Z tego filmu dowiesz się:

  • jak zbudowane są układy: ruchowy, pokarmowy, oddechowy, wydalniczy i krwionośny;
  • gdzie zlokalizowane są zmysły: wzroku, słuchu, węchu, smaku, równowagi;
  • który układ koordynuje pracę wszystkich narządów.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Może znasz taki wierszyk Juliana Tuwima Murarz domy buduje Krawiec szyje ubrania ale gdzieżby coś uszył gdyby nie miał mieszkania? A i murarz by przecież na robotę nie ruszył gdyby krawiec mu spodni i fartucha nie uszył. Przykładem takiej współpracy dla wspólnej korzyści, jest też ludzkie ciało. Ta lekcja wprowadzi Cię w fascynujący świat tego, co masz w środku. Ludzkie ciało to skomplikowana układanka. Składa się z bardzo wielu części które, choć wykonują bardzo różne zadania sprawnie i nieustannie ze sobą współpracują. Jak bardzo ta współpraca jest potrzebna możesz się przekonać na każdym kroku. Dosłownie. Spróbuj. Zrób krok. Twoja noga porusza się, a Ty zmieniasz położenie dzięki mięśniom poruszającym kości i stawy. Wszystkie kości i stawy razem wzięte tworzą szkielet. Taki, jaki możesz zobaczyć na przykład w pracowni biologicznej. To rusztowanie dla mięśni i ochrona dla wszystkiego, co w środku ciała ale żeby mięsień mógł pracować i poruszać kośćmi, musi do niego dopływać krew którą pompuje serce - najbardziej niestrudzony mięsień w twoim ciele. Krew zaś nie mogłaby pełnić swoich funkcji bez płuc, które dostarczają jej życiodajnego tlenu. Żeby zaś płuca działały prawidłowo, co musisz robić? Wdech i wydech. Wdech i wydech. Bez tego ani rusz. A każdy wydech wymaga skurczu mięśni by wypchnąć powietrze z płuc. Płuca i drogi doprowadzające powietrze od nosa po rurki zwane oskrzelami tworzą układ oddechowy. Jak myślisz, czego jeszcze z zewnątrz potrzebuje ciało prócz tlenu? Jasne, pożywienia. Za dostarczanie paliwa potrzebnego do pracy wszystkich układów odpowiada układ pokarmowy. To w nim zachodzi zamiana kanapki, soku czy kotleta, w proste związki: cukry, tłuszcze i inne składniki, które potem budują nasze ciało, a także są źródłem energii wykorzystywanej, gdy chodzimy, myślimy rośniemy, czy naprawiamy się. To, czego nie uda nam się spożytkować organizm usuwa w postaci moczu i stolca. Stolec, czyli kupa, to po prostu niestrawione resztki pożywienia, które przeszło przez jelita z domieszką rezydujących tam bakterii. Produkcją moczu zajmuje się nasza wewnętrzna oczyszczalnia ścieków, czyli nerki które są podstawowym elementem układu wydalniczego. Żeby cała skomplikowana maszyna jaką jest nasze ciało, działała jak należy potrzebny jest koordynator. Ktoś, kto czuwa i wydaje polecenia. Tę rolę pełni układ nerwowy czyli mózg, rdzeń kręgowy i nerwy. Ta praca wymaga zbierania bardzo wielu informacji, których dostarczają nerwy. Część pochodzi z wnętrza ciała. Wiesz na przykład, kiedy jesteś głodny kiedy chce ci się pić albo spać. Mnóstwo informacji i dociera do nas jednak z zewnątrz, dzięki zmysłom. Pomyśl chwilę, które części twojego ciała zapewniają Ci odbieranie informacji ze świata? Jeśli przyszły Ci do głowy oczy, uszy, nos i język Brawo! Dołóż do tego dotyk i mamy komplet pięciu zmysłów. A może znasz wyrażenie "szósty zmysł"? Potocznie określa się tym terminem intuicję ale tak naprawdę każdy z nas ma taki szósty zmysł. To poczucie równowagi. Obsługują je uszy i specjalne zakończenia w mięśniach i ich przyczepach do kości. O mięśniach i kościach już mówiliśmy ale i tu okazują się niezastąpione. Jak widzisz, wszystkie układy w ciele człowieka są sobie wzajemnie niezbędne do działania. Na koniec naszej wycieczki jeszcze jeden układ choć ten akurat do działania musi dorosnąć i nie jest, jak inne, aktywny od urodzenia. Chodzi o układ rozrodczy, który zapewnia przetrwanie ludzkości jako gatunku. Ten układ służy do rozmnażania czyli tworzenia nowych osobników ale o nim opowiem Ci w innym odcinku serii pod tytułem "Ja i moje ciało". Swoje odcinki mają też inne układy więc jeśli chcesz wiedzieć więcej zachęcam do oglądania. A teraz sprawdź się. Pamiętasz funkcje poszczególnych układów ludzkiego ciała? Dobierz parami układ i jego funkcję. Już? To sprawdzamy. Ciało człowieka tworzą współpracujące ze sobą układy w tym kostny, oddechowy, pokarmowy krwionośny, rozrodczy oraz nerwowy i zestaw zmysłów: wzrok, słuch, węch smak, dotyk i równowaga. Zanim przetestujesz współpracę różnych układów twojego ciała na przykład zbiegając po schodach na szkolne boisko, wysil kilka mięśni ręki i kliknij łapkę w górę. Dziękujemy i zapraszamy na pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Angelika Apanowicz

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Małgorzata Załoga

Grafika podsumowania: Magdalena Adamska

Materiały: Magdalena Adamska, Patrycja Ostrowska, Dobrawa Szlachcikowska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Anna Bednarek

Montaż: Magdalena Adamska

Doświadczenia: Zespół Szkół ProFuturo

Animacja: Magdalena Adamska, Patrycja Ostrowska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Autor nieznany (CC BY 3.0)
Hassas_Arts (Licencja Pixabay)
pikisuperstar (Licencja Freepik)
upklyak (Licencja Freepik)
Michelangelo Buonarroti (Licencja Pexels)
NickiAnimations (Licencja Pixabay)
Taryn Elliott (Licencja Pexels)
Martina Tomšič (Licencja Pexels)
Michelangelo Buonarroti (Licencja Pexels)
Hassas_Arts (Licencja Pixabay)
Tima Miroshnichenko (Licencja Pexels)
Kampus Production (Licencja Pexels)
rawpixel.com (Licencja Freepik)
pch.vector (Licencja Freepik)
pch.vector (Licencja Freepik)
NACreative (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
The Instagrapher (Licencja Pexels)
cottonbro studio (Licencja Pexels)
Pavel Danilyuk (Licencja Pexels)
Ron Lach (Licencja Pexels)
macrovector (Licencja Freepik)
EKATERINA BOLOVTSOVA (Licencja Pexels)
MART PRODUCTION (Licencja Pexels)
Taryn Elliott (Licencja Pexels)
KoolShooters (Licencja Pexels)
GreenScreenFX (Licencja Pixabay)
macrovector (Licencja Freepik)
Taryn Elliott (Licencja Pexels)
Nadezhda Moryak (Licencja Pexels)
RODNAE Productions (Licencja Pexels)
Mikhail Nilov (Licencja Pexels)
Ketut Subiyanto (Licencja Pexels)
macrovector (Licencja Freepik)
freepik (Licencja Freepik)
vector4stock (Licencja Freepik)
SBTS2018 (Licencja Flaticon)

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

cc-by-nc-sa.svg