Największa wyspa świata to Grenlandia. Na drugim miejscu plasuje się ciekawy obiekt wielka pacyficzna wyspa śmieci o powierzchni trzykrotnie większej od Francji składająca się głównie z drobinek plastiku. W tej lekcji powiemy sobie o różnych obliczach tworzyw sztucznych. Także tych pozytywnych. Plastik, wszędzie ten plastik słychać narzekania. Czy naprawdę jest tak wszechobecny? Nie wiemy, rzecz jasna, co widzisz dookoła. My, tradycyjnie już chyba, zaczniemy od kuchni. Co tu mamy? Wodę i napoje w plastikowych butelkach, foliowe torebki,... Ten plastik to najpewniej polietylen w skrócie PE. Jest lekki i elastyczny, a także odporny na działanie rozmaitych chemikaliów. Ma różne odmiany. Najbardziej plastycznej używa się do powlekania kartonów na mleko a najtwardszej, między innymi w pojemnikach na żywność, wielorazowych butelkach skrzynkach balkonowych, kanistrach rurach kanalizacyjnych i elementach urządzeń domowych, o których opowiadamy w innym filmie. Podobne właściwości i zastosowania ma polipropylen. Jest odporny na nacisk i uderzenia. W porównaniu z twardym polietylenem łatwiej go kształtować w podwyższonych temperaturach, ale jest nieco mniej odporny na czynniki chemiczne. Oba te związki niszczeją i tracą swoje właściwości pod wpływem powietrza i światła słonecznego. Teraz już nie można ich produkować ale może w kuchennej szafce zaplątały Ci się plastikowe sztućce. Jeśli tak, najpewniej są z polistyrenu. Jest lekki i sztywny, ale kruchy. Nadaje się do formowania i barwienia. Stosowany w AGD, opakowaniach leków w zabawkach. W formie spienionej znasz go pewnie jako styropian. Teraz spójrzmy przez okno a właściwie to na nie. Materiał tworzący jego ramę to najprawdopodobniej polichlorek winylu. Jest twardy i elastyczny oraz odporny na promieniowanie słoneczne. Robi się też z niego podłogi oraz izolacje do przewodów. Może przez okno widzisz zadaszony taras lub szklarnię? Dziś szklarnia często nie ma nic wspólnego ze szkłem, a jej przezroczyste ścianki zrobione są z poliwęglanu, podobnie jak przesłony motocyklowych kasków czy narciarskie gogle. Jest jeszcze jedno bardzo powszechne tworzywo. Poliuretan. Robi się z niego wykładziny wypełnienia materacy tapicerowanych mebli i poduszek. Jest ceniony za twardość, elastyczność dobrą izolację cieplną i możliwość formowania w różne kształty, a także za miękkość i amortyzowanie wstrząsów. Wiemy już sporo o tworzywach sztucznych ale co je łączy? Popatrz na nazwy. Wszystkie mają przedrostek "poli-", który oznacza "wiele". Każde tworzywo sztuczne jest polimerem czyli powstało z wielu małych, jednakowych cząstek, połączonych ze sobą w długie łańcuchy, trochę jak te na choinkę. Polimery powstają z ropy naftowej, węgla i gazu, w procesie zwanym...? Jasne, polimeryzacją. Polimery można podzielić na dwie grupy: elastomery i plastomery. Elastomery to takie tworzywa, które dają się ściskać i rozciągać w bardzo szerokim zakresie. Popatrz na uszczelkę w oknie. Gdy dociśniesz skrzydło, dostosuje się idealnie wypełniając sobą wszystkie szpary. A teraz spójrz na samochodowy zderzak. To plastomer z grupy duroplastów. Nie ściśniesz go, ani nie rozciągniesz. Jest twardy i bardzo odporny na uderzenia. Gdy jednak przekroczymy jego wytrzymałość jak przy zderzeniu ulega nieodwracalnemu odkształceniu. Pęknięty nie wróci do poprzedniego kształtu. Nie da się go też przetopić na przykład na kolejny zderzak. Nie wszystkie plastomery są tak sztywne i nieprzejednane. Na pewno często zgniatasz plastikowe butelki nim wrzucisz je do pojemnika na plastik. Butelka w temperaturze pokojowej zachowuje swój kształt, ale gdy go zmienisz nie wróci do poprzedniego. Można ją jednak przetopić, pozyskując plastik na kolejne butelki albo inne przedmioty. Takie plastomery nazywamy termoplastycznymi. Jak widzisz, tworzywa sztuczne są odporne wytrzymałe i wszechstronne. Spotkasz je praktycznie wszędzie. Kłopot w tym, że tworzywo tworzywu nierówne i bywa problem z określeniem które do czego się nadaje. Z pomocą przychodzą oznaczenia. Trójkąty wskazują, z jakim plastikiem mamy do czynienia. Inne oznaczenia podpowiadają, czy można w nich bezpiecznie przechowywać podgrzewać albo zamrażać żywność, a także czy nadają się do wielokrotnego wykorzystania. Tworzywa sztuczne opanowały świat. A czy Tobie udało się opanować ich nazwy i zastosowanie? Połącz najpopularniejsze plastiki z przedmiotami, w których można je znaleźć. Masz tak, jak ja? Brawo! Tworzywa sztuczne są łatwe i tanie w produkcji. Powstają w reakcji polimeryzacji z ropy naftowej, gazu i węgla. Ze względu na właściwości dzielimy je na elastomery i plastomery. Najpopularniejsze tworzywa i ich zastosowania pokazujemy na planszy. Po obejrzeniu tego filmu twoja wiedza o tworzywach sztucznych powinna być już dobrze uformowana. Żeby nie straciła swoich właściwości zaglądaj regularnie na pistacja.tv a najlepiej zasubskrybuj nasz kanał.