Woda pokrywa niemal 3/4 powierzchni Ziemi. Dlaczego zatem ludziom zwierzętom i roślinom jej brakuje? Otóż do życia potrzeba nam słodkiej a tej jest zaledwie 3% Do tego 3/4 tej ilości jest uwięzione w lodowcach, a niemal ćwierć - pod ziemią. Ta dostępna, w rzekach i jeziorach stanowi ledwie 1/3 procenta całej słodkiej wody. Zastraszająco mało, prawda? Dlatego wodę pitną trzeba szanować. Pamiętaj o tym oglądając nasz film. Największą gorącą pustynią na świecie, jest Sahara. Na południe od niej, w pobliżu równoleżnika 15. stopnia szerokości geograficznej północnej między Oceanem Atlantyckim a Wyżyną Abisyńską ciągnie się wąski pas niebędący ani pustynią, ani sawanną. To Sahel. Spójrz na klimatogram. Tutejszy klimat cechuje bardzo wysoka średnia roczna temperatura powietrza od 25 do 30 stopni Celsjusza. Pory roku wyznaczają opady, które pojawiają się tu najczęściej raz do roku i trwają najwyżej 2 - 3 miesiące. Mogą one ulec przesunięciu w czasie Wystąpić wcześniej lub później niż zazwyczaj. Ich średnia roczna suma wynosi zaledwie 100 do 300 mm. Resztę roku trwa pora sucha. Zdarzają się kilkuletnie okresy bardziej wilgotne, po których następują lata z całkowitym brakiem opadów. Stałymi rzekami w regionie są tylko te które swoje źródła mają na terenach objętych deszczami zenitalnymi. Mówimy o nich w innym filmie tej playlisty. Reszta rzek ma charakter okresowy. To znaczy że woda pojawia się w nich tylko w czasie opadów, a w porze suchej po rzece pozostaje puste koryto. Takie rzeki nazywamy wadi. W środkowej części Sahelu leży okresowe jezioro Czad. Duże parowanie oraz długotrwały brak zasilania opadami sprawia że jego powierzchnia zmniejsza się w porze suchej nawet czterokrotnie. Na brzegach jeziora wytrącają się pokłady soli które są eksploatowane przez tamtejszą ludność. W całym Sahelu występuje sporo słonawych jezior i bagnisk, które ożywają w porze deszczowej. Rozkład opadów w ciągu roku ma ogromny wpływ na roślinność i jej rodzaj. Im dalej przesuwamy się na północ bliżej zwrotnika Raka i Sahary tym bardziej maleje ilość opadów a co za tym idzie, występuje tam mniej drzew. Pokrywę terenu tworzą jedynie płaty wieloletnich traw, które następnie łagodnie przechodzą w pustynię. Zwierzęta w strefie Sahelu też musiały się zaadaptować do długotrwałych okresów suszy. Typowymi przedstawicielami tutejszej fauny są antylopy, doskonale znoszące brak wody. Pokaźną grupę stanowią węże, jaszczurki ptaki, a także gryzonie: pieski pustynne i skoczki pustynne. W rejonie Sahelu okres wegetacji jest jednym z najdłuższych na świecie ale bardzo krótka pora deszczowa i wynikające z niej niedostatki wody mocno ograniczają rolnictwo w tej części Afryki. Pastwiska nadają się do użytku wyłącznie sezonowo. Ze względu na niewielkie i nieregularne opady, pozostawienie zwierząt na tym samym terenie przez dłuższy czas jest niemożliwe. Aby jak najlepiej wykorzystać dziką roślinność ludzie muszą wędrować ze swoimi stadami. Ten tradycyjny sposób korzystania z naturalnych pastwisk, nazywany jest pasterstwem koczowniczym lub nomadyzmem. Nomadzi, czyli wędrowni pasterze, co roku przemieszczają się ustalonymi, tradycyjnymi szlakami wraz z wypasaną zwierzyną. To głównie owce, kozy, wielbłądy i zebu długorogie bydło o charakterystycznym garbie na grzbiecie. Ich wędrówki na południe są ograniczone przez zasięg występowania muchy tse-tse która przenosząc choroby praktycznie uniemożliwia hodowlę bydła oraz koni w Afryce Środkowej. Co kilka lub kilkanaście lat Sahel dotyka ogromna susza. Niszczy ona naturalną roślinność a stada zwierząt zamiast wędrować ustalonymi szlakami, przemieszczają się tam gdzie jeszcze można znaleźć jakiekolwiek pożywienie. Taki rabunkowy wypas powoduje zniszczenie systemu korzeniowego roślin a w efekcie - wywiewanie cząstek gleby przyspieszając jej erozję i czyniąc mniej użyteczną. To wszystko jeszcze bardziej utrudnia uprawę roli i pogarsza jakość życia ludzi i zwierząt. W skrajnych przypadkach na tereny poprzednio użytkowane rolniczo wkracza pustynia. Taki proces nazywamy pustynnieniem. W Afryce nierzadko to inne czynniki niż warunki przyrodnicze, są główną przeszkodą dla efektywnego rolniczego wykorzystania terenu. Prymitywne, oparte na tradycji metody uprawy nie pozwalają na wykorzystanie nowoczesnych technologii, które mogłyby zwiększyć efektywność produkcji rolnej. Dużą przeszkodą są niewielkie powierzchnie gospodarstw i ich rozproszenie oraz brak klarownych przepisów dotyczących własności ziemi. I wreszcie, wspomniane już niejednokrotnie konflikty zbrojne i niestabilność polityczna które są częstą przyczyną zniszczeń lub grabieży plonów i migracji ludności co utrudnia normalne funkcjonowanie rolnictwa. W ostatnich latach, na to wszystko, o czym już mówiliśmy, nakłada się jeszcze znaczny wzrost liczby ludności w strefie Sahelu. Ludzi jest coraz więcej. Zaczynają prowadzić bardziej osiadły tryb życia a pasterstwo koczownicze ustępuje miejsca uprawie roli. Zasoby wody są jednak niewystarczające by zaspokoić potrzeby rosnącej populacji. Aby produkować więcej żywności, zwiększa się powierzchnię upraw kosztem pastwisk. Jednocześnie na pozostałym areale próbuje się wypasać coraz więcej zwierząt, co prowadzi do intensywniejszego wykorzystania naturalnej roślinności i jeszcze bardziej przyspiesza procesy pustynnienia. Bez długofalowych inwestycji w infrastrukturę taką jak studnie głębinowe i systemy nawadniania, trudno wyobrazić sobie w miarę dostatnią przyszłość regionu. A teraz czas na Ciebie. Czy potrafisz wymienić cztery czynniki utrudniające gospodarkę rolną w strefie Sahelu? Jeśli wśród twoich propozycji są: niedobór wody ubogie gleby, prymitywne metody uprawy niestabilna sytuacja społeczno-polityczna to doskonale. Gratulacje! Strefa Sahelu zalicza się do obszarów suchych z niską roczną sumą opadów. Woda z powierzchni ziemi paruje bardzo szybko dlatego przetrwały tu tylko gatunki które niewiele jej potrzebują albo są w stanie ją magazynować. Obszary te wykorzystuje się rolniczo ale tutejszy ekosystem jest niezwykle delikatny I podatny na antropopresję. Pistacja jest źródłem. Co prawda nie wody, ale wiadomości. Do tego zawsze dostępnym na pistacja.tv Możesz czerpać stąd wiedzę bez ograniczeń