fbpx

Z tego filmu dowiesz się:

  • jak określamy długość i szerokość geograficzną punktu na mapach o różnej skali,
  • jak identyfikować położenie punktu na określonej półkuli w oparciu o wartości południków i równoleżników,
  • jak odczytywać współrzędne geograficzne punktu na mapie.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Jedna z graficzek pi-stacji uwielbia podróże. Obecnie przebywa na zupełnie innym kontynencie. Przybliżone współrzędne geograficzne jej miejsca pobytu, to 35° szerokości geograficznej południowej i 140 stopni długości geograficznej wschodniej. Wiesz, gdzie to jest? Jeśli nie, to znak, że warto obejrzeć nasz film. W innym filmie tej playlisty mówiliśmy czym są współrzędne geograficzne czyli szerokość i długość geograficzna. To właśnie te współrzędne podajesz koledze lub koleżance, kiedy wysyłasz pinezkę czyli własną lokalizację lub lokalizację jakiegoś miejsca, w którym macie się spotkać. W przypadku pinezki, konkretne liczby z dużą dokładnością odczytuje za Ciebie urządzenie. Dziś poćwiczymy odczytywanie tych liczb bezpośrednio z map, za pomocą czegoś co zawsze masz przy sobie i co nie wymaga ładowania - za pomocą własnego mózgu. Spójrz na mapę świata. Zaznaczono na niej południki i równoleżniki co 20° oraz punkt, którego współrzędne odczytywaliśmy z modelu Ziemi w innym filmie tej playlisty. To punkt położony w Polsce a dokładnie w Krakowie. Powtórzmy tę operację, tym razem na mapie przypominając przy okazji zasady. Szerokość geograficzną podajemy odczytując wartość równoleżnika, na którym ten punkt leży. Aby odczytać długość geograficzną musimy odczytać wartość południka. Nasz punkt leży w połowie odległości między równoleżnikiem 40° a równoleżnikiem 60° a więc jego szerokość geograficzna to... Tak, 50 stopni. Jeśli jednak taką wiadomość przekażesz drugiej osobie, nie będzie ona wiedziała czy chodzi Ci o ten równoleżnik, czy o ten. Dodajemy więc informację o tym na której półkuli ten równoleżnik leży. To półkula północna. Kierunek północny oznaczamy wielką literą N. Czyli pierwszą współrzędną naszego punktu zapisujemy jako 50° N, a odczytujemy: 50 stopni szerokości geograficznej północnej. Teraz druga współrzędna. Punkt leży na południku 20° ale tym na półkuli wschodniej. Wschód oznaczamy wielką literą E. Zapisujemy więc: 20° E a czytamy ten zapis jako: 20 stopni długości geograficznej wschodniej. Teraz ty odczytaj współrzędne kolejnego punktu Nasz punkt ma następujące współrzędne: 20° szerokości geograficznej południowej i 70 stopni długości geograficznej zachodniej. Jeśli udało Ci się już przy pierwszym podejściu - gratulacje. Przechodzimy zatem na kolejny poziom. Teraz pokażę Ci mapkę pokazującą mniejszy obszar, którego dokładna lokalizacja pozostaje na razie zagadką. Południki i równoleżniki są na niej narysowane co jeden stopień. Bez problemu możemy odczytać że nasz punkt leży na 44. równoleżniku i na 110. południku, ale... jakie to półkule? Zaraz to ustalimy. Warto mieć obok siebie mapę całego świata. My umieściliśmy ją z boku ekranu. Na naszej mapce wartości równoleżników rosną w kierunku górnej krawędzi mapy. Spójrz na mapę świata i powiedz, która to półkula? Tak, to półkula północna bo na półkuli południowej wartości rosłyby w przeciwnym kierunku. Do wartości równoleżnika dodajemy literę N. Teraz południki. Te na mapce rosną w kierunku lewej krawędzi czyli... jesteśmy na półkuli zachodniej. Dopisujemy więc do długości geograficznej literę W. Obszar, który obejmuje nasza mapa jest więc na terenie Ameryki Północnej a nasz punkt leży dokładnie w parku Yellowstone - najstarszym parku narodowym na świecie. Czas na kolejny przykład dla Ciebie. Oto mapka z innym, niewielkim obszarem i w rogu mapa świata. Odczytaj współrzędne zaznaczonego punktu. A oto rozwiązanie. Jeśli obie współrzędne się zgadzają, gratulacje. Jak widzisz, odczytywanie współrzędnych to całkiem fajna zabawa. Może zamiast grać w statki, pograsz ze znajomymi w odczytywanie współrzędnych punktów na mapie, albo ich znajdowanie? Na razie pograj jeszcze ze mną. Pamiętasz naszą podróżniczkę z początku tej lekcji? Jest teraz poza Europą, ale gdzie? Przypomnijmy: jej przybliżone współrzędne geograficzne to 35 stopni szerokości geograficznej południowej i 140 stopni długości geograficznej wschodniej. Odszukaj ten punkt na mapie świata i powiedz na jakim kontynencie przebywa i montuje nasze filmy? Udało Ci się odgadnąć, że chodzi o Australię? Super! Teraz uwaga, będzie nieco trudniej. Spójrz na mapę części Europy. Równoleżniki są na niej zaznaczone co 5 stopni. Tu leży nasza stolica - Warszawa. Jak odczytać jej współrzędne z takiej mapy skoro nie leży ona na zaznaczonych liniach siatki? Możemy sami dorysować brakujące południki i równoleżniki. Podzielmy odległość między dwoma równoleżnikami na pięć równych części. Możesz się przy tym wspomóc linijką dzieląc na pięć odległość między liniami na szerokości Warszawy. Tu mamy równoleżnik 51 stopni, tu 52, 53 i 54. Warszawa leży najbliżej równoleżnika 52 stopnie szerokości geograficznej północnej. Teraz podzielmy obszar między południkami dorysowując południki. 21, 22, 23 i 24 stopnie. Warszawa leży więc na 21 stopniu długości geograficznej wschodniej. Super! Widzisz jednak że nasz odczyt nie jest zbyt precyzyjny, bo Warszawa nie leży dokładnie na 52. stopniu szerokości geograficznej północnej. Co zrobić, gdy potrzebujemy bardziej precyzyjnie podanej lokalizacji? O tym opowiemy w innym filmie tej playlisty. Na zakończenie jeszcze jedno zadanie dla Ciebie. W tym celu wybierzemy się do Japonii. Tu nad brzegiem Morza Japońskiego leży miasto Niigata. Odczytaj jego współrzędne. 38 stopni szerokości geograficznej północnej i 139 stopni długości geograficznej wschodniej. Aby określić współrzędne geograficzne punktu należy odszukać wartości równoleżnika i południka, które przez ten punkt przechodzą. Kiedy punkt leży między dwoma południkami lub równoleżnikami zaznaczonymi na mapie współrzędne geograficzne można oszacować dzieląc odcinek między nimi na równe części. Dzięki współrzędnym geograficznym odnajdziesz dowolny punkt na mapie. Ale pistację znaleźć jest o wiele łatwiej. Kliknij w link, a najlepiej dodaj nas do ulubionych, jak pinezkę.

Lista wszystkich autorów