Zdarzyło Ci się grać kiedyś w tetrisa? A w takiego trójwymiarowego? Tu układanie poziomów jest trudniejsze bo klocki trzeba rotować w trzech płaszczyznach choć ekran komputera jest płaski. W układaniu kolejnych poziomów przestrzennych figur na płaskiej powierzchni bardzo pomaga wiedza którą możesz z nami zdobyć w tej lekcji. Wiedza z zakresu rzutowania. W innym filmie tej playlisty bawiliśmy się w teatrzyk cieni i pokazywałam Ci jak różnie może wyglądać na płaszczyźnie cień tej samej figury. Zajęliśmy się bliżej jednym z nich. Obraz powstały na bazie tego cienia nazwaliśmy rzutem izometrycznym. W tym filmie przyjrzymy się dwóm innym cieniom i poznamy zasady tworzenia podobnych, choć dużo bardziej precyzyjnych rzutów na kartce papieru. Każdy z nich daje nieco inny efekt co stwarza Ci więcej możliwości tworzenia rysunków z efektem 3D. Spójrzmy teraz na trzy cienie obok siebie. Na środku widzisz rzut izometryczny. "Izo" oznacza, że długości wszystkich krawędzi są na rzucie takie, jak w rzeczywistości. Co oznacza przedrostek "di" w rzucie dimetrycznym? "Di" to "dwa". W obu rysunkach dwa wymiary: ten i ten mają długości praktycznie takie same jak w rzeczywistości, jednak cień krawędzi oznaczających głębokość jest krótszy. A więc "di" oznacza zachowanie długości dwóch wymiarów rysunku. Wiemy już, co te dwa cienie mają ze sobą wspólnego. A czym się różnią? Przyjrzyj się uważnie, bo różnica jest niewielka. Tu przednią ściankę widzimy jako kwadrat. Podobnie tylną. W przypadku tego cienia to już nie kwadrat a romb. Skąd ta różnica? Otóż w tym wypadku ustawiłam moją rzutnię tak, by promienie słoneczne padały na nią pod kątem prostym. Dlatego ten rzut nazywamy dimetrycznym prostokątnym. W tym przypadku nieco przekrzywiłam rzutnię by promienie światła padały na nią ukośnie. Stąd nazwa rzutu: dimetryczny ukośny. I to właśnie takie ukośne padanie promieni pozwala zachować na cieniu kształt przedniej i tylnej ścianki. W naszym przypadku są one kwadratem i w oryginale, i na rzucie. Nasze cienie nie są zbyt precyzyjne za to świetnie wprowadzają w temat. Rysunek techniczny wymaga jednak precyzji dlatego teraz zamieńmy nasze cienie na technicznie prawidłowe i dokładne rzuty. Ustawmy je w narożnikach dwóch pokoi podobnie, jak to robiliśmy z kostką w rzucie izometrycznym w innym filmie tej playlisty. Oba rysunki dają złudzenie kątów prostych ale jeśli zmierzymy kąty między tymi liniami to w pierwszym przypadku otrzymamy kąt 90 stopni i dwa kąty po 135 stopni a w drugim kąt 97 stopni i dwa kąty po 131,5 stopnia. Tak ustawione względem siebie trzy linie będą naszymi liniami pomocniczymi przy tworzeniu rzutów i to od nich zaczniemy rysowanie. Stworzą one krawędzie ścian naszych umownych pokoi, by łatwiej nam było rysować bryły, a po uzupełnieniu o groty staną się osiami X, Y i Z układu współrzędnych, które wyznaczą kierunki wymiarów naszej kostki: wysokość, szerokość i głębokość. Czas na rysowanie. Zacznijmy od rzutu w dimetrii prostokątnej i od trzech linii. Pierwszą linię rysujemy pionowo. Następnie w tym miejscu odmierzamy kąt 97 stopni i rysujemy drugą linię. Teraz trzecia. Tu potrzebny nam będzie kąt 131,5 stopnia. Widzisz już złudzenie trzech wymiarów? Jeśli nie, trochę pomożemy. Czas zamienić 3 linie w trójwymiarowy układ współrzędnych, dorysowując groty i opisując osie literami X, Y i Z. Gdzie umieścimy naszą kostkę? Jeśli masz już trochę wprawy w rysunkach technicznych możesz kostkę umieścić w rogu pokoju ale rysowanie łatwiej zacząć, kiedy kostkę będziemy chcieli umieścić w tym miejscu jakby za ścianą. Tak, jak to robiliśmy w przypadku rzutu izometrycznego. Nasza kostka to sześcian o krawędziach długości 3 cm. Aby nam dobrze pozowała przygotowałam dla niej podstawkę. Dzięki niej widzisz ją mniej więcej tak jak będzie wyglądać po narysowaniu. Zaczynamy od tej krawędzi czyli szerokości kostki. Przenosimy ją na oś Y odmierzając 3 cm od miejsca zetknięcia się trzech osi. Teraz ta. Rysujemy ją na osi Z, też odmierzając 3 cm. Czas na tę krawędź, która znajdzie się na rysunku mniej więcej tu. Musi być ona równoległa do osi Y. Aby to zrobić precyzyjnie użyjemy nie tylko linijki, ale i ekierki. Przykładamy ekierkę do osi następnie linijkę do ekierki i nasza winda może jechać na odpowiednią wysokość. Najpierw linia pomocnicza a dopiero na niej odmierzamy 3 cm. Teraz ta krawędź. Mogłabym ją narysować łącząc końce odcinków ale tu nawet milimetr ma znaczenie dlatego i w tym przypadku posłużę się linijką i ekierką. Jedna ścianka gotowa. Teraz narysujemy te trzy krawędzie. Na rysunku będą one tu, tu i tu równolegle do osi X. Zaczynamy od linii pomocniczych. I teraz uwaga: powiedzieliśmy wcześniej i widzieliśmy na cieniach, że w rzutach dimetrycznych krawędzie oznaczające grubość przedmiotu są skrócone. Na rysunkach skracamy je dokładnie o połowę. Odmierzamy więc nie 3 cm a 1,5 centymetra. Tę krawędź narysujemy tu równolegle do tej i do osi Z a tę równolegle do osi Y. W ten sposób narysowaliśmy wszystkie widoczne krawędzie. Jeśli potrzebny Ci jest właśnie taki efekt to wystarczy wymazać osie i kostka gotowa. My jednak tworzymy rysunek techniczny na którym musimy uwzględnić także krawędzie których nie widzimy. Rysujemy je najpierw za pomocą linii pomocniczych. Pierwsza, równoległa do osi Y. Druga jako przedłużenie osi X. I trzecia, równoległa do osi Z. Teraz poprawiamy je linią przerywaną zwaną prawidłowo linią kreskową. Gotowe. Taki rodzaj rysunku często można spotkać w rzutach przedstawiających meble. Świetnie eksponuje elegancki przód szafki zachowując jednocześnie złudzenie trzeciego wymiaru i dając naturalny efekt. Mała przerwa na orzeszka i zabieramy się za drugi rysunek. Teraz tę samą kostkę narysujemy w dimetrii ukośnej. Sposób rysowania jest bardzo podobny dlatego pójdziemy nieco na skróty skupiając się na różnicach. Tym razem między osiami Y i Z musimy zaznaczyć kąt 90 stopni a dwa pozostałe kąty muszą mieć 135 stopni. Dalej powtarzamy dokładnie te same etapy jak w poprzednim rysunku. Rysujemy przednią ściankę zachowując oryginalne wymiary kostki czyli każda krawędź ma na rysunku 3 cm. Pamiętamy, aby te dwie krawędzie były równoległe do osi Z, a te dwie do osi Y. Krawędzie oznaczające grubość kostki rysujemy równolegle do osi X i skracamy o połowę. Dorysowujemy dwie brakujące, widoczne krawędzie. I na koniec krawędzie niewidoczne linią kreskową. Ten rodzaj rzutu często stosują matematycy. Daje on nieco nienaturalny efekt ale kiedy chcemy zachować na rysunku kształt przedniej ścianki, sprawdza się idealnie. Jak widzisz, każdy rodzaj rzutu ma ściśle określone zasady. Dlaczego? Bo rzuty te służą do tworzenia rysunków technicznych w fabrykach w przemyśle budowlanym i wielu innych dziedzinach. Tu nie ma miejsca na pomyłkę. Liczy się czytelność i precyzja. Rysując przedmiot w dimetrii pamiętaj że wymiary równoległe do osi Z i Y pozostają bez zmiany, a wymiar równoległy do osi X ulega skróceniu o połowę. Prosto czy na ukos z pistacją zawsze po drodze. Pamiętaj: znajomość naszych filmów rzutuje... na poziom twojej wiedzy.