Kojarzysz wampira Drakulę? Założę się, że tak. Ale czy wiesz, że wampiry istnieją naprawdę? To podrodzina nietoperzy żyjących w Ameryce Południowej. Choć to krwiopijcy, chętnie pomagają pobratymcom. Gdy jakiemuś członkowi kolonii nie uda się wyssać żadnego zwierzęcia koledzy dzielą się z nim uzbieraną krwią. W tym filmie opowiemy ci o innych niezwykłych zwierzętach zamieszkujących lasy Amazonii. Amazonka to rzeka niosąca najwięcej wody na świecie. Przeciętnie w każdej sekundzie płynie nią 120 razy tyle wody, co Wisłą. Zawdzięcza to największemu na świecie dorzeczu, z którego te wody do niej spływają. Ten leżący na północy Ameryki Południowej obszar, zajmuje powierzchnię aż siedmiu milionów km kwadratowych na terenie 9 państw. Największe z nich to Brazylia, Boliwia Ekwador, Peru i Wenezuela. Na tych terenach panuje klimat równikowy wybitnie wilgotny. Spójrz na klimatogram. Opady przez cały rok są bardzo obfite sięgające nawet 2500 mm rocznie a temperatura powietrza jest praktycznie niezmienna i wynosi około 25 st. Celsjusza. Mówimy, że w tym klimacie amplituda temperatury, czyli... pamiętasz? Różnica między najwyższą średnią miesięczną a najniższą średnią miesięczną temperaturą powietrza, jest mała. To dlatego klimat ten charakteryzuje brak wyraźnych pór roku, jakie znasz z Polski. Taki klimat to idealne warunki do życia dla ogromnej liczby gatunków flory i fauny. Powoduje szybki rozkład materii organicznej co sprzyja intensywnemu wzrostowi roślin. Niemal całą powierzchnię dorzecza Amazonki - region o nazwie Amazonia - porasta wilgotny las równikowy, zwany selwą - najbogatszy pod względem bioróżnorodności ekosystem lądowy naszej planety. Spoglądając na amazońską dżunglę widzisz bezkresną taflę zieleni, ponad którą wystają rozłożyste korony pojedynczych wysokich na 60-70 metrów, drzew kapokowych tworzących piętro drzew wysokich. Niżej, w piętrze drzew średnich, korony tworzą zwarte sklepienie, przepuszczające tylko niewiele słońca. Rosną tu między innymi drzewa z których pozyskuje się cenione drewno mahoniowe i palisandrowe. Kolejne piętro - drzew niskich - ma już mocno utrudniony dostęp do światła. Tu znajdziemy na przykład palmy o ostrych kolcach, ale głównie młode drzewka różnych gatunków które czekają na swoją szansę wzrostu, gdy któreś z dużych drzew padnie, odsłaniając fragment lasu dla słońca. W panującym pod koronami drzew wiecznym półmroku rosną tylko rośliny cieniolubne, jak paprocie, mchy i porosty, a także helikonie, których kwiaty to prawdziwa feeria barw i kształtów. To najniższe piętro - krzewów i runa. Przez wszystkie piętra pną się tu przyrastające ponad metr dziennie liany czyli zdrewniałe pnącza, takie jak figowce. Spotkasz też liczne epifity, czyli samożywne rośliny, dla których inne rośliny są podporą i miejscem do życia. Przykładem są storczyki i bromelie, których udomowione wersje znamy z naszych parapetów okiennych. Obfitość kwiatów, owoców, bulw i liści to niewyczerpana stołówka dla milionów żyjących tu owadów. Te z kolei stanowią pokarm dla takich ssaków jak mrówkojady i pancerniki, a także dla rezydujących w koronach drzew ptaków choć te największe i barwne: papugi i tukany preferują dietę roślinną. Podobnie jak kapibary i leniwce, a także wiele małp. Między innymi tamaryny i kapucynki. Amazońska dżungla to dom największego drapieżnego kota obu Ameryk - jaguara i największego węża na świecie - anakondy. Tutejsze wody zamieszkują tajemnicze ssaki delfiny i manaty rzeczne a także ogromne wydry. Do tego wiele gatunków ryb w tym drapieżne piranie. Lasy Amazonii nazywane są zielonymi płucami Ziemi, ponieważ produkują aż 1/5 atmosferycznego tlenu, pochłaniając zarazem gigantyczne ilości dwutlenku węgla. Niestety, kraje, na których terenie te lasy się znajdują, coraz bardziej je eksploatują. Od wielu dekad wycina się tutejsze drzewa w celu pozyskania drewna. Taki los spotyka zwłaszcza drzewa z których pozyskujemy drewno mahoniowe i palisandrowe. O wiele większe szkody dżungli wyrządza jednak jej wypalanie pod uprawę roli. Innym powodem niszczenia Amazonii jest eksploatacja surowców mineralnych wyjątkowo nieekologicznymi rabunkowym metodami. Krajom położonym na obszarze Amazonii opłaca się jak najintensywniej eksploatować tamtejsze lasy deszczowe. To jednak polityka krótkowzroczna. Z punktu widzenia środowiska niszczenie dżungli szkodzi zarówno lokalnym społecznościom, jak i całej planecie. Lokalnie prowadzi do niszczenia siedlisk wielu unikalnych gatunków roślin i zwierząt co przyczynia się do spadku bioróżnorodności. Tym bardziej jeśli wylesianie prowadzi się przez wypalanie lasów. Wycinanie drzew prowadzi też do zaburzenia regulacji obiegu wody w przyrodzie, co może prowadzić zarówno do powodzi jak i do okresowych braków wody pitnej. Zajmowanie terenów lasów równikowych przez wielkie koncerny zmusza żyjące tam plemiona Indian do przesiedleń. W skali planety utrata amazońskich lasów zmniejsza globalną zdolność do pochłaniania dwutlenku węgla co napędza niekorzystne zmiany klimatyczne. Do tego wypalanie lasów to dodatkowa produkcja dużych ilości dwutlenku węgla jednego z gazów cieplarnianych, o którym opowiadamy w naszych filmach z chemii. Jak widzisz, na terenie Amazonii istnieje silny konflikt interesów pomiędzy rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska. Czy da się zrobić tak, aby jak w przysłowiu i wilk był syty, i owca cała? Kluczem wydaje się być wprowadzanie w życie idei zrównoważonego rozwoju. To kompromis między rozwojem gospodarczym a poszanowaniem środowiska naturalnego. By okazać dobrą wolę rządy niektórych państw we współpracy z organizacjami ekologicznymi wprowadziły dla drzewnych potentatów obowiązek uzyskania specjalnych certyfikatów zezwalających na wycinkę tylko określonej ilości drzew. Specjalne służby leśne patrolują dżunglę by wykrywać i blokować nielegalne wylesianie. Ważne jest także przeciwdziałanie korupcji. Ważną rolę pełni również rozwijanie na obszarze Amazonii zrównoważonej turystyki. Pozwala ona mieszkańcom osiągać przyzwoite dochody bez konieczności rabunkowej eksploatacji lasów. To także jeden ze sposobów edukowania miejscowych, że gdy chronią swoje otoczenie mogą na tym zyskać. Wzrost świadomości ludzi w tym zakresie jest bardzo ważny. Warto przy tym pilnować, by wpływ turystyki na środowisko był jak najmniejszy. Żadne działania na rzecz ochrony lasów deszczowych nie mogą się obyć bez znaczących pieniędzy. Skąd mają je wziąć biedne kraje i regiony? Nieoceniona jest tu mobilizacja i wsparcie społeczności międzynarodowej. Kraje takie jak Norwegia i Niemcy już przekazały poważne sumy na walkę z wylesianiem Amazonii. Amazonia to największy kompleks lasów równikowych i najbardziej bioróżnorodny ekosystem lądowy naszej planety. Przykładowe rośliny i zwierzęta zamieszkujące Amazonię, pokazujemy na planszy. Chęć pozyskania nowych terenów pod uprawę chów zwierząt i wydobywanie surowców mineralnych oraz pozyskiwanie drewna powoduje coraz szybsze wylesianie Amazonii. Taka działalność niszczy siedliska roślin i zwierząt, zatruwa wody i gleby, przyczynia się też do niekorzystnych zmian klimatycznych. W Amazonii znajdziesz nieprzebrane bogactwo gatunków roślin i zwierząt, a na pistacja.tv bogactwo wideolekcji z wielu przedmiotów. Warto nas odwiedzać.