. Zakładając, że człowiek chodzi mniej więcej z prędkością 4 km na godzinę za 30 minut będziesz na miejscu. Zadanie dla Ciebie jest proste: Wymień dwa sposoby na zorientowanie mapy w terenie. Jeden z nich to ułożenie mapy w taki sposób żeby jej górna krawędź wskazywała Północ tak, jak pokazuje kompas. Drugi to ułożenie mapy tak żeby widoczne na niej obiekty pokrywały się z tymi, które widzisz w terenie. Twoje odpowiedzi są podobne? Jeśli tak, to gratulacje! Żeby skorzystać z mapy w terenie trzeba ją wcześniej zorientować, czyli ułożyć tak aby kierunki geograficzne na niej pokrywały się z kierunkami geograficznymi w terenie. Można zacząć od znalezienia kierunku północnego na kompasie i potem dostosować ułożenie mapy albo ułożyć ją w taki sposób żeby obiekty geograficzne na mapie pokryły się z tymi które widzisz wokół siebie w terenie. Żeby zorientować się w terenie warto mieć mapę i kompas. A pistację warto zasubskrybować żeby mieć sprawdzone źródło wiedzy. Zorientuj się więc na pistacja.tv