fbpx

Z tego filmu dowiesz się:

  • czym jest region i jak można go zdefiniować,
  • jakie są w Europie regiony fizycznogeograficzne i jak je dzielimy ze względu na wielkość,
  • na terenie jakich regionów fizycznogeograficznych Europy leży Polska,
  • jakie cechy wyróżniają dany region spośród innych,
  • jak przypisać dane miejsce do konkretnego regionu.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Kiedy na pytanie: "Co na obiad?" słyszysz: "Pyry z chabasem" wiesz, że jesteś w poznańskiem. W górach powiedzieliby że dostaniesz grule z mięsem. Śląska "gruba" nie oznacza osoby z nadwagą lecz kopalnię, a gdy w białostockiem chcą Ci ofiarować gościniec nie dostaniesz drogi, lecz podarunek. Takie różnice w słownictwie nazywamy regionalizmami A w dzisiejszym filmie opowiemy o tym czym różnią się między sobą regiony Polski. Pod względem geograficznym. Każdy z nas gdzieś mieszka. To może być dom pośród pól albo mieszkanie w centrum wielkiego miasta. Spójrz na mapę Polski. Może pamiętasz ją już z innych naszych filmów. Członkowie zespołu tworzącego Pi-stację mieszkają między innymi tu i tu, i tu... a nawet poza granicami naszego kraju. A ty gdzie mieszkasz? Znajdź swoją miejscowość na mapie. Miejscowości w Polsce są tysiące. Każda jest częścią większej całości - gminy. Gminy z kolei łączą się w powiaty a te w województwa, których mamy w kraju 16. Opowiadamy o nich więcej w innym filmie. Podział administracyjny opisany powyżej nie jest jednak jedynym. Miejscowości można też przypisać do regionów fizycznogeograficznych. One też podlegają podziałowi ze względu na wielkość. Największe są megaregiony. W Europie kontynentalnej jest ich 9 ale Polska leży na obszarze tylko trzech z nich. Każdy megaregion dzieli się na prowincje te na podprowincje a te z kolei na makroregiony. W ramach każdego z nich znajdziesz jeszcze mniejsze krainy o unikalnych cechach ukształtowania terenu swoistym klimacie i cechach przyrodniczych. To mezoregiony. I to one są najmniejsze. Potrafisz powiedzieć, w jakich regionach mieszkają członkowie zespołu Pi-stacji? Olsztyn leży na terenie... Pojezierza Olsztyńskiego. Krotoszyn znajdziesz na Wysoczyźnie Kaliskiej a Warszawę...? Z Warszawą już nie jest tak prosto. To wielkie miasto. Leży na granicy kilku mezoregionów, o tu. Jeśli masz tak, jak my, gratulacje. Wiedząc, gdzie leży twoja miejscowość przypisz ją do konkretnego regionu. Dla ułatwienia pokazujemy Ci największe miasta Polski. Udało się? Świetnie! Przed orzeszkiem mówiliśmy już trochę o tym, czym jest region. To wydzielony, względnie jednolity pod względem środowiskowo-krajobrazowym obszar, różniący się od terenów sąsiednich cechami naturalnymi, bądź nabytymi na przestrzeni dziejów. Najważniejsze cechy, jakie bierze się pod uwagę wyróżniając jeden region spośród innych, to: Położenie geograficzne. Przykładem jest Międzyrzecze Łomżyńskie ograniczone od północy Narwią a od południa Bugiem, Klimat i wody. Tu przykładem może być Kraina Wielkich Jezior. Znajdziesz tu największe polskie jeziora: Śniardwy i Mamry. Takimi cechami mogą być także: ukształtowanie terenu występowanie surowców mineralnych czy rodzaj gleb i roślinność ale żeby to sprawdzić potrzebujesz więcej niż jednej mapy. Region ma swoją własną, niepowtarzalną historię i budowę geologiczną, zaś wszystkie elementy jego środowiska przyrodniczego są ze sobą silnie powiązane. Od sąsiednich regionów oddzielają go naturalne elementy, takie jak wysokość terenu płynące rzeki, czy łańcuchy wzniesień. Czas na Ciebie. Jeśli uważnie oglądasz bez trudu wymienisz przynajmniej trzy cechy dzięki którym wyodrębnia się regiony. Wśród twoich odpowiedzi mogą się znaleźć: położenie geograficzne ukształtowanie terenu klimat i wody surowce mineralne, gleby i roślinność. To może jeszcze taka zagadka? Wskaż na mapie region najbardziej wysunięty na wschód i południe Polski. Mówisz, że to Bieszczady Zachodnie? Brawo! Regiony to obszary o charakterystycznych cechach fizycznogeograficznych które odróżniają je od innych w tym także sąsiednich terenów. Głównym kryterium wyróżniającym region geograficzny jest rzeźba terenu. Kolejnymi ważnymi czynnikami są: budowa geologiczna, klimat wody powierzchniowe, roślinność oraz gleby. Nasz kraj tworzy wiele regionów, a pistację tworzy mnóstwo filmów z wielu przedmiotów. Sprawdź to na pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Marta Grochowska-Piróg

Grafika podsumowania: Magdalena Adamska

Materiały: Magdalena Adamska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Magdalena Adamska

Animacja: Magdalena Adamska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education