Jednym z odnawialnych źródeł energii niewrażliwych na warunki otoczenia jest biometan - palny gaz, pozyskiwany między innymi ze ścieków i innych odpadów. Ale czy wiesz, że w procesie jego produkcji można uzyskiwać CO2 o jakości spożywczej? Tak, tak. Zielony CO2 może być wykorzystywany na przykład do produkcji napojów gazowanych. Tylko czy ktoś chciałby pić oranżadę wiedząc że bąbelki w niej pochodzą... z kupy? Wszystko na świecie potrzebuje energii. Także ty, żeby móc działać, przyswajać nową wiedzę, albo bawić się z kolegami. Nie o takiej energii będziemy dziś jednak mówić. Zajmiemy się taką, która jest potrzebna do funkcjonowania gospodarki: fabryk urzędów, ale też domów mieszkalnych bibliotek czy parków rozrywki. Jeśli oglądasz nasze filmy, to może pamiętasz że energia może pochodzić z dwóch rodzajów źródeł: nieodnawialnych i odnawialnych. W roku 2025, kiedy tworzymy ten film w Polsce wciąż przeważają te pierwsze. Umiesz je wymienić? To głównie węgiel - kamienny i brunatny a także gaz ziemny i ropa naftowa. W Polsce energetyka nieodnawialna węglem stoi, nie mamy bowiem wystarczająco dużych złóż ropy ani gazu. Wśród źródeł odnawialnych coraz większe znaczenie zyskuje energia ze słońca i wiatru. Przyjrzyjmy się dwóm polskim województwom: łódzkiemu i pomorskiemu, i sprawdźmy jak wyglądają w nich warunki produkcji energii. Popatrzmy najpierw na województwo łódzkie. Leży w środku Polski w pasie nizin środkowopolskich a tutejsze rzeki, ze względu na niewielkie spadki terenu płyną wolno, przez co nie nadają się do stawiania elektrowni wodnych. Na terenie województwa płytko pod powierzchnią leżą ogromne złoża węgla brunatnego. Jak myślisz, jaki rodzaj energetyki może się tam rozwijać? Pewnie udało Ci się zgadnąć, że głównym źródłem energii dla regionu jest węgiel brunatny, wydobywany w kopalni "Bełchatów". Elektrownia o tej samej nazwie dostarcza prądu nie tylko dla województwa. Pokrywa 1/5 krajowego zapotrzebowania. Jej powstanie uzasadnia fakt że tego typu elektrownię trzeba lokalizować w pobliżu złóż surowca. Z węgla brunatnego można wytworzyć mniej energii niż z węgla kamiennego a jego transport na dalsze odległości jest nieopłacalny. Alternatywą są źródła odnawialne. Nizinny teren województwa łódzkiego nie jest otoczony wzniesieniami ma wiele otwartych przestrzeni, a to szczególnie w jego północnej części sprzyja pozyskiwaniu energii z wiatru. Nic dziwnego, że z roku na rok rośnie liczba farm wiatrowych i pojedynczych wiatraków. Na tutejszych, bardzo dobrze nasłonecznionych terenach instaluje się też coraz więcej instalacji fotowoltaicznych, które mogą działać efektywnie, gdyż ilość energii słonecznej docierającej do powierzchni ziemi jest tu jedną z największych w Polsce. Na obszarze województwa łódzkiego występują też wody geotermalne. W okolicach Uniejowa i Poddębic można nimi ogrzać większość budynków. Produkcja energii z wymienionych przez nas źródeł jest w zasadzie bezkosztowa. Wymaga jednak dużych nakładów początkowych. Elektrownię trzeba zaprojektować i zbudować. Koszty te stanowią istotną barierę rozwoju energetyki odnawialnej. Przenieśmy się teraz na Pomorze. Próżno by tu szukać złóż węgla. Funkcjonujące w regionie elektrownie konwencjonalne, jak ta w Gdańsku muszą korzystać z tego, co dostarczane jest drogą morską z zagranicy albo koleją z południa kraju. Ropa naftowa i gaz ziemny mają niewielkie znaczenie w produkcji krajowej energii ale porty morskie, gazociągi oraz rurociągi znajdujące się w województwie pomorskim umożliwiają łatwy import dużych ilości gazu ziemnego i ropy naftowej z zagranicy. To stwarza potencjał do rozwoju energetyki opartej na tych zasobach. Jeśli chodzi o źródła odnawialne największy potencjał mają wiatraki. Stałe prądy powietrza nad Bałtykiem oraz otwarte przestrzenie tej części kraju to idealne warunki do rozwoju energetyki wiatrowej, zarówno tej na morzu jak i na lądzie. Ciągle tu wieje. W województwie pomorskim farm wiatrowych jest mniej niż w województwie łódzkim ale mają one zdecydowanie większą moc. Władze zachęcają do inwestycji w tę branżę. Powstają nowe zakłady produkujące wieże i łopaty do turbin wiatrowych. Dzięki łatwemu transportowi morzem na miejsce docelowe, cały łańcuch produkcji jest opłacalny, a energia z wiatru ma coraz większy udział w całkowitej produkcji energii i poprawia samowystarczalność energetyczną regionu. Bliskość morza stwarza też możliwości rozwoju energetyki jądrowej. To na Pomorzu, w maleńkim Choczewie postanowiono wybudować jedną z trzech planowanych elektrowni atomowych. Dzięki urozmaiconej rzeźbie terenu oraz obecności licznych rzek, takich jak Słupia czy Łeba, można tu też rozwijać energetykę wodną. Zazwyczaj są to małe elektrownie wodne ale nad Jeziorem Żarnowieckim powstała jedna z największych elektrowni wodnych w Polsce. Dziś odgrywa ona istotną rolę w krajowej energetyce. Pełni funkcję magazynu energii. Jest w stanie szybko dostarczyć energię do sieci w okresach wzmożonego zapotrzebowania na nią. Na większości obszarów województwa pomorskiego, tak jak i łódzkiego panują korzystne warunki do pozyskiwania energii ze słońca. Dzięki postępowi technologicznemu i przychylności władz lokalnych powstaje tam coraz więcej paneli. Ani te w pomorskim, ani w łódzkim nie mogą się jednak równać z tymi działającymi na słonecznym południu Europy w Grecji, czy Hiszpanii. Jeśli uważnie oglądasz, bez trudu wymienisz główne nieodnawialne źródło energii w województwie łódzkim. To węgiel brunatny, jasne. A teraz powiedz, jaki rodzaj energii odnawialnej ma najlepsze warunki rozwoju na Pomorzu? Mówisz, że energia z wiatru? Masz rację. Na rozwój energetyki największy wpływ mają: miejsce występowania surowców mineralnych ukształtowanie terenu i klimat. Unikalne połączenie tych czynników sprawia że w danym regionie najlepsze warunki rozwoju mają określone rodzaje energetyki. Warunki sprzyjające rozwojowi energetyki w województwie łódzkim i pomorskim porównujemy w tabeli na planszy. To, z jakich źródeł warto czerpać energię zależy od warunków przyrodniczych. Ale z pistacji wiedzę możesz czerpać zawsze. Bezkosztowo. Zapraszamy na pistacja.tv