fbpx

Z tego filmu dowiesz się:

  • co to jest megalopolis,
  • jakie cechy posiada megalopolis,
  • co to są slumsy i jakie są przyczyny ich powstawania,
  • co to jest urbanizacja pozorna.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Mieszkańcy USA uwielbiają psy, ale w dużym mieście życie z psem nie jest proste. Spacer ruchliwym ulicami to średnia przyjemność. Hałas mnóstwo obcych ludzi, smród spalin. Dobrym wyjściem są specjalne parki dla psów w których zwierzaki mogą się wybiegać wśród zieleni. Zapracowani mogą powierzyć pupile profesjonalnym wyprowadzaczom psów. W San Francisco istnieje nawet specjalne prawo zgodnie z którym nie można wyprowadzać więcej niż ośmiu psów jednocześnie. Nic dziwnego, wziąwszy pod uwagę że każdy musi być na smyczy. Jeśli oglądasz amerykańskie filmy to pewnie kojarzysz: albo akcja dzieje się w dużym, zatłoczonym mieście - Nowym Jorku albo San Francisco, albo bohater godzinami gna autem przez niezamieszkane pustkowia. I rzeczywiście, rozmieszczenie ludności jest nierównomierne, ale z czego to wynika? Wiele zależy od warunków przyrodniczych. Osadnictwo nie rozwinęło się w takich regionach Ameryk, jak Patagonia północna Kanada, czy Grenlandia. Panuje tam zbyt zimny i miejscami zbyt suchy klimat. Niewiele osób osiedla się też w górach takich jak Kordyliery, czy Andy. Tam do surowszego niż na nizinach klimatu dochodzą jeszcze trudności z dojazdem gdziekolwiek, bo trzeba przebijać drogi przez skały, albo przemierzać zasypane śniegiem przełęcze. Zupełnie inne wyzwania czekają w dżungli amazońskiej, gdzie przez cały rok jest gorąco i bardzo wilgotno, dokuczają chmary owadów a jedyną drogą często jest... pobliska rzeka. Gdy przyjrzysz się mapie, bez trudu zauważysz że najwięcej ludzi zamieszkuje wybrzeża oraz region wokół Wielkich Jezior na granicy USA i Kanady. Tam też położone są największe miasta na kontynencie. W przeszłości osadnicy przypływali do Ameryk drogą morską. Osiedlali się więc w pobliżu miejsc w których lądowali. Zwłaszcza, że zazwyczaj panował tam w miarę korzystny klimat i nizinne ukształtowanie powierzchni, a do tego łatwiej było utrzymać kontakty z krajami europejskimi, z których przybyli. Do miast założonych przez kolonizatorów napływały dosłownie kolejne rzesze imigrantów. W efekcie początkowe, portowe osady zaczęły się bardzo szybko rozrastać a w okolicach powstawały kolejne. Z czasem przekształciły się one w aglomeracje czyli duże, często połączone komunikacyjnie i współpracujące ze sobą ośrodki miejskie o których uczono Cię na lekcjach geografii w młodszych klasach. Do takich ośrodków ludność napływała jeszcze chętniej, przyciągana możliwościami lepszej pracy, szansą na wyższy poziom życia lepszą dostępnością do edukacji kultury i rozrywki. Dalszy rozrost aglomeracji doprowadził do tego że w końcu ich strefy podmiejskie zaczęły łączyć się ze sobą. Tak powstały megamiasta, zwane megalopolis. Te olbrzymie, zurbanizowane obszary odznaczają się przede wszystkim dużą gęstością zaludnienia. Wyglądają one też inaczej niż duże miasta znane Ci na przykład z Europy. W centrach miast tworzących megalopolis występuje wysoka zabudowa a w otaczających je dzielnicach mieszkalnych niska, jednorodzinna często ciągnąca się kilometrami. Na amerykańskich przedmieściach nie ma też transportu publicznego więc mieszkańcy muszą korzystać z prywatnych samochodów. To wymusza rozbudowę sieci dróg złożonej z szerokich, a i tak wiecznie zakorkowanych autostrad, którymi mieszkańcy megalopolis mogą przedostać się z jednego centrum do drugiego. Największym megalopolis w Ameryce jest położone na wschodnim wybrzeżu USA BosWash, rozciągające się od Bostonu przez Nowy Jork i Filadelfię, aż po Waszyngton i liczące ponad 50 milionów mieszkańców. Sporo więcej niż ludność całej Polski. Wyobraź sobie, że gdyby połączyć ze sobą aglomeracje Trójmiasta, Warszawy i Krakowa włączając wszystko pomiędzy, to i tak BosWash rozciągałoby się na większym obszarze. Inne megalopolis w Stanach Zjednoczonych to megalopolis kalifornijskie, tak zwane Sun-Sun ciągnące się od San Francisco przez Los Angeles, aż po San Diego tuż przy granicy z Meksykiem i megalopolis Wielkich Jezior, które tworzą między innymi Chicago, Detroit i Pittsburgh. W Ameryce Południowej największym mega-miastem jest brazylijskie megalopolis obejmujące dwa największe miasta kraju: Sao Paulo i Rio de Janeiro. Na obszarze 165000 km kwadratowych mieszka tam prawie 34,5 miliona osób. Oba kontynenty amerykańskie są silnie zurbanizowane. W większości amerykańskich państw 80% społeczeństw mieszka w miastach. Są takie, jak Argentyna, czy Urugwaj w których wskaźnik urbanizacji czyli odsetek ludności mieszkającej w miastach przekracza 90%. Wow! Ale czy przeprowadzka do miasta zawsze oznacza poprawę jakości życia? Nie. Szczególnie w Ameryce Południowej miasta nie są w stanie zapewnić ściągającym tam tysiącami przybyszom pracy i mieszkań. To prowadzi do powstawania dzielnic nędzy slumsów, w Brazylii zwanych fawelami w Peru - barriadas, a w Chile - callampas. Warunki panujące w takich dzielnicach są bardzo złe. Zdecydowana większość domów powstaje z prowizorycznych materiałów nie ma dostępu do elektryczności bieżącej wody, czy kanalizacji. Brakuje opieki zdrowotnej, czy edukacji. Przestępczość w tych dzielnicach jest wysoka a życie mieszkańców bardzo trudne. Szacuje się, że do 2030 r. na całym świecie będzie mieszkać w takich dzielnicach około 2 miliardów ludzi. To dlatego w przypadku krajów południowoamerykańskich mówi się o urbanizacji pozornej, czyli zjawisku w którym liczba ludności w miastach rośnie ale bez towarzyszącego temu rozwoju miejskiej infrastruktury, zmian w gospodarce czy poprawy jakości życia. W Ameryce blisko 80% ludności mieszka w miastach. Największe z nich, powstałe z połączenia aglomeracji, noszą nazwę megalopolis. Charakteryzują się dużą gęstością zaludnienia wysoką zabudową w centrach miast i niską na przedmieściach gęstą siecią komunikacyjną, którą tworzą głównie liczne drogi i autostrady. W Ameryce Łacińskiej problemem jest urbanizacja pozorna. Na obrzeżach dużych miast tworzą się tam dzielnice nędzy, nazywane w zależności od kraju: slumsami, fawelami barriadas lub callampas. Lepszy dostęp do edukacji nie musi oznaczać przeprowadzki do miasta. Wystarczy, że wejdziesz na stronę pistacja.tv by zyskać dostęp do nieprzebranych zasobów zweryfikowanej wiedzy. Zapraszamy!

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Jakub Buras

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Małgorzata Załoga, Marta Grochowska-Piróg

Grafika podsumowania: Sumi Dynowska

Materiały: Sumi Dynowska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Sumi Dynowska

Animacja: Sumi Dynowska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Pixabay (Licencja Pexels)
Towfiqu Barbhuiya (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
Mike Shinzo (Licencja Pexels)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
ZPE (Licencja CC BY-SA 3.0)
Uwe Dedering (Licencja CC BY-SA 3.0)
Uwe Dedering (Licencja CC BY-SA 3.0)
Luca Galuzzi (Licencja CC BY-SA 2.5)
Daniel Joseph Petty (Licencja Pexels)
Clemens Stockner (Licencja CC BY-SA 3.0)
NPGallery (Domena publiczna)
Jorge Morales Piderit (Domena publiczna)
freepik (Licencja Freepik)
Rick Ray (Licencja Freepik)
aguzz Badboy (Licencja Pexels)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Denniz Futalan (Licencja Pexels)
Jayron32 (Domena publiczna)
Stedelijk Museum De Lakenhal (Domena publiczna)
Pilgrim Hall Museum (Domena publiczna)
McCord Stewart Museum (Domena publiczna)
Geheugen van Nederland (Domena publiczna)
NASA (Domena publiczna)
NASA (Domena publiczna)
Foster (Licencja Pexels)
freepik (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
Freepik (Licencja Flaticon)
Freepik (Licencja Flaticon)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
NASA Earth Observatory (Domena publiczna)
IrvingPlNYC (Licencja CC BY 3.0)
Bill Rankin, Citynoise (Licencja CC BY 3.0)
Bogomolov.PL (Domena publiczna)
Debller (Licencja CC BY 4.0)
Bart Corke (Licencja CC BY 4.0)
Freepik (Licencja Flaticon)
Anditii Creative (Licencja Flaticon)
NASA (Domena publiczna)
NASA Earth Observatory (Domena publiczna)
Bart Corke (Licencja CC BY 4.0)
Juan Manuel Ferraro (Licencja Pexels)
Ezequiel Viera (Licencja Pexels)
The Yuri Arcurs Collection (Licencja Freepik)
SwissHumanity Stories (Licencja Pexels)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Municipalidad de San Juan de Lurigancho (Licencja CC BY 4.0)
Aoramire (Domena publiczna)
Krypto Trekker (Licencja Pexels)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
Freepik (Licencja Flaticon)
Freepik (Licencja Flaticon)
Amsterdam Museum (Domena publiczna)
National Maritime Museum, Greenwich, London (Domena publiczna)
Mschlindwein (Domena publiczna)
BlackBoxGuild (Licencja Freepik)
The History Trust of South Australian (Domena publiczna CC0 1.0)
Chris J (Licencja CC BY-SA 2.0)
European Space Agency / Contains modified Copernicus Sentinel data 2021 (Licencja CC BY-SA IGO 3.0)
The Brown Brothers (Domena publiczna)
Detroit Publishing Co. (Domena publiczna)
Detroit Publishing Co. (Domena publiczna)