Wiesz, skąd się wziął jedwab? Odkryła go podobno Xilingshi. Małżonka cesarza Huang Ti. Sprawdzając, co zjada drzewo morwowe w cesarskim ogrodzie odkryła, że robią to białe larwy, które przędą błyszczące kokony. Przez przypadek upuściła jeden do wrzątku i okazało się, że można wyciągnąć z niego delikatną, ale mocną nić. W ten sposób odkryto tajemnicę produkcji jedwabiu, której Chińczycy strzegli przez 2000 lat. W tej lekcji opowiem Ci o tym, z czego jeszcze można zrobić włókna i jak je wykorzystać. Na pewno masz ulubioną koszulkę. Pomyśl, za co ją lubisz? Bo jest miękka, przewiewna miło otula skórę, nie gryzie... Zastanawiało cię z czego wynikają te właściwości? Podstawą jest materiał z którego koszulkę zrobiono. A z czego robi się materiały? Z różnego typu włókien. W tym filmie dowiesz się, skąd się wziął surowiec, czyli włókno, z którego jest zrobiona bielizna osobista, T-shirt, spodnie, bluza sweter i co tam jeszcze masz na sobie. O jednym już powiedzieliśmy na początku filmu. To jedwab. Potrafisz wymienić jakieś inne włókna? Może wśród twoich odpowiedzi znalazła się wełna, bawełna, albo poliester? Wszystko to włókna, ale każde ma inną długość, grubość i kształt. Jedne są bardzo długie, inne krótsze. Są tak maleńkie, że do ich zobaczenia potrzebna jest lupa i takie jak jedwab - długie na kilometr i takie, które przypominają ludzki włos albo też są włosami, tyle że zwierząt. A skąd się biorą włókna? O tym po orzeszku. Włókna można dzielić na wiele sposobów ale najpopularniejszy jest ten na pochodzące z natury i takie które wytworzył człowiek w laboratorium. Te pierwsze nazywamy...? Jasne, naturalnymi. Te drugie są chemiczne, a wśród nich wyróżniamy jeszcze sztuczne i syntetyczne. Włókna naturalne pozyskujemy z roślin albo zwierząt. Roślinne mogą pochodzić z nasion, łodyg liści lub owoców. Pomyśl, jakie znasz rośliny które wykorzystujemy jako źródło włókna? Może wśród twoich odpowiedzi znalazła się bawełna, z której masz majtki i koszulki? To chyba najbardziej popularne włókno roślinne. Tworzy puchatą część torebki otaczającej bawełniane nasiona. W naszym kraju uprawiamy inne rośliny z których można pozyskać przędzę. Od najdawniejszych czasów sialiśmy len. Inaczej niż w przypadku bawełny źródłem włókien lnu jest jego łodyga. Także inne włókna roślinne - juta i uprawiane też w Polsce konopie pochodzą z łodyg. Włókna można pozyskiwać także z innych części roślin. Na przykład z liści pewnego gatunku agawy mamy sizal, a z owoców palmy kokosowej włókno na sznury, pędzle i materace. Drugą grupę naturalnych włókien bierzemy od zwierząt. Najpopularniejszym włóknem tej grupy jest wełna, czyli po prostu zwierzęca sierść którą możemy strzyc albo wyczesywać. Najczęściej owcza ale pozyskujemy też sierść kóz kaszmirskich i angorskich wielbłądów, alpak, czy królików. O jedwabiu już opowiadaliśmy. Pojedyncza nić może mieć ponad półtora kilometra długości. To świetne, mocne włókno jest w zasadzie zestaloną śliną motyla. Trochę obrzydliwe? W obliczu niezaprzeczalnych zalet zwierzęcych włókien, to mała niedogodność. Takie włókna są materiałem na tkaniny lekkie przepuszczające powietrze, utrzymujące ciepło i odprowadzające wilgoć. Latem chłodzą, zimą grzeją. Ubrania z tych włókien nie elektryzują się. Są też na ogół przyjemne w dotyku choć niektórzy skarżą się, że wełna ich "gryzie". Pozyskiwanie włókien naturalnych bywa niełatwe. Wyobraź sobie choćby strzyżenie królików. Nic dziwnego, że człowiek stara się odtworzyć włókna o właściwościach zbliżonych do jedwabiu czy bawełny ale produkować je taniej i szybciej. Włókna sztuczne powstają z tych samych substancji, co włókna naturalne celulozy, białka, kauczuku... Z celulozy, czyli de facto z drewna wytwarza się na przykład wiskozę, czy modal a jeśli źródłem tej celulozy jest bambus włókno bambusowe. Z białka mleka powstaje wipolan a z soku kauczukowego lateks. Włókna syntetyczne wytwarzane są z substancji otrzymanych głównie z ropy naftowej i węgla. Mają różne nazwy i różne właściwości. Coraz częściej tworzone są do specjalnych zastosowań. Na przykład kevlar jest kuloodporny elastan, znany jako spandex albo lycra może się rozciągać na długość nawet pięciokrotnie. Wśród popularnych, syntetycznych włókien znajdziemy poliamid, nylon, dederon, poliester elanę, torlen, akryl, polar i wiele, wiele więcej. Oba typy włókien chemicznych wytwarzane są w specjalnych maszynach, które działają trochę jak gruczoły ślinowe jedwabnika. Wstrzykują płynny surowiec z którego powstaje włókno. Ze względu na pochodzenie włókna dzielimy na naturalne i chemiczne. Te naturalne, na roślinne i zwierzęce a chemiczne na sztuczne i syntetyczne. Najważniejsze włókna pokazujemy na planszy. Z włókien robi się przędzę, a z naszych filmów możesz uprząść swoją wiedzę. Nie obawiaj się, pistacja.tv to źródło wiedzy najwyższej jakości. Warto nas zasubskrybować.