Słyszałeś kiedyś o słupkach oglądalności? Rzecz jasna nie są to prawdziwe słupki. Tak potocznie mówi się o graficznej ilustracji wyników badań oglądalności na przykład jakiegoś programu telewizyjnego. Dzięki słupkom wiemy, kto i co ogląda a to pozwala na przykład na dopasowanie reklam do odpowiedniej grupy odbiorców. W pewnej klasie podliczono liczbę finalistów olimpiady matematycznej w ciągu ostatnich kilku lat. Oto co otrzymano: w 2012 roku było czworo finalistów w 2013 r. - dwoje w 2014 r. - troje w 2015 r. - siedmioro w 2016 r. - pięcioro a w 2017 r. - dwoje. O czym mówi tekst który przed chwilą przeczytaliśmy? Przekazuje nam informacje o uczniach pewnej klasy, którzy zostali finalistami olimpiady matematycznej. Taką krótką notatkę mógł wykonać na przykład nauczyciel, aby przekazać ją rodzicom na zebraniu, albo dyrektorowi szkoły. Czy taki zapis jest dla ciebie czytelny? Sprawdźmy, ilu uczniów zostało finalistami w 2014 roku. To troje uczniów. Jak szybko znalazłeś tę informację? Pewnie nie zajęło ci to dużo czasu. A co, jeżeli dyrektor chciałby porównać liczbę finalistów wszystkich klas? Albo jeżeli kurator chciałby porównać liczbę finalistów z każdej szkoły w mieście? Albo jeżeli Ministerstwo Edukacji chciałoby porównać wyniki wszystkich uczniów w Polsce? Taki tekst zawierałby nawet kilkadziesiąt stron. W codziennym życiu bardzo często operujemy na bardzo wielu danych i chcemy je porównywać. Tutaj z pomocą przychodzą nam tabele. Co jest przedstawione w tej tabeli? Masz tutaj jej nagłówek. mamy liczbę finalistów olimpiady matematycznej, a tutaj lata. Możemy z niej odczytać, ilu było finalistów w poszczególnych latach. Pytaliśmy poprzednio ilu było finalistów w 2014 roku. Jak możemy odczytać tę informację z tej tabeli? Szukamy roku, który nas interesuje. 2014 jest tutaj. Przesuwamy teraz palec poziomo w prawo i odczytujemy liczbę finalistów: troje uczniów. Często odczytywanie informacji z tabeli jest łatwiejsze, niż wyszukiwanie informacji w tekście. A teraz zatrzymaj film i spróbuj samodzielnie, korzystając z tej tabeli powiedzieć, ilu było finalistów w 2017 roku. Następnie włącz film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Znajdujemy odpowiedni rok w tej kolumnie. 2017. Odczytujemy liczbę uczniów. W 2017 r. dwoje uczniów było finalistami. Możesz to też sprawdzić w tekście. Jak widzisz, tabele bardzo ułatwiają pracę z danymi. Są jednak inne sposoby na graficzną prezentację danych. Służą do tego różnorakie wykresy. Jednym z najpopularniejszych jest wykres słupkowy. Oto on. Przedstawiono tutaj te same informacje co w tekście i w tabeli. W wykresach słupkowych, jak nazwa wskazuje do prezentacji danych wykorzystuje się słupki różnej wysokości. Na tej osi zaznaczyliśmy lata, a na tej liczbę finalistów. Jak korzystać z takiego wykresu? Należy sprawdzić, jakiej wartości liczbowej odpowiada wysokość danego słupka. Po raz kolejny sprawdźmy ilu uczniów było finalistami w 2014 roku. Jak to zrobić? Musimy znaleźć odpowiedni rok. 2014 jest tutaj. A to odpowiadający mu słupek. Przesuwamy palec wzdłuż tego słupka aż do jego końca, a następnie w lewo i odczytujemy liczbę finalistów, czyli trzy. Dokładnie tak samo, jak w tabeli i w tekście. Za pomocą takich wykresów można łatwo porównywać dane. W którym roku było najwięcej finalistów? Jak to szybko sprawdzić? Najwięcej osób to najwyższy słupek a najwyższy jest ten. To rok 2015 kiedy było siedmioro finalistów. Tak samo można sprawdzić kiedy było ich najmniej. Zatrzymaj teraz film i powiedz w którym roku było najmniej finalistów. Następnie włącz film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Spośród tych wszystkich słupków najniższe są te dwa. Mają one taką samą wysokość. Odpowiadają latom 2013 oraz 2017. Rodzajów wykresów jest bardzo dużo. Są one używane w zależności od sytuacji. Innym, bardzo popularnym wykresem jest wykres kołowy. Jak widzisz, ten wykres składa się z koła pokolorowanego na kilka fragmentów. Wygląda z góry jak bardzo kolorowe ciasto albo pizza. Obok koła znajduje się legenda. Mówi, który kolor odpowiada danemu rokowi. 2012 to kolor fioletowy. 2013 - pomarańczowy i tak dalej, i tak dalej. Liczba uczniów, którzy zostali finalistami Jest zaznaczona na wykresie na kolorowych fragmentach. Jak myślisz, jak korzysta się z tego wykresu? Po raz kolejny sprawdźmy ilu było finalistów w 2014 roku. Jaki kolor odpowiada tej dacie? Szary. Musimy na wykresie znaleźć ten kolor. Jest tutaj. Jaka to liczba? Trzy. Troje uczniów zostało finalistami w tym roku. W podobny sposób spróbuj samodzielnie odpowiedzieć na pytanie ilu było finalistów w 2016 roku. Włącz potem film ponownie i porównaj swoją odpowiedź z moją. Najpierw rzut oka na legendę. Znajdujemy rok 2016. Odpowiada mu kolor jasnoniebieski. Znajdujemy na wykresie kołowym fragment o danym kolorze. To ten fragment. Odpowiada mu liczba pięć. To znaczy, że w 2016 roku było pięcioro finalistów. Jak widzisz, jest bardzo wiele sposobów na prezentację danych. Dzisiaj poznaliśmy zaledwie kilka najważniejszych z nich. Dane możemy przedstawiać graficznie za pomocą tabel i wykresów. Do popularnych wykresów należą wykresy słupkowe i wykresy kołowe. Zobaczyłeś właśnie kolejny film z playlisty o tabelach i wykresach. Zachęcam cię do zobaczenia innych filmów z tej playlisty a także do polubienia naszego fanpage'a na facebooku: PistacjaMatematyka