Z tego filmu dowiesz się:

  • jakie są charakterystyczne cechy krajobrazu rolniczego,
  • jakie warunki są korzystne dla rozwoju rolnictwa,
  • jak powstają wąwozy lessowe,
  • gdzie leży Wyżyna Lubelska i jakie rośliny się tam uprawia.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

W każdym większym mieście jest park ale na Wyżynie Lubelskiej jest miasto które w zasadzie leży w parku, bo park zajmuje jego centrum. To Nałęczów. Znajdują się tu między innymi źródła wody mineralnej, która od miasta wzięła swoją nazwę. Wokół miasta rozciąga się zaś sieć malowniczych wąwozów lessowych. To wszystko sprawiło, że Nałęczów włączono do Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. W tym filmie poznasz krainę położoną na wschód od Wisły, w pasie Wyżyn Polskich Wyżynę Lubelską. Tutejszy krajobraz jedynie z rzadka przecinają rzeki. Największe to Wisła i jej prawy dopływ - Wieprz. Ważną rolę odgrywa tu rolnictwo, czyli ta część gospodarki, która zapewnia nam pożywienie. Co sprawiło, że rolnictwo mogło się tu rozwinąć? O tym po orzeszku. W porównaniu z innymi częściami Polski na Wyżynie Lubelskiej temperatura powietrza jest dość wysoka i to przez dużą część roku. Wystarczająca dla upraw jest też ilość opadów. Do tego, choć to wyżyna, położona powyżej 300 m nad poziomem morza, to ukształtowanie powierzchni jest na ogół równinne i lekko pagórkowate, co pozwala na prowadzenie upraw na dużych terenach i wykorzystywanie maszyn rolniczych. Przede wszystkim chodzi jednak o wysoką jakość gleby, czyli jej naturalną zdolność do zapewniania roślinom potrzebnych składników odżywczych. Ta cecha gleby, to żyzność. Wyżyna Lubelska słynie z gleb o nazwie "czarnoziemy". Te najwyższej jakości gleby powstały na powszechnie tu występujących skałach lessowych. Less to skały powstałe z ziaren drobniejszych niż ziarna piasku. Są bardzo miękkie. Biorąc less w dłonie możemy bez wysiłku rozkruszyć jego bryłkę na drobne kawałki, albo wręcz rozetrzeć na pył. Do celów rolniczych nadają się też inne tutejsze gleby: brunatne i płowe. Człowiek od dawna uprawia na tych terenach pszenicę, buraki cukrowe, rzepak, tytoń, chmiel. Dla krajobrazu Wyżyny Lubelskiej charakterystyczne są ciągnące się czasami po horyzont pola z łanami zbóż albo pnącego się po wysokich tykach chmielu. Dużą powierzchnię zajmują tu też uprawy malin, porzeczek i agrestu. Łatwość uprawy roślin sprawiła że ludzie chętnie się tu osiedlali. Aby zyskać nowe powierzchnie pod uprawy masowo wycinali rosnące tu kiedyś lasy. Dlatego dziś, w porównaniu do innych obszarów Polski, lasy stanowią jedynie niewielką część Wyżyny Lubelskiej. Zakładane na tych terenach osady z czasem rozrosły się w duże miasta. Największym miastem Wyżyny Lubelskiej jest Lublin. Słynnym przysmakiem z Lublina jest wywodzący się z kuchni żydowskiej cebularz lubelski, czyli pszenny placek z cebulą i makiem. Turyści chętnie odwiedzają też Zamość. Miasto nazwane perłą Renesansu. Tutejsza Starówka z charakterystycznym ratuszem i przepięknymi kamieniczkami została jako jedna z nielicznych w Polsce wpisana na prestiżową listę światowego dziedzictwa UNESCO - listę obiektów o szczególnym znaczeniu dla ludzkości. Chętnie odwiedzanym przez turystów miastem Wyżyny Lubelskiej jest leżący nad Wisłą Kazimierz Dolny. Turystów przyciągają tu liczne wydarzenia kulturalne, takie jak festiwal filmu i sztuki "Dwa Brzegi". Atrakcją przyrodniczą miasteczka objętą szczególną ochroną, są liczne wąwozy lessowe - podłużne zagłębienia terenu o wąskim dnie i stromych zboczach. Ich dno jest zazwyczaj suche ale po obfitych opadach lub roztopach śniegu może tamtędy okresowo płynąć woda. Największe skupisko takich wąwozów znajduje się w północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, między innymi w okolicach wspomnianego na początku filmu Nałęczowa. Na Wyżynie Lubelskiej dominuje krajobraz rolniczy. Duże powierzchnie zajmują tu pola uprawne. Wymień cztery gatunki roślin jakie się tu uprawia. Nasze propozycje to pszenica, buraki cukrowe tytoń i maliny. Twoje typy mogą być nieco inne. Na Wyżynie Lubelskiej dominuje krajobraz rolniczy. Rozwojowi rolnictwa sprzyjają powstałe na lessach żyzne gleby - czarnoziemy, stosunkowo wysokie temperatury i wystarczająca ilość opadów. Dzięki temu można tu uprawiać rośliny o wysokich wymaganiach glebowych. Charakterystycznym elementem krajobrazu Wyżyny Lubelskiej są wąwozy lessowe. Pszenica i buraki cukrowe rosną na żyznych glebach, a Twoja wiedza może urosnąć na filmach z pistacja.tv Zachęcamy: wejdź, polub, zasubskrybuj.

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Marta Grochowska-Piróg

Grafika podsumowania: Anna Bednarek

Materiały: Anna Bednarek

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Anna Bednarek, Jakub Buras

Montaż: Anna Bednarek

Opracowanie dźwięku: Dawid Mateja

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

StockSeller (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
LukOloWRCE (Domena publiczna)
TraveLOVE (Licencja CC BY 3.0)
Mceurytos (Licencja CC BY-SA-3.0)
Antekbojar (Licencja CC BY-SA-4.0)
Szater (Licencja CC BY-SA 4.0)
StockSeller (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
ZiemnniakLBN (Licencja CC BY-SA 4.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
StockSeller (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Krzysztof Popławski (Licencja CC BY-SA 4.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Remulazz (Domena publiczna)
Plogeo (Licencja CC BY-SA 4.0)
Jacek Halicki (Licencja CC BY-SA-4.0)
Joachim Müllerchen (Licencja CC BY 2.5)
INRA DIST from France (Licencja CC BY 2.0)
Amédée Masclef - Atlas des plantes de France (Domena publiczna)
Rasbak (Licencja CC BY-SA 3.0)
Ludek (Licencja CC BY-SA 3.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Daniel Dash (Licencja Freepik)
Gpointstudio Video (Licencja Freepik)
StockSeller (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Daniel Dash (Licencja Freepik)
StockSeller (Licencja Freepik)
svetlanaikr1006 (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
Henryk Bielamowicz (Licencja CC BY-SA 3.0)
Atriplexmedia (Licencja CC BY-SA 3.0)
Agnieszka Ozimek (Licencja CC BY-SA 4.0)
Henryk Bielamowicz (Licencja CC BY-SA 4.0)
Henryk Bielamowicz (Licencja CC BY-SA 4.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
studiogstock (Licencja Freepik)
Al-Rafi (Licencja Freepik)
Zbigniew Czarkowski, Ilustracje Projekt Wydawca (Domena publiczna)
studiogstock (Licencja Freepik)
Pankrzysztoff (Licencja CC BY-SA 3.0 pl)
jplenio1 (Licencja Freepik)
EyeEm (Licencja Freepik)
happypictures (Licencja Freepik)
happypictures (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
wirestock (Licencja Freepik)
Axel Hindemith (Licencja CC BY 3.0)
Movie Studio (Licencja CC BY 3.0)
kallerna (Licencja CC BY-SA 4.0)
Fischer.H (Licencja CC BY-SA 4.0)
USDA (Domena publiczna)
Jom / Joachim Müllerchen (Licencja CC BY 2.5)
Michaila vnuk (Licencja CC BY-SA 3.0)
Mouagip (Domena publiczna)
Cezary Kabała (Licencja CC BY-SA 4.0)
jamescarter (Licencja Freepik)
macrovector (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
Mceurytos (Licencja GNU Free Documentation)
MOs810 (Licencja CC BY 4.0)
Antekbojar (Licencja CC BY 4.0)
Kamillaess (Licencja CC BY 3.0)

Anonimowa ankieta

Ankieta

Odpowiedz na 3 pytania i pomóż nam dowiedzieć się, kim są nasi użytkownicy