Pomiędzy Wyżyną Śląską a Wyżyną Krakowsko-Częstochowską, o której mówimy w innym naszym filmie, położona jest polska Sahara, czyli Pustynia Błędowska. To jedyne miejsce w Polsce, gdzie kiedyś naturalnie występowały fatamorgany takie, jak na Saharze. Te złudzenia wizualne były efektem szczególnego mikroklimatu i bardzo rozgrzanego piasku. Dziś można tu odkrywać piękno surowej przyrody i fascynującą historię tego nietypowego krajobrazu. W tym filmie poznasz krajobraz najbardziej wysuniętej na południowy zachód części pasa Wyżyn Polskich - Wyżyny Śląskiej. Dzisiejszy krajobraz tego regionu w bardzo dużym stopniu został przekształcony przez człowieka. Ma charakter miejsko-przemysłowy. Motorem przekształceń było odkrycie wielkich złóż węgla kamiennego - skały powstałej ze szczątków roślin porastających te obszary setki milionów lat temu. Tam, gdzie go wydobywano, powstały osady. Z czasem rozrastały się one w miasta a te rozrastały się do momentu, aż napotkały na swojej drodze inne miejscowości. Dziś miasta na Śląsku leżą tak blisko siebie że w zasadzie tworzą jedno wielkie miasto. Granice są czysto umowne. Część ma nawet wspólną komunikację miejską. W żadnym innym regionie Polski nie ma tak dużego skupiska miast na tak niewielkim obszarze. Razem tworzą aglomerację. Do najbardziej znanych miast Wyżyny Śląskiej należą: Katowice, Sosnowiec, Gliwice Zabrze, Bytom, Ruda Śląska, Tychy Dąbrowa Górnicza i Chorzów. Aż trudno uwierzyć, że kiedyś te lekko pofałdowane tereny gęsto porastały lasy a człowiek był tu jedynie gościem. Najwyższym wzniesieniem regionu jest Góra Świętej Anny, będąca dnem wygasłego miliony lat temu wulkanu. Wszystko zmieniło się wraz z odkryciem że pod powierzchnią ziemi znajdują się wielkie pokłady węgla kamiennego. Czemu? Węgiel kamienny to bardzo cenny surowiec Wykorzystywany przede wszystkim do wytwarzania energii i do produkcji stali. Początkowo wydobywano go po prostu kopiąc doły w ziemi. Z czasem trzeba było jednak sięgać coraz głębiej. Konieczna była budowa kopalni głębinowych w których do złóż węgla docierano korytarzami. Utworzyły one pod powierzchnią gęstą sieć pustych przestrzeni zwanych wyrobiskami. Mimo iż są one zabezpieczane, zdarza się że ziemia nad nimi zapada się co na powierzchni może powodować pękanie ścian budynków i zapadanie się gruntu, na przykład dróg, czy cmentarzy. Tak zwane szkody górnicze do dziś wpływają na życie mieszkańców regionu. Wokół kopalni powstawały inne zakłady przemysłowe, korzystające z taniej dostępnej tu energii z węgla. W miejscach wydobycia i spalania węgla kamiennego składowano odpady górnicze, usypując z nich wzniesienia - tak zwane hałdy. To doprowadziło do zmian w ukształtowaniu terenu. Dziś wielu z nich dano drugie życie. Zostały zalesione, a w ich okolicy powstały tereny rekreacyjne. Takie przywracanie wartości użytkowej terenom zniszczonym przez działalność człowieka, nazywamy rekultywacją. Przykładem rekultywacji jest Park Śląski w Chorzowie, który w połowie XX wieku został stworzony w większości na terenie zniszczonym przez przemysł. Dziś to miejsce nazywane jest zielonymi płucami Górnego Śląska. Duża liczba działających blisko siebie zakładów przemysłowych, charakterystyczna dla krajobrazu miejsko-przemysłowego, może powodować duże zanieczyszczenie powietrza. Bywa to przyczyną powstawania smogu czyli gęstej mgły zmieszanej z dymem i spalinami. Nazwa tego zjawiska powstała zresztą z połączenia dwóch angielskich słów: "smoke" - oznaczającego dym i "fog", czyli mgła. Wpływa ona znacząco na zdrowie ludzi i zwierząt. Na Śląsku jeszcze niedawno było to dużym problemem. Efektem działalności przemysłowej człowieka na Śląsku jest wspomniana na początku filmu Pustynia Błędowska. Do budowy kopalń wykorzystywano drewno wycięto więc okoliczne lasy. Działalność tych kopalni i brak lasów doprowadziły do tego, że poziom wody pod ziemią bardzo się obniżył i korzenie roślin nie mogły do niego dosięgnąć. Został tylko piasek. Pustynia Błędowska, choć jest przykładem negatywnej działalności człowieka, stała się siedliskiem dla unikalnych organizmów przystosowanych do warunków pustynnych. Obszar ten na tyle przypomina afrykańskie pustynie, że zdecydowano się tutaj nakręcić sceny do filmu "Faraon" czy "W pustyni i w puszczy". O innych atrakcjach regionu - po orzeszku. Większą część zabytków Wyżyny Śląskiej stanowią budowle związane z przemysłem: kopalnie, huty, hale produkcyjne,... Te najciekawsze tworzą Szlak Zabytków Techniki. Możesz zwiedzić między innymi zabytkową kopalnię srebra w Tarnowskich Górach wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO, czyli ogólnoświatowej organizacji promującej zachowanie ważnych dla ludzkości obiektów kultury. Współczesną wizytówką Katowic jest nowoczesna hala widowiskowo-sportowa "Spodek", w której odbywają się wydarzenia sportowe, targi i koncerty. Rodowita ludność zamieszkująca Wyżynę Śląską zachowała swoją odrębną kulturę, język i obyczaje. Tutejsza regionalna odmiana języka polskiego często niezrozumiała dla Polaków mieszkających w innych regionach kraju to gwara śląska. Elementem lokalnej kultury jest kuchnia śląska. To stąd pochodzą takie dania, jak rolada modra kapusta, czy kluski śląskie. Krajobraz miejsko-przemysłowy Wyżyny Śląskiej charakteryzują liczne kopalnie i zakłady przemysłowe. Ich powstanie wiąże się z odkryciem na tych terenach węgla kamiennego. Działalność człowieka doprowadziła do licznych, negatywnych zmian w krajobrazie. Leży tu wiele położonych blisko siebie miast. Wszystkie razem tworzą jedną z aglomeracji miejskich naszego kraju. Wyżyna Śląska bogata jest w zasoby węgla kamiennego, a na pistacja.tv znajdziesz bogate zasoby wideolekcji.