Z tego filmu dowiesz się:

  • gdzie leży Pojezierze Mazurskie,
  • jak powstał pas pojezierzy i jaką rolę odegrał w jego powstaniu lądolód,
  • jak wygląda rzeźba terenu w pasie pojezierzy,
  • jakie są atrakcje turystyczne Pojezierza Mazurskiego.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Jeziora to raj dla kormoranów. Te ptaki traktują je jak stołówkę a że jeden kormoran zjada dziennie około pół kilograma ryb, zaś przeciętna kolonia liczy kilka tysięcy tych ptaków potrafią poważnie przetrzebić łowiska. Rozwiązanie? Podniesienie stanu wody w stawach bo w głębszej wodzie rybom łatwiej uciec przed ptasim atakiem. Pojezierze Mazurskie nazywane jest Krainą Tysiąca Jezior, jednak w rzeczywistości jezior jest tam więcej niż tysiąc - około 2600. W tym filmie przyjrzymy się bliżej temu fragmentowi pasa pojezierzy leżącemu w jego wschodniej części. Tutejszy krajobraz został ukształtowany głównie przez działalność lądolodu. Tak, tak, choć dziś lądolody kojarzymy głównie z obszarami wokół biegunów, dawno temu także na terenach Polski i w całej północnej Europie panowała bardzo niska temperatura a śniegu szybciej przybywało niż ubywało. Czy wiesz, że gdy idziesz po śniegu on pod twoimi stopami zbija się w lód? Podobnie w pradawnych epokach zalegający śnieg, z czasem pod wpływem własnego ciężaru zamieniał się w potężne masy lodu. Grubą warstwę lodu, która pokrywa duży obszar lądu i nie topnieje w lecie nazywamy właśnie lądolodem. Lądolód był bardzo ciężki, a jego grubość miejscami przekraczała kilometr. Gdy robiło się zimniej powiększał się i pełzł na południe, po drodze zdzierając podłoże skalne, jak wielka szlifierka i zabierając ze sobą nawet olbrzymie głazy. Te masy lodu kilkakrotnie docierały ze Skandynawii do Polski. Kilkakrotnie, bo gdy robiło się cieplej lądolód topniał, w wyniku czego woda płynęła nie tylko po nim, ale też pod nim, a nawet w jego wnętrzu, wypłukując zgromadzone w lodzie kawałki skał. Ten materiał skalny osadzał się zarówno przed czołem lądolodu, jak i pod nim w postaci wałów i pagórków. Obniżenia między nimi wypełniła woda. W ten sposób powstały jeziora takie jak Śniardwy czy Mamry. Mówimy że mają one pochodzenie polodowcowe. Różnią się wielkością, głębokością i kształtem. Są środowiskiem życia wielu gatunków ptaków wodnych, takich jak czaple czarne bociany, czy kormorany. Rzeki spływające z topniejącego lodu nie miały jednak dość siły aby przetransportować największe i najcięższe głazy, które po całkowitym zniknięciu lodu pozostały po prostu porozrzucane w terenie. Dziś nazywamy je głazami narzutowymi. Taki urozmaicony krajobraz w którym spotkasz niewysokie pasy pagórków pojedyncze głazy narzutowe i wiele porozrzucanych w terenie jezior nazywamy krajobrazem pojeziernym. Wspomniane już jezioro Śniardwy to największe jezioro w Polsce a Mamry są drugie w kolejności. Oba te jeziora i wiele wiele innych leżą na terenie zwanym Krainą Wielkich Jezior Mazurskich. Można między nimi wygodnie przepłynąć dzięki kanałom tworzącym specjalną drogę wodną. Tamtejszy szlak żeglarski nosi nazwę szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Pojezierze Mazurskie jest chętnie odwiedzane przez turystów, dla których największym magnesem są, rzecz jasna, tutejsze jeziora. Króluje turystyka wodna. Po jeziorach pływają liczne jachty, żaglówki motorówki, kajaki, czy łodzie. Popularne są też spływy tutejszymi rzekami. Szlak kajakowy rzeki Krutyni jest jednym z popularniejszych w Polsce. Sama rzeka zachwyca malowniczym krajobrazem oraz możliwością obcowania z naturą. Można tu spotkać między innymi łabędzie perkozy i ciekawe kaczki - gągoły także żurawie, czaple, czy bociany a ze ssaków - wydry. W mazurskich lasach występują między innymi wilki, borsuki, gronostaje, dziki, sarny, jelenie czy ogromne łosie. Przy odrobinie szczęścia można któreś z nich wypatrzeć podczas wycieczki po tutejszych szlakach rowerowych. Warto też wspomnieć, że do tutejszej Puszczy Boreckiej sprowadzono żubry które można podziwiać w pokazowej zagrodzie tych zwierząt w Wolisku. A czy wiesz, że na Mazurach można uprawiać też narciarstwo? Na stokach polodowcowych wzniesień z których najwyższe to licząca sobie 309 m nad poziomem morza Szeska Góra utworzono stacje narciarskie oraz trasy do narciarstwa biegowego. Pojezierze Mazurskie to nie tylko kraina jezior ale i zabytków. Na turystów czekają tu zamki krzyżackie między innymi w Olsztynie, Rynie, czy Giżycku. W Giżycku dużą atrakcją jest także Twierdza Boyen, a także nietypowy most obrotowy, napędzany siłą mięśni osoby która go obsługuje. Niedaleko Kętrzyna znajduje się Wilczy Szaniec kwatera Główna Adolfa Hitlera w czasie II wojny światowej. W Świętej Lipce można zwiedzić bazylikę i klasztor - część Mazurskiego Traktu Pielgrzymkowego. Turyści latem zapełniają miejsca noclegowe i generują duży ruch w tutejszych miastach takich, jak Giżycko, Mikołajki Węgorzewo, Pisz i Ryn. Są tam też punkty informacyjne, przystanie wypożyczalnie sprzętu wodnego a także liczne sklepy i restauracje. Obecność turystów przynosi mieszkańcom dochody, ale zwiększa hałas, ilość śmieci i ścieków, które zanieczyszczają tutejsze wody. Poza sezonem, kiedy turyści wyjeżdżają mazurskie jeziora stają się oazą ciszy i spokoju. Krajobraz Pojezierza Mazurskiego ukształtował lądolód. Tutejsza rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona z licznymi wzniesieniami i zagłębieniami. W wielu z nich powstały jeziora. To raj dla turystów, szczególnie wodniaków ale duży ruch turystyczny zagraża naturalnemu środowisku, bo jest źródłem dużej ilości śmieci i innych zanieczyszczeń a także hałasu. Jak myślisz, czy więcej jest jezior na Pojezierzu Mazurskim, czy filmów na pistacji? Żeby to sprawdzić, koniecznie odwiedź naszą stronę: pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Jakub Buras

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Marta Grochowska-Piróg

Grafika podsumowania: Anna Bednarek

Materiały: Anna Bednarek, Jakub Buras

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Jakub Buras

Montaż: Anna Bednarek, Jakub Buras

Opracowanie dźwięku: Dawid Mateja

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

freepik (Licencja Freepik)
Adrian Grycuk (Licencja CC-BY-SA-3.0-PL)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
tshirtpoints (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
natastudio (Licencja Freepik)
Placidplace (Licencja Pixabay)
rawpixel.com (Licencja Freepik)
Vectorarte (Licencja Freepik)
macrovector (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
newicon (Licencja Flaticon)
Freepik (Licencja Flaticon)
Flowicon (Licencja Flaticon)
macrovector (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Hannes Grobe (Licencja CC-BY-SA 2.5)
ledinuge (Licencja Freepik)
geniusumair575 (Licencja Freepik)
Opioła Jerzy (Licencja CC BY-SA 3.0)
Ivelin Minkov (Licencja CC BY-SA 3.0)
Krystian Smołka (Licencja CC BY 3.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Ludwig Schneider (Licencja GNU Free Documentation)
Czonek (Licencja GNU Free Documentation)
Ewelina Salutzka (Licencja CC BY 3.0)
Aniceta (Licencja CC BY 3.0)
Gary Kramer (Domena publiczna)
Jerzy Strzelecki (Licencja CC BY 4.0)
Marton Berntsen (Licencja CC BY 4.0)
Donna Dewhurst (Domena publiczna)
Sébastien FAILLON (Licencja CC BY 2.0)
Lviatour (Licencja CC BY 3.0)
Peter Trimming (Licencja CC BY 2.0)
Maga-chanv (Licencja CC BY 2.5)
Kenyanbirder (Licencja CC BY 4.0)
Derek Keats (Licencja CC BY 2.0)
Erebusso (Licencja CC BY 3.0)
Eigenes Werk (Licencja CC BY 3.0)
Leinadz2009 (Licencja CC BY 4.0)
Gosia K (Licencja Pexels)
Magda Ehlers (Licencja Pexels)
Pixabay (Licencja Pexels)
Petey21 (Domena publiczna)
Suleyman Seykan (Licencja Pexels)
Audy of Course (Licencja Pexels)

Anonimowa ankieta

Ankieta

Odpowiedz na 3 pytania i pomóż nam dowiedzieć się, kim są nasi użytkownicy