Może przemknął ci kiedyś jadący drogą rower poziomy? Taka konstrukcja pozwala jadącemu siedzieć wygodnie, lepiej rozkłada jego ciężar nie obciąża kręgosłupa i pozwala rozwijać większe prędkości. A co powiesz na rower w którym leżysz na brzuchu? Jeśli myślisz, że to jakaś nowinka, zmartwię Cię. Pierwsze konstrukcje tego typu pojawiły się jeszcze w XIX wieku. Obecnie da się na nich osiągnąć prędkość 91 km/h, ale czy podróżuje się czymś takim komfortowo? Tę ocenę pozostawiamy Tobie. My w tej lekcji opowiemy Ci o tym jak zbudowane są bardziej standardowe rowery. Przyjrzyjmy się rowerowi bliżej. A może Ty wymienisz przynajmniej kilka najbardziej rozpoznawalnych części roweru? Koła, rama, kierownica, siodełko. Brawo! Mam nadzieję, że udało Ci się wymienić również pedały, łańcuch i hamulce. Z pewnością umiesz powiedzieć do czego służą, ale jak działają? Żeby się tego dowiedzieć rozbierzmy rower na kawałki. Nie, nie. Nie będziemy go rozkręcać przynajmniej nie teraz. Obejrzymy sobie jednak po kolei każdą część. Na pierwszy ogień weźmy ramę, bo bez niej żadnego roweru nie da się złożyć. To do niej przytwierdzone są wszystkie inne elementy. Rama może mieć różny kształt i wielkość. Bywa wykonana z różnych materiałów: stali, aluminium, karbonu, tytanu, polimerów. Od góry do ramy zamocowana jest kierownica i siodełko, a od dołu koła i pedały oraz zębatki i łańcuch przenoszący napęd. W dzisiejszych rowerach nie napędzamy bowiem bezpośrednio koła, lecz kręcimy pedałami umocowanymi korbą do ramy zaś dzięki zębatkom i łańcuchowi obroty pedałów przekładają się na obroty kół. Pedały, łańcuch i zębatki tworzą w sumie układ napędowy roweru. No właśnie, tu dochodzimy do przekładni, czyli przerzutek. Więcej o ich działaniu dowiesz się na lekcjach fizyki, ale warto powiedzieć że to dzięki zróżnicowanej wielkości kół zębatych współpracujących z łańcuchem możesz zwiększać lub zmniejszać prędkość jazdy, bez szybszego lub wolniejszego kręcenia pedałami. Są i rowery w których przerzutek brak. O innych rowerowych częściach powiemy po przerwie na orzeszka. Żaden rower nie może obyć się bez kierownicy a w zasadzie układu kierowniczego na który poza samą kierownicą składa się też przedni widelec i tak zwana rura sterowa będąca składową ramy. To dzięki kierownicy można zmieniać kierunek jazdy. Poza tym kierownica służy także jako miejsce mocowania przydatnych gadżetów: przedniego oświetlenia, dźwigni hamulców i dzwonka, a często także kosza bagażowego, czy manetek przerzutek. Prześmiewcze przysłowie mówi: "Komu w drogę, temu rower bez siodełka". Cóż, jazda bez siodełka jest możliwa ale przyznasz, że skrajnie niepraktyczna. Siodełko mocowane jest do ramy sztycą. Dzięki niej mamy możliwość regulacji wysokości siodełka, co poprawia komfort jazdy. Siodełko, jego szerokość i miękkość najlepiej dobrać indywidualnie do własnych... czterech liter. Ostatnim, absolutnie niezbędnym elementem roweru są koła tworzące układ jezdny. W środku każdego koła jest piasta dzięki której koło może się obracać. Piasta utrzymuje szprychy, które z drugiej strony mocowane są do obręczy. Na obręcz nakłada się dętkę i oponę. Koła mocuje się do ramy na nakrętki lub coraz częściej stosowane motylki czyli szybkozamykacze. Koła mogą mieć różną średnicę. Pamiętaj, im większe koła, tym szybciej może jechać rower, ale tym trudniej się na nim przyspiesza. Rower musi posiadać przynajmniej jeden sprawny hamulec. Zwykle są to szczęki które przy naciśnięciu dźwigni przy kierownicy zaciskają się na obręczy koła blokując jego obrót. Coraz częściej w rowerach montuje się hamulce tarczowe, które są bardziej niezawodne, ale wymagają piast przystosowanych do ich montażu. Wraz z uruchamiającymi je dźwigniami i linkami biegnącymi do szczęk lub tarcz jest to układ hamulcowy roweru. Czego jeszcze brakuje żeby rower był w pełni zgodny z przepisami? Oświetlenia. Mówiliśmy już o przedniej lampie mocowanej zwykle na kierownicy. Powinna świecić na biało lub żółto. Do kompletu układ oświetleniowy roweru powinien z tyłu mieć jeszcze czerwone światełko i czerwony odblask. Jeśli uważnie oglądasz, bez problemu przypiszesz części roweru do odpowiednich miejsc na rysunku. Masz tak, jak ja? Brawo! Wymienione w filmie elementy roweru współpracują ze sobą. Można je pogrupować w 5 układów. Jezdny tworzą koła, a w nich piasty z łożyskami, szprychy, obręcze, dętki i opony. Do oświetleniowego zaliczamy przednią i tylną lampę oraz odblaski. Układ napędowy tworzą pedały łańcuch i koła zębate. Kierowniczy to kierownica i widelec. Na układ hamulcowy składają się dźwignie hamulców, szczęki lub tarcze oraz linki łączące te dwa elementy. Mam nadzieję, że po obejrzeniu tego filmu Twoja wiedza o budowie roweru jest już dobrze poskładana. Żeby nie zardzewiała niczym zmoknięta zębatka, zaglądaj jak najczęściej na nasz kanał.