fbpx

Z tego filmu dowiesz się:

  • ile państw leży w Europie,
  • jakie państwa położone są w Europie,
  • które państwo jest najmniejsze, a które największe na kontynencie.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Na Morzu Śródziemnym leży wyspa Cypr a na niej państwo o tej samej nazwie. Jest członkiem Unii Europejskiej a jego walutą jest euro. Wszystko to pomimo faktu, że geograficznie Cypr wcale nie leży w Europie, lecz w Azji. Dlatego w tym filmie go nie znajdziesz. Opowiemy za to o państwach należących do Europy właśnie geograficznie. Dziś wybierzemy się w niesamowitą podróż po Europie, kontynencie, na którym mieszkamy. Europa to dom dla aż 47 krajów. Zaczniemy od własnego podwórka czyli od Polski, kraju leżącego pośrodku Europy nad Wisłą. Dokładnie tu. Każdy kraj ma sąsiadów. Jakie kraje graniczą z Polską? Od zachodu Niemcy. Od południa Czechy i Słowacja. Od wschodu sąsiadów jest więcej. To Ukraina, Białoruś, Litwa. Od północy graniczy z nami kawałeczek Rosji oddzielony od reszty państwa które w Europie leży tylko częściowo. Taki fragment państwa, oddzielony od głównego obszaru innym państwem nazywamy eksklawą. Warto tu wspomnieć że Rosja, mimo iż w Europie leży tylko jej niewielka część jest największym europejskim krajem. Na północ od Polski, za Morzem Bałtyckim znajdują się kraje nordyckie. Bo w tych krajach "nord" znaczy właśnie Północ. Kogo tu mamy? Norwegię ze swoimi pięknymi głębokimi zatokami zwanymi fiordami Szwecję, której połowę terytorium pokrywają lasy Finlandię i jej prawie 190 000 jezior oraz leżącą jeszcze dalej, wyspiarską Islandię. Do krajów północy zaliczamy także Danię najmniejsze państwo z tej grupy. Spójrz na flagi tych państw. Podobne, prawda? Na wszystkich widnieje tak zwany krzyż skandynawski z charakterystycznym prawym ramieniem dwa razy dłuższym od pozostałych. Nad Bałtykiem leżą jeszcze dwa kraje które nie są naszymi bezpośrednimi sąsiadami. To małe państwa nadbrzeżne: Łotwa i Estonia. Część mapy Europy już uzupełniona. Teraz Ty spróbuj swych sił. Zgadnij, o jakim kraju mówię i wskaż go na mapie. Kraj, który wygląda jak but z wysoką cholewą. Tak, to Włochy. Druga zagadka: kraj, który w większości pokrywają góry zwane Alpami, nie ma dostępu do morza i słynie z czekolady. Szwajcaria, jasne. Zaraz obok leżą też Austria i maleńki Liechtenstein. Je też zaliczamy do krajów alpejskich. Zgaduj dalej. Który kraj może się poszczycić wieżą Eiffla a na śniadanie jada się tam pyszne bagietki? To Francja. To może jeszcze zidentyfikujesz kraj w którym po stolicy jeżdżą, w dodatku po lewej stronie, czerwone, piętrowe autobusy? To Wielka Brytania. Super nam idzie, ale pamiętasz? w Europie leży aż 47 krajów więc jeszcze co nieco uzupełniania przed nami. Zerknijmy znów na północ i zachód Europy. Tu, sąsiadując jedynie z Wielką Brytanią leży Irlandia, zwana Zieloną Wyspą. Zwróć uwagę, że Irlandia ma całkiem podobną nazwę do wspomnianej już Islandii. Oba kraje leżą też na wyspach tyle że Islandia o wiele bardziej na północ. Wracamy na kontynent. Tu między wielkimi obszarowo Niemcami a równie dużą Francją leżą niewielkie kraje określane wspólną nazwą Beneluksu. To Belgia, równie znana z czekolady co Szwajcaria; maleńki, graniczący z Niemcami Belgią i Francją Luksemburg - pierwsze państwo z całkowicie darmowym transportem publicznym oraz Holandia zwana oficjalnie Królestwem Niderlandów. Kraj wiatraków i tulipanów, których jest największym producentem na świecie. Zerknijmy na południe. Tu, na wielkim czworokątnym półwyspie leżą dwa kraje. Większy powinien Ci się skojarzyć z bykami. Zgadniesz, co to? Tak, to Hiszpania. Obok niej jest o wiele mniejsza Portugalia wysunięta najbardziej na zachód kontynentalnej Europy. Ufff! Już sporo krajów za nami. Przenieśmy się teraz na wschód i południe. Tuż za południowymi granicami naszych sąsiadów: Czech i Słowacji, leżą Węgry znane z papryki i gulaszu. Obok jest Rumunia, z której terenów pochodzi mityczny, ale najsłynniejszy na świecie wampir hrabia Drakula. Z Rumunią od wschodu sąsiaduje niewielka Mołdawia. Niżej na mapie znajdziesz Półwysep Bałkański i państwa zwane bałkańskimi. Od góry, wzdłuż Morza Adriatyckiego leżą tam: Słowenia Chorwacja Bośnia i Hercegowina Czarnogóra i Albania. Sporo tego. W opanowaniu kolejności nadmorskich krajów pomoże prosta rymowanka, albo zdanie ułożone z początków ich nazw. Nasza propozycja to: Słońce Chowa się BOso za Czarną górą z Albertem. Wyobraź to sobie a zapamiętasz jeszcze szybciej. W głębi półwyspu jest Serbia Bułgaria i Macedonia Północna oraz najmłodsze państwo Europy - Kosowo a na samym dole cel niejednej wakacyjnej wyprawy: Grecja i kawałeczek równie znanej z letnich wypadów Turcji której większość leży jednak w Azji Gdy przesuniemy się nieco na północny wschód, zobaczymy że podobnie sytuacja wygląda w przypadku Kazachstanu. Tylko jego niewielka część leży na terytorium Europy. Zostało nam do uzupełnienia kilka niewielkich państw. To leżąca między Hiszpanią a Francją Andora, górzyste Monako nad Morzem Śródziemnym, wyspiarska Malta a także otoczone ze wszystkich stron Włochami San Marino i Watykan - najmniejsze państwo świata, które spacerkiem można obejść w pół godziny. Takie państwo otoczone ze wszystkich stron innym państwem, nazywamy enklawą. Dziś, w 2024 roku, w Europie mamy 47 państw które razem umieściliśmy na mapie. A czy wiesz, że jeszcze niecałe 40 lat temu było ich tylko 34? Jak to możliwe? Państwa zmieniają swoje nazwy, łączą się a czasami dzielą, a mapa polityczna która je pokazuje, to jedna z tych map które trzeba aktualizować najczęściej. W Europie znajduje się 47 państw. Jeśli chcesz się ich nauczyć, wydrukuj sobie nie tylko podsumowanie ale i PDF dołączony do filmu. Znajdziesz tam planszę z nazwami i taką bez nich, na której możesz ćwiczyć. Państwa dzielą granice, ale ty się nie ograniczaj. Na pistację możesz wejść zawsze o każdej porze. Wystarczy kliknąć w link albo wpisać w wyszukiwarce: pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Dobrawa Szlachcikowska

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Andrzej Pieńkowski

Grafika podsumowania: Sumi Dynowska

Materiały: Sumi Dynowska, Marta Grochowska-Piróg

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Sumi Dynowska

Animacja: Sumi Dynowska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Natural Earth III (Domena publiczna)
Natural Earth (Domena publiczna)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
US Government, Central Intelligence Agency. (Domena publiczna)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Andrei Armiagov (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
Pop Vectors (Licencja Flaticon)
wirestock (Licencja Freepik)
Yobany_MTOM (Licencja Flaticon)
iconixar (Licencja Flaticon)
freepik (Licencja Freepik)
Google Fonts (Licencja CC BY 4.0)
TravelScape (Licencja Freepik)
winnievinzence (Licencja Flaticon)
topntp26 (Licencja Freepik)
IconMarketPK (Licencja Flaticon)
lunamarina (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
Acts of Union 1800 (Domena publiczna)
Creatype (Licencja Flaticon)
SKopp (Domena publiczna)
Sebastian Koppehel (Domena publiczna)
Bundesministerium für Landesverteidigung (Domena publiczna)
Madden and others (Domena publiczna)
Government of Estonia (Domena publiczna)
Unknown (Domena publiczna)
Revi C. (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
Mnmazur and others (Domena publiczna)
Gutten på Hemsen (Domena publiczna)
Perhelion (Domena publiczna)
Jon Harald Søby and others. (Domena publiczna)
Unknown (Domena publiczna)
Éire (Domena publiczna)
Google Earth Studio (Licencja Google Earth)
VectorFusionArt (Licencja Freepik)
Shadowxfox (Licencja CC BY-SA 4.0)
Freepik (Licencja Flaticon)
SKopp, Madden i inni (Domena publiczna)
Zirland (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
MapGrid (Domena publiczna)
Zscout370 (Domena publiczna)
Government of Ukraine (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
Árni Dagur, and Magasjukur2 (Domena publiczna)
Piotr Bednarek (Licencja CC BY-SA 4.0)
macrovector_official (Licencja Freepik)
Dbenbenn and others (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
Zscout370 (Domena publiczna)
UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (Licencja CC BY 3.0)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Richtih (Domena publiczna)
Jmabel (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
AdiJapan (Domena publiczna)
Nameneko i inni (Domena publiczna)
Marko Pogačnik (Domena publiczna)
Republic of Croatia (Domena publiczna)
Odder (Domena publiczna)
B1mbo, Froztbyte, Great Brightstar (Domena publiczna)
Sadik Kaceli (Domena publiczna)
Odder (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
J. Patrick Fischer (Domena publiczna)
-xfi- (Domena publiczna)
David Benbennick (Domena publiczna)
-xfi- (Domena publiczna)
Petr Kratochvil (Domena publiczna)
Denise Hastert (Licencja CC BY-SA 4.0)
Rodrigo.Argenton (Licencja CC BY 3.0)
HansenBCN (Domena publiczna)
SKopp (Domena publiczna)
Zscout370 (Domena publiczna)
Government of Malta (Domena publiczna)
Goran_tek-en (Domena publiczna)
Columbano Bordalo Pinheiro (Domena publiczna)
Design67Art (Licencja Freepik)
storyset (Licencja Freepik)
Kmusser (Licencja CC BY-SA 2.5)
ImStevan (Licencja CC BY 4.0)
Shazz (Licencja Wolnej Dokumentacji GNU 1.2)
Aotearoa (Licencja Wolnej Dokumentacji GNU 1.2)
Central Intelligence Agency (Domena publiczna)
Freepik (Licencja Flaticon)
Ralf Roletschek (Licencja Wolnej Dokumentacji GNU 1.2)
Universal Studios (Domena publiczna)
Digital Public Library of America (Domena publiczna)
Matthias Quad (Domena publiczna)
Giovanni Botero (Domena publiczna)
Municipal Library of Trento (Domena publiczna)
Didier Robert de Vaugondy (Domena publiczna)
Library of Congress (Domena publiczna)
Geographicus Rare Antique Maps (Domena publiczna)
Polona Digital Library (Domena publiczna)
Curtis Wright Maps (Domena publiczna)
Aotearoa (Licencja Wolnej Dokumentacji GNU 1.2)
TUBS (Licencja CC BY-SA 3.0)