Słyszysz "ułamki", myślisz "nuda"? Nic podobnego. Ułamki towarzyszą Ci codziennie choć może nawet o tym nie wiesz. Na przykład gdy chcesz coś przybliżyć na ekranie twojego smartfona specjalny program dokonuje ułamkowych przeliczeń, by część obrazu, gdy stanie się na chwilę całością, zachowała ostrość i odpowiednią liczbę szczegółów. W tej lekcji będziemy zmniejszać lub zwiększać liczby o ułamek. Bez skomplikowanych algorytmów. Karol dzwoni do Antka: Antek, byłem na zakupach i widziałem że cenę twoich wymarzonych butów obniżono o połowę... O połowę? Wow! Czyli kosztują tylko 80 zł. Muszę je dzisiaj kupić. Taka obniżka o połowę to nic trudnego. Cenę po prostu dzielimy na pół. A co, jeśli cena, czy inna liczba, zmienia się o mniej intuicyjny ułamek? Zmierzmy się z nieco trudniejszymi ułamkowymi podwyżkami i obniżkami. Kasia buty ma, ale przydałyby się jej nowe jeansy. Ich cena to 120 zł, a ona ma tylko stówę. Jutro ma być jednak promocja: wszystkie jeansy o 1/5 ceny w dół. Czy starczy jej pieniędzy? Potrafisz to policzyć w pamięci? To świetnie ale skup się na sposobach, które Ci pokażemy. Możesz trafić na zadania gdzie bez nich sobie nie poradzisz. To zadanie można rozwiązać na dwa sposoby. Sposób pierwszy: Jeśli cena ma zmaleć o 1/5 najpierw dowiedz się, ile to jest 1/5 ceny. Przypomnijmy: aby obliczyć ułamek danej liczby trzeba ją pomnożyć przez ten ułamek. 1/5 razy 120 to 24. Jeśli nie wiesz, skąd wzięło się 24 koniecznie obejrzyj film o mnożeniu liczby przez ułamek. 24 zł to 1/5 ze 120 zł i o tyle będzie obniżona cena tej konkretnej pary jeansów. Czyli nowa cena to 120 zł - 24 zł = 96 zł. Jeśli Kasia skorzysta z promocji wystarczy jej na dżinsy. Pokażę Ci teraz drugi sposób, który będzie dla nas dodatkowym sprawdzeniem ale zobaczysz, że okaże się przydatny także w zadaniach, które będziemy rozwiązywać w innym filmie tej playlisty. Jeansy kosztują 120 zł. To jest ich cena. Cała jedna cena. Kiedy ta cena zostanie obniżona o 1/5 to otrzymamy 4/5 ceny czyli nowa cena to 4/5 starej. Wystarczy więc obliczyć 4/5 ze 120. 4/5 razy 120... i otrzymamy od razu nową cenę 96 złotych. Bez odejmowania, bo odejmowanie wykonaliśmy na ułamkach. 5/5 minus 1/5 równa się 4/5. Uzupełnijmy jeszcze to miejsce w tabeli. 120 zł minus 96 zł to 24 złote i o tyle została obniżona cena jeansów. Przećwiczmy te metody na kilku przykładach. Oblicz liczbę większą od 36 o 3/4 tej liczby. Sposób pierwszy. Obliczamy 3/4 z 36 i otrzymujemy 27. W drugim kroku powiększamy liczbę 36 o 27 i otrzymujemy 63. Sposób drugi. Naszą całą liczbę powiększamy o 3/4 tej liczby. Nowa liczba będzie więc stanowiła 1 i 3/4 starej a więc 1 i 3/4 z 36. Pamiętaj, że aby pomnożyć liczbę mieszaną musisz całości zamienić na ułamek. 1 to 4/4, dodać 3/4, to 7/4. Mnożymy 7/4 przez 36 skracamy i otrzymujemy 63. Zatem w tym polu możemy napisać że różnica między liczbami wynosi 27. Teraz podobny przykład ale na ułamkach dziesiętnych. Oblicz liczbę większą od 150 o 0,3 tej liczby. Sposób pierwszy. Najpierw obliczamy, Ile to jest 0,3 ze 150. 3 dziesiąte razy 150 to 45. Teraz dodajemy do 150 45 i otrzymujemy 195. Sposób drugi. Dodawanie przeprowadzamy na ułamkach. Do jednej całej liczby musisz dodać 0,3 tej liczby. Jeden dodać 0,3 to 1,3. Liczba o 0,3 większa od 150 będzie zatem stanowić 1,3 ze 150. 1,3 razy 150 to jest 195, a więc nasza liczba wzrosła o 195 minus 150, czyli o 45. Zadanie dla Ciebie. Oblicz dowolnym sposobem: liczbę mniejszą od 45 o 0,2 tej liczby liczbę większą od 96 o 2/3 tej liczby. Sprawdź, czy masz tak, jak ja. Aby powiększyć lub pomniejszyć liczbę o jej ułamek, możemy zastosować jedną z dwóch metod. Obie pokazujemy na planszy. Ten film opowiada o ułamkach ale pistacja to mnóstwo wiedzy. Można nas znaleźć na różne sposoby. Wybierz swój ulubiony. Na przykład wejdź na pistacja.tv