Z tego filmu dowiesz się:

  • co to jest instalacja centralnego ogrzewania,
  • co wchodzi w skład instalacji centralnego ogrzewania,
  • jakie są rodzaje instalacji centralnego ogrzewania,
  • co może być źródłem ciepła w domu lub mieszkaniu.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

Licencja: cc-by-nc-sa.svg

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Czy wiesz, kiedy wymyślono rowery elektryczne? Może nie uwierzysz, ale jeszcze w XIX wieku. Stworzony w 1895 r. w Stanach Zjednoczonych jednoślad nie różnił się zbytnio od rowerów spotykanych i dziś. Miał silnik w tylnym kole i baterię zamocowaną do ramy. Dwa lata później, czyli w 1897 roku opatentowano e-rower z silnikiem na dolnym wsporniku, czyli tam, gdzie są pedały. To ułatwiało, i do dziś ułatwia, drobne naprawy takie, jak na przykład wymiana dętki. Szybki rozwój motoryzacji sprawił jednak że elektryczne rowery utknęły w prototypowniach albo na deskach kreślarskich. Musiały czekać na swoje 5 minut aż do tego stulecia. Pradziadkiem współczesnego roweru była konstrukcja podobna trochę do rowerków biegowych, na jakich dziś buszują dwu-, trzylatki. Jej ojcem był niemiecki baron, Karl von Drais który swój wynalazek nazwał chyba zgadniesz, dlaczego, drezyną - draisine. Drezyna miała dwa koła połączone listwą na której można było siedzieć i coś w rodzaju kierownicy, ale uwaga nie pozwalała ona na skręcanie czyli kierowanie pojazdem. Można było jechać tylko na wprost. Potrzeba było pół wieku, żeby wymyślić lepszy napęd - pedały i dodać sterowanie w kierownicy, czyli pozwolić na skręcanie. Jednoślad z pedałami napędzającymi bezpośrednio przednie koło nosił miano welocypedu. Z braku lepszego pomysłu na zwiększenie prędkości machiny, konstruktorzy zaczęli zwiększać w nim obwód przedniego koła tego od pedałów. Rower o wielgachnym przednim kole nazwano bicyklem. Takie koło mogło mieć nawet 2 m średnicy! Ograniczeniem była w zasadzie tylko długość nóg rowerzysty. Trudno było opanować jazdę bicyklem bo rowerzysta siedział bardzo daleko od ziemi a sam pojazd był dość chybotliwy. Zarówno welocyped, jak i bicykl, miały już koła z elastycznymi szprychami i oponami z lanej gumy, bez dętek. Prawdziwym przodkiem współczesnego roweru był jednak produkt z końca XIX wieku. Posiadał dwa koła równej wielkości pozwalające kierującemu na dotykanie stopami ziemi, skrętną kierownicę, pedały łańcuch przenoszący napęd na tylne koło w miarę wygodne siodełko i szprychowe koła z dmuchanymi oponami które tłumiły wstrząsy w trakcie jazdy. Wynalazek wdrożono dopiero w 1888. roku. Jednym z pierwszych modeli tego typu był... Rover. Pewnie dlatego, nie tylko w naszym kraju współczesne jednoślady nazywane są rowerami. Potem już poszło szybko. Łożyska kulkowe, łańcuchy, przerzutki i... hamulce. Tak, tak, rowery dość długo były pozbawione tej wydawałoby się nieodzownej części. Hamowano po prostu stopami. Kierujący bicyklami mogli hamować pedałami pamiętasz? - były na sztywno przytwierdzone do osi koła - albo stając stopą na tylnym kole co wymagało niemałych umiejętności akrobatycznych. Można powiedzieć, że już na początku XX wieku rowery zyskały wszystkie elementy jakie widzimy w nich dziś. Nawet elektryczny napęd. Ale o współczesnych jednośladach - po orzeszku. Rower, trochę jak koń, jaki jest, każdy widzi. Dwa koła, rama, kierownica, siodełko i pedały. Te elementy znajdziesz właściwie w każdym współczesnym jednośladzie, ale już ich układ bywa bardzo różny, podobnie jak rozmaite udogodnienia i modyfikacje. Wystarczy spojrzeć na współczesne siodełka kierownice, widelce z amortyzacją wstrząsów. Czasami rower zyskuje dodatkowe koło stając się tricyklem. Koło może przy tym pojawić się z przodu, albo z tyłu. Czasem wydłuża mu się rama. Z różnych powodów. Albo żeby pomieścić dodatkowego kolarza wtedy mamy tandem albo jakieś duże pakunki wtedy dostajemy rower typu cargo. Bywają rowery składane, poziome albo wręcz cyrkowe. O elektrycznych wspominaliśmy na samym początku filmu. Można powiedzieć, że w dzisiejszym świecie każdy znajdzie rower dla siebie. Na przestrzeni lat wygląd roweru ulegał zmianie, ale można przyjąć że od zawsze był to pojazd wprawiany w ruch głównie siłą mięśni. Choć wynalazek liczy ponad 150 lat wciąż powstają nowe, lepsze rozwiązania które sprawiają, że jazda rowerem jest coraz bardziej bezpieczna i komfortowa. Udało Ci się dojechać do końca filmu? To teraz wciśnij... nie, nie hamulec tylko przycisk "Zasubskrybuj" i odwiedź nas ponownie na pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Beata Duda

Konsultacja: Jolanta Szewczyk, Beata Duda

Grafika podsumowania: Anna Bednarek

Materiały: Anna Bednarek

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Anna Bednarek

Animacja: Anna Bednarek

Opracowanie dźwięku: Dawid Mateja

Produkcja:

Katalyst Education