Próbny egzamin ósmoklasisty 2024: Pobierz nowy arkusz

- Matematyka
- Fizyka
- Chemia
- Biologia
- Technika
- Przyroda
Egzaminy
- Ósmoklasiści
- Maturzyści
Inspiracje
Współpraca
FAQ
Pi-stacja Україна

Fundacja Katalyst Education, twórca Pi-stacji, jest organizacją pożytku publicznego. Możesz wesprzeć nas przekazując swój 1,5% podatku lub darowiznę. WPŁAĆ KRS:0000558853

Uzależnienia

Moje bezpieczeństwo

Bezpieczny wypoczynek 06:10
Substancje w domu 05:49
Trujące rośliny 06:43
Pierwsza pomoc 06:11
Zapobieganie chorobom 07:39
Uszkodzenia skóry 08:05
Uzależnienia 06:53
Zdrowy styl życia 06:50
Jadowite zwierzęta 06:30

Google Classroom Microsoft Teams

Newsletter

Z tego filmu dowiesz się:

co to są uzależnienia;
jakie są przykłady uzależnień;
jakie są konsekwencje przyjmowania używek;
dlaczego dobre relacje chronią przed nałogami.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja:

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Kto pierwszy zapalił? Nie wiemy ale tytoń sprowadzili z Ameryki do Europy konkwistadorzy i z początku palono go by uśmierzyć ból zęba czy głowy a także zwalczyć przeziębienie. Łączono go też jednak z licznymi chorobami. Angielski król Jakub w 1604 roku zakazał nawet palenia, bo w ocenie medyków "wnętrzności palaczy były skażone oleistą mazią". Szybko zorientował się jednak, że zakaz pozbawi go zysków z handlu tytoniem więc go cofnął. Dopiero w XX wieku palenie ponownie uznano za szkodliwe uzależnienie. O tym i innych nałogach opowiem ci w tej lekcji. Gdybyśmy zrobili burzę mózgów, by podać jak najwięcej substancji, które mogą uzależnić co przychodzi na myśl? Zapewne wśród propozycji pojawią się papierosy, alkohol, narkotyki, czy dopalacze. Te i wiele innych substancji to tak zwane używki. W mniejszych dawkach lub na początku ich zażywania, zmiany, jakie wywołują w organizmie, mogą być przyjemne. Ciało się uspokaja po nerwowym dniu bądź pobudza, gdy chcemy wykonać większy wysiłek. Człowiek sięga po używki, by poprawić sobie nastrój, czy zmienić postrzeganie rzeczywistości. Kłopot w tym, że używki same w sobie są problemem, bo łatwo uzależniają a trudno zerwać z ich przyjmowaniem. Do tego dają też wiele przykrych skutków o których opowiem Ci po orzeszku. Jak niebezpieczne dla zdrowia jest palenie świadczą choćby ostrzegawcze zdjęcia na paczkach papierosów choć wielu to nie odstrasza. Zawarte w tytoniowym dymie substancje prowadzą do wielu chorób, w tym nowotworów płuc, gardła i krtani. Dodajmy do tego nieświeży oddech ziemistą cerę, żółte palce i zęby oraz... kłopoty z płodnością. Zawarta w papierosach nikotyna uzależnia to znaczy, że gdy przez dłuższy czas nie palisz organizm się jej domaga. Palacz bez kolejnego dymka źle się czuje jest podenerwowany, czuje kołatanie serca i inne nieprzyjemne objawy, które mijają jak ręką odjął, gdy tylko wciągnie do płuc pierwszy haust tytoniowego dymu. Tak właśnie definiuje się uzależnienie. To przemożna potrzeba ciągłego, regularnego zażywania jakiejś substancji. Odcięcie od używki prowadzi do przykrych objawów. Wśród używek, które szkodzą, a wręcz trują lecz są legalne, przynajmniej dla pełnoletnich mamy też alkohol, dostępny w sklepach w najrozmaitszej postaci, od piwa po czysty spirytus. Uwierz lub nie, alkohol, nawet w niskich stężeniach, zatruwa nasze ciało: wątrobę jelita, płuca, mózg i podobnie jak nikotyna uzależnia, to znaczy, że z czasem, by osiągnąć ten sam efekt, co na początku czyli na przykład poprawić sobie nastrój trzeba pić coraz więcej i coraz częściej. Uzależnienie od alkoholu to alkoholizm. U nałogowca raptowne odstawienie używki powoduje nieprzyjemne, a czasem groźne dla zdrowia i życia objawy może prowadzić nawet do śmierci. Uzależniającymi są też narkotyki i dopalacze. W zależności od rodzaju używki mogą powodować zmiany świadomości pobudzenie lub senność, halucynacje stany lękowe albo napady szału. Niektóre uzależniają już po kilku dawkach. Z dopalaczami sytuacja jest jeszcze o tyle groźniejsza, że w zasadzie nie wiadomo co mają w składzie i w jakich dawkach więc i efekty ich działania bywają kompletnie nieprzewidywalne. Zaraz, zaraz, powiesz, przecież nie każdy kto wypije piwo czy drinka, zostaje alkoholikiem. Podobnie, są osoby, którym zdarzało się popalać papierosy, a nie wpadły w nałóg. To prawda. Uzależnienie zależy w dużej mierze od indywidualnych predyspozycji. Wejście w nałóg może być efektem problemów osobistych wynikać z braku samoakceptacji poczucia niezrozumienia, czy samotności. Pamiętaj, nałóg to choroba. Gdy zaobserwujesz u siebie symptomy uzależnienia, poszukaj pomocy. Poradź się przyjaciela, rodzica, psychologa. Ostatnimi czasy głośno jest o uzależnieniach innego typu: od internetu, przeglądania smartfona, grania w gry, robienia zakupów a nawet pracy, czy uprawiania sportu. Można się więc uzależnić nie tylko od substancji, ale też od czynności. Takie uzależnienia bywają wyniszczające bo dotknięte nimi osoby często zaniedbują naukę lub pracę, siedząc non stop w telefonie albo przed ekranem komputera wydają wszystkie pieniądze na niepotrzebne rzeczy albo przegrywają majątek i robią długi. Jest jednak pewna zasadnicza różnica. Odstawienie zakupów wywoła u uzależnionego co najwyżej złe samopoczucie tymczasem alkoholik czy narkoman bez swojej używki może umrzeć, na przykład z powodu zatrzymania akcji serca. Dopasuj wymienione uzależnienia do jednej z podanych kategorii. Masz tak samo, jak ja? Brawo! Uzależnienie to nieodparta potrzeba przyjmowania jakiejś substancji, tak zwanej używki, bądź wykonywania jakiejś czynności. Używkami są na przykład: papierosy alkohol, narkotyki, dopalacze. Uzależnić można się również od korzystania z telefonu, zakupów, grania w gry hazardu, czy pracy. Pamiętaj uzależnienie od filmów pistacji może skutkować co najwyżej ponadprzeciętnym wzrostem poziomu twojej wiedzy. Daj się uzależnić i zasubskrybuj nasz kanał.

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Angelika Apanowicz

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Małgorzata Załoga

Grafika podsumowania: Patrycja Ostrowska

Materiały: Weronika Brzezińska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Weronika Brzezińska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

Pi-stacja jest otwartym zasobem edukacyjnym stworzonym przez fundację Katalyst Education, który realizuje Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ: 4. Dobra Jakość Edukacji oraz 10. Mniej Nierówności.

O projekcie
Ile kosztuje Pi-stacja?
Często zadawane pytania

Kontakt
Zapisz się na newsletter
Współpracuj z nami
Zobacz, jak możesz nam pomóc

Fundacja Katalyst Education
Polityka prywatności