Próbny egzamin ósmoklasisty 2024: Pobierz nowy arkusz

- Matematyka
- Fizyka
- Chemia
- Biologia
- Technika
- Przyroda
Egzaminy
- Ósmoklasiści
- Maturzyści
Inspiracje
Współpraca
FAQ
Pi-stacja Україна

Fundacja Katalyst Education, twórca Pi-stacji, jest organizacją pożytku publicznego. Możesz wesprzeć nas przekazując swój 1,5% podatku lub darowiznę. WPŁAĆ KRS:0000558853

Zapobieganie chorobom

Moje bezpieczeństwo

Bezpieczny wypoczynek 06:10
Substancje w domu 05:49
Trujące rośliny 06:43
Pierwsza pomoc 06:11
Zapobieganie chorobom 07:39
Uszkodzenia skóry 08:05
Uzależnienia 06:53
Zdrowy styl życia 06:50
Jadowite zwierzęta 06:30

Google Classroom Microsoft Teams

Newsletter

Z tego filmu dowiesz się:

jakimi drogami czynniki chorobotwórcze wnikają do organizmu człowieka;
jak zapobiegać chorobom;
jakie są zasady zdrowego stylu życia.

Podstawa programowa

Pobieranie materiałów

wideo ekran podsumowujący napisy

Licencja:

Poniższe materiały są udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.pl). Możesz je wykorzystywać wyłącznie jako całość, bez rozdzielania ich na indywidualne elementy składowe. Zabronione jest wycinanie, pobieranie, modyfikowanie, edytowanie i zmienianie elementów składowych (np. grafik, tekstów, dźwięków, logotypów). Licencja CC BY-NC-SA 4.0 nie obejmuje wykorzystywania elementów składowych w utworach pochodnych. Jeśli chcesz wykorzystać ten materiał w swoim niekomercyjnym projekcie, nie zapomnij wymienić jego autorów: Pi-stacja / Katalyst Education.

Transkrypcja

Kliknij na zdanie, aby przewinąć wideo do tego miejsca.

Ludzie chorowali od zawsze. Wiemy to choćby z badań egipskich mumii. Prześwietlając je, naukowcy dowiedli że starożytni Egipcjanie cierpieli między innymi z powodu reumatyzmu, gruźlicy kości kamieni w pęcherzu, czy próchnicy zębów. Zupełnie inaczej niż dziś wyglądało jednak leczenie. Na pospolite dolegliwości w rodzaju biegunki czy przeziębienia, stosowano zioła. Poważne choroby wypędzano zamawianiem śpiewami, albo wierceniem otworów w czaszce. Wierzono, że przez taki otwór choroba łatwiej opuści ciało i przestanie gnębić pacjenta. Takie praktyki przetrwały do dziś w niektórych plemionach żyjących w Algierii i na Melanezji. Zastanów się, jak można wejść do budynku. Drzwiami, powiesz. No jasne! A gdy drzwi są zamknięte? Można próbować przez okno albo przez garaż. Podobnie jest z zarazkami. Żeby dobrać się do nas, muszą jakoś pokonać nasze bariery ochronne i wniknąć do środka. I trochę jak z wchodzeniem do domu wiele wybiera drogi łatwe i oczywiste: przez nos i usta. To znaczy, że możesz się takim paskudztwem zarazić oddychając, albo zjadając coś. Niektóre wirusy czy bakterie lubią nasz układ oddechowy: gardło, oskrzela i płuca. Intruzi dostają się tam najczęściej z kropelkami śliny czy wydzieliny z nosa unoszącymi się w powietrzu. Są wśród nich popularne wirusy przeziębienia bakterie wywołujące anginę, czy gruźlicę. Możesz się nimi zarazić nie tylko wdychając zawierające je powietrze, ale też na przykład zbierając je rękoma z okichanych wcześniej powierzchni, na przykład klamek, poręczy czy uchwytów w komunikacji miejskiej. Najlepszą profilaktyką jest unikanie bliskiego kontaktu z chorymi i jak najczęstsze mycie rąk. Gdy sami jesteśmy przeziębieni, powinniśmy w trosce o innych nosić maseczkę. Agresorzy, którzy atakują nasze jelita dostają się do organizmu najczęściej ze skażonym pożywieniem. Znajdują się na nieumytych owocach i warzywach, w niechlujnie przygotowanych sałatkach, albo zbyt długo leżących na słońcu kanapkach. Wywołują niestrawność, biegunki i wymioty nazywane ogólnie chorobami brudnych rąk. Jak myślisz? Co można zrobić, aby uniknąć takich zakażeń? Masz rację, myć ręce. Jak najczęściej a już na pewno przed jedzeniem i po wyjściu z toalety. Bakterie odpowiadają też za bóle zębów. To, co zjadamy, dostarcza im cukru którym się żywią. Jeśli niedostatecznie starannie, albo za rzadko myjemy zęby, mikroby osiedlają się na nich rozpuszczają ochronną powłokę szkliwa i powstaje dziura. Chcesz uniknąć próchnicy? Nie podjadaj słodkości między posiłkami ani nie popijaj słodzonych napojów. Po jedzeniu szczotkuj zęby, a gdy to niemożliwe chociaż wypłucz je porządnie wodą. Możesz też żuć bezcukrową gumę. Niektóre zarazki czekają, aż otworzymy im wrota zakażenia, na przykład kalecząc się w palec, parząc wrzątkiem albo obcierając sobie kolano. Żeby zaatakować muszą mieć kontakt z krwią albo tkankami, które normalnie ochrania skóra. Zamkniesz im drogę dokładnie dezynfekując nawet niewielkie zranienia i zakrywając uszkodzoną skórę jałowym opatrunkiem. Więcej o sposobach radzenia sobie z drobnymi uszkodzeniami skóry mówimy w innym filmie. Ważną rolę w profilaktyce chorób odgrywają szczepienia ochronne. W naszym kraju jest lista szczepień obowiązkowych, którym powinny być poddane wszystkie dzieci. Dzięki szczepieniom udało się praktycznie wyeliminować wiele groźnych chorób. Są choroby, których nie wywołują żadne zarazki ani pasożyty. Astma, alergie, nowotwory reumatyzm, choroby serca. Tu przyczyny nie są jednoznaczne. Wiadomo jednak, że do zachorowania przyczynia się niezdrowy tryb życia: niedosypianie, stres oddychanie zanieczyszczonym powietrzem zła dieta i brak ruchu. Dlatego pamiętaj: wysypiaj się minimum osiem godzin. Regularne niedosypianie podnosi poziom stresu i osłabia odporność. Chcesz, by twój układ nerwowy działał sprawnie? Nie stresuj go stresem nie pobudzaj sztucznie napojami energetycznymi, za to regularnie nawadniaj wodą, herbatą, ziołowymi naparami. Dbaj o to, co na talerzu. Nie jedz tłusto, nie dosalaj potraw. To, co zjadasz w potrawach, zupełnie wystarczy. Sól można znaleźć dosłownie wszędzie. W chlebie, zupach, ketchupach, majonezie,... nawet w ciastkach. Pamiętaj o codziennej porcji warzyw i owoców najlepiej surowych. Im więcej, tym lepiej. Dbaj o prawidłową masę ciała i kręgosłup. Gdy się garbisz, chodzisz w źle dopasowanych butach, taszczysz ciężki plecak na jednym ramieniu, a do tego mało się ruszasz i ważysz trochę za dużo, kręgosłup cierpi. Pojawiają się bóle, a później skrzywienia. Ruszaj się przynajmniej 10 minut dziennie. To absolutne minimum. Ruch sprzyja też sercu, zmuszając je do okresowego wysiłku i poprawia twoją kondycję, budując mięśnie. Jeśli uważnie oglądasz bez problemu wymienisz trzy sposoby zapobiegania zakażeniom. Wśród twoich odpowiedzi powinny się znaleźć; Częste mycie rąk, zasłanianie ust i nosa łokciem podczas kaszlu i kichania dokładne mycie warzyw i owoców przed jedzeniem, dezynfekowanie drobnych zranień i osłanianie ich jałowym opatrunkiem. Przyczyną wielu chorób zakaźnych są bakterie i wirusy. Mogą one wnikać do organizmu różnymi drogami: oddechową, pokarmową przez uszkodzoną skórę. Podstawowe zasady profilaktyki chorób to: mycie rąk, wysypianie się, zdrowe odżywianie aktywność fizyczna, higieniczne przygotowywanie i spożywanie posiłków. Na dzisiaj to już wszystko. Obejrzyj pozostałe filmy z tej playlisty, a po więcej materiałów zajrzyj na naszą stronę: Pistacja.tv

Lista wszystkich autorów

Scenariusz: Małgorzata Załoga

Lektor: Weronika Brzezińska

Konsultacja: Angelika Apanowicz

Grafika podsumowania: Magdalena Adamska

Materiały: Magdalena Adamska, Patrycja Ostrowska

Kontrola jakości: Małgorzata Załoga

Montaż: Magdalena Adamska, Weronika Brzezińska

Animacja: Magdalena Adamska

Opracowanie dźwięku: Aleksander Margasiński

Produkcja:

Lista materiałów wykorzystanych w filmie:

Licencja:

Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowej

Pi-stacja jest otwartym zasobem edukacyjnym stworzonym przez fundację Katalyst Education, który realizuje Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ: 4. Dobra Jakość Edukacji oraz 10. Mniej Nierówności.

O projekcie
Ile kosztuje Pi-stacja?
Często zadawane pytania

Kontakt
Zapisz się na newsletter
Współpracuj z nami
Zobacz, jak możesz nam pomóc

Fundacja Katalyst Education
Polityka prywatności