Z tego filmu dowiesz się:

  • z czego powstaje papier,
  • jakie są właściwości papieru,
  • jakie są etapy produkcji papieru,
  • jak dbać o wyroby wykonane z papieru,
  • w jakich dziedzinach życia papier znajduje zastosowanie.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Czy wiesz, że możesz zrobić swój własny niepowtarzalny papier? Wystarczy trochę makulatury. Rozdrobnione i zalane wodą kawałki papieru trzeba porządnie rozetrzeć. Powstałą masę odsączamy na sicie albo gazie rozciągniętej na ramce. Możemy ozdobić taki arkusz na przykład liśćmi, piórkami albo brokatem. Zostawiamy do wyschnięcia i papier gotowy. Ta metoda produkcji nazywa się czerpaniem. W tej lekcji dowiesz się o przemysłowych metodach produkcji papieru. Proszę, otwieramy książkę na stronie... Zapewne nie raz słyszysz to w szkole może nawet dzisiaj. A z czego jest książka? Jasne! Z papieru. Zresztą nie tylko ona, ale i zeszyty, bloki czasopisma, plakaty, kalendarze,... Papier to jednak nie tylko nośnik pisma i obrazów. Umiesz podać inne zastosowania papieru? Na pewno używasz go przynajmniej kilka razy dziennie, gdy korzystasz z toalety. Gdy masz katar, wycierasz nos higieniczną chusteczką. Z papieru. Gdy odbierasz coś z paczkomatu zapewne jest to zapakowane w papierowy karton albo kopertę. Już z tego opisu widzisz że papier bywa bardzo różny. Może być biały lub kolorowy błyszczący i matowy miękki i chłonny jak jednorazowy ręcznik albo sztywny jak brystol. Bywa gładki, szorstki, pofalowany,... Cienki i delikatny jak serwetka lub gruby i wytrzymały jak karton, czy tektura. Tu się chwilę zatrzymajmy. Weź do ręki serwetkę, a do drugiej kawałek tektury podobnej wielkości. Co jest cięższe? Tektura! Fachowo mówimy, że ma większą gramaturę. Innymi słowy, metr kwadratowy tektury waży więcej gramów niż metr kwadratowy serwetki. Grubość i ciężar to ważne cechy papieru. Więcej po orzeszku. Wiemy już, do czego nam papier. A skąd się bierze? Najczęściej z drewna ale także z innych surowców roślinnych. Przodkiem papieru był papirus wyrabiany w Egipcie już 5000 lat temu. Jakieś 2000 lat temu w Chinach wymyślono technologię, o której dziś powiedzielibyśmy: recykling. Arkusze papieru wyrabiano z kory starych sieci rybackich zniszczonych dywaników i odpadów konopi. Do Europy papier trafił około X wieku i od tamtej pory jego produkcja się rozwija. Dziś w przemyśle papierniczym wykorzystuje się głównie drewno i drzewne odpady. Nigdy nie powstałyby z nich eleganckie meble ani muzyczne instrumenty. Drewniany odpad najpierw się rozdrabnia na zrębki, czyli takie drewniane chipsy. Zrębki trafiają do warzelni. Tam są gotowane w wysokiej temperaturze w specjalnym roztworze. W efekcie otrzymujemy żółtobrązową masę celulozową. Z takiej można zrobić na przykład kartony do pakowania, ale papier w zeszytach i książkach jest biały, dlatego celulozową masę wybiela się, umieszczając ją w wielkich zbiornikach z klejem wybielaczem i kredą w proszku. Bielutka masa trafia do młyna gdzie jest ponownie mielona a potem pozbawiana nadmiaru wody na specjalnych sitach. Stamtąd trafia do pras, w których formuje się z niej wstęgę, a następnie przenosi się ją na cylindry suszące. Po wysuszeniu i ochłodzeniu otrzymujemy papier, z jakiego mogą powstać książki i zeszyty. Papier można wyprodukować także ze zużytych ubrań, o ile są z naturalnych włókien, i z makulatury. Pamiętasz, co to jest makulatura? To niepotrzebne lub zniszczone wyroby papiernicze. Taki papier nie będzie idealnie biały, ale nadaje się do wielu praktycznych zastosowań: na gazety, papier toaletowy, czy tekturę którą wykorzystujemy do produkcji opakowań. O książki warto dbać, na przykład obkładając je wytrzymałym papierem. Jeśli widzisz, że w twojej książce jest przetarta lub naderwana kartka, możesz ją naprawić przezroczystą taśmą klejącą. Możesz też posmarować uszkodzone miejsce klejem i nakleić przezroczystą kartkę. Dzięki temu dalej będzie można przeczytać tekst pod spodem. Przezroczyste, ale wytrzymałe kartki zwane kalką techniczną pozwalają na kopiowanie napisanych lub namalowanych treści, a także na tworzenie rysunków technicznych, o których opowiadamy w innych naszych filmach. Jeśli uważnie oglądasz, bez trudu odpowiesz co to jest gramatura papieru? To waga metra kwadratowego papieru czyli 16 kartek A4, w gramach. Papier może mieć różną barwę, grubość i ciężar, czyli gramaturę, a także odporność na zginanie, czy rozdzieranie. Wykorzystujemy go w książkach, plakatach do pakowania, wycierania nosa i innych części ciała, a także do tworzenia sztuki. Podstawowym materiałem do produkcji papieru jest drewno. Stosuje się również makulaturę. Makulatura to świetny surowiec do recyklingu ale czy wiesz, że filmiki pistacji możesz recyklingować w nieskończoność? Zapraszam na pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Beata Duda

Lektor: Dobrawa Szlachcikowska

Konsultacja: Jolanta Szewczyk, Małgorzata Załoga

Grafika podsumowania: Magdalena Adamska

Materiały: Magdalena Adamska, Beata Duda

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Zdjęcia: Magdalena Adamska

Asysta zdjęć: Joseph Caliva

Montaż: Magdalena Adamska

Animacja: Magdalena Adamska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Katalyst Education